ALİ HAKAN MUTLUAY, TUNCAY TURAN TURABOĞLU

Döviz kuru değişimlerinin firma performansına etkileri: Türkiye örneği

Bu çalışma, döviz kurundaki değişimin firmalar üzerindeki etkisini ölçmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, hisse senetleri İMKBde işlem gören firmaların performansının, döviz kurundaki değişimden etkilenip etkilenmediği belirlenmeye çalışılmıştır. İMKBde k o t e l i 55 f i rma n ı n 1997-2007 dönemine ait verilerinin kullanıldığı çalışmada, Adler ve Dumas (1984) ile Jorion (1990) tarafından geliştirilen regresyon modelleri ile söz konusu ilişkiler analiz edilmiştir. Analizler sonucunda, firmaların performansının döviz kurlarındaki değişimden gecikmeli olarak etkilendiği görülmüştür. Ayrıca, firma performanslarının döviz kurundaki değişimlerden etkilenme düzeyinin, yurt dışına yapılan satışlar ile ters yönlü ilişkili olduğu ortaya çıkmıştır.

The effects of exchange rate fluctuations on corporations and evidence from Turkey

This study analyzed the effects of exchange rate fluctuations on firms. To this end, the effects of exchange rate fluctuations on the performance of publicly traded firms which are registered to Istanbul Stock Exchange (ISE) are investigated. This relationship is analyzed through regression models of both Adler and Dumas (1984) and Jorion (1990) using the data for the period between 1997 and 2007 on 55 publicly traded firms. The ampirical results show that the exchange rate fluctuations affect firms performance with some time lag. Morever, the effect of exchange rate fluctuations on firm performance, negatively depends on the share of export in total sales. Firms with higher export share are more vulnerable to exchange rate fluctuations.

PDF

___

1. Adler, M. ve Dumas, B.. (1984). Exposure to Currency Risk: Definition and Measurement. Financial Management, 2 (13): 41-50.
2. Alkan, L.. (1997). Sanayi Şirketlerinin Performanslarının Finansal Göstergelerle Tahmini. İMKB Dergisi, 1 (4): 41-71.
3. Allayannis, G. ve Ihrig, J.. (2001). Exposure and Markups. The Review of Financial Studies, 14 (3): 805-835.
4. Altay, O. A.. (1999). Döviz Kuru Riskinin Hisse Senedi Getirisi Üzerindeki Etkisi ve Bu Etkinin İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında İşlem Gören Hisse Senetleri İçin Araştırılması. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Adana.
5. Amihud, Y.. (1993). Exchange Rates and Corporate Performance. Irwin, USA.
6. Auchincloss, L. M.. (1997). Corporate Governance and Corporate Performance. Brown University, Doktora Tezi. USA.
7. Bartov, E.. ve Bodnar, G.M.. (1994). Firm Valuation, Earnings Expectations and the Exchange Rate Exposure Effect. The Journal of Finance, 44 (5): 1755- 1785.
8. Bartram, S.M.. (2004). Linear and Nonlinear Foreign Exchange Rate Exposures of German Nonfinancilal Corporations. Journal of International Money and Finance, 4 (23): 673-699.
9. Bodnar, G.. ve Gentry, W.. (1993). Exchange Rate Exposure and Industry Characteristics: Evidence from Canada, Japan and The USA. Journal of International Money and Finance, 1 (12): 29-45.
10. Bodnar, G.. ve Marston, R.C.. (2001). A Simple Model of Foreign Exchange Exposure. University of Pennslyvania Working Paper.
11. Brealey, R. A., Myers, S. C. ve Marcus, A.J.. (2004). Fundementals of Corporate Finance. McGrawHill.
12. Canbaş, S. ve Doğukanlı, H.. (2007). Finansal Kurumlar ve Sermaye Pazarı Analizleri. Karahan.
13. Chow, E.H., Lee, W.Y. ve Solt, M.E.. (1997). The Exchange Rate Risk Exposure of Asset Returns. Journal Of Business, 70 (1): 105-123.
14. Demirağ, I. ve Goddard, S.. (1994). Financial Management for International Management, McGrawHill.
15. Dewenter, K.L., Higgins, R.C. ve Simin, T.T.. (2005). Can Event Study Methods Solve the Currency Exposure Puzzle? Pacific-Basin Finance Journal (13): 119- 144.
16. Doğukanlı, H.. (2001). Uluslararası Finans. Nobel Kitapevi, Adana.
17. Doidge, C., Griffin, J.. ve Williamson, R.. (2006). Measuring the Economic Importance of Exchange Rate Exposure. Journal Of Empirical Finance, 13 (4- 5): 550-576.
18. Dominguez, K.M. ve Tesar, L.L.. (2001). Exchange Rate Exposure. Cambridge: National Bureau Of Economic Research.
19. Eiteman, D.K., Stonehill, A.I. ve Moffett, M.H.. (1994). Multinational Business Finance. Addison Wesley.
20. Emirhan, Y.A.. (2006). Döviz Kuru Riskinin Türk Firmaları Üzerinde Etkisinin Ölçülmesi. 9 Eylül Üniversitesi, İng. Firma ABD, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. www.yok.gov.tr.
21. Ergün, B.. (2009). Piyasa Anomalileri ve Aşırı Tepki Hipotezinin İMKBde Araştırılması. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi, Adana
22. Evans, S., Hay, D. ve Morris, D.. (1995). The Impact of Corporate Ownership and Control on Company Performance in the UK 1977-90. Mimeo, 1-114.
23. He, J. ve Ng, L.. (1998). The Foreign Exchange Exposure of Japanese Multinational Corporations. The Journal Of Finance , 53 (2): 733-753.
24. Hutson, E. ve O'driscoll, A.. (2010). Firm-Level Exchange Rate Exposure in The Eurozone. International Business Review. 468-478.
25. Jorion, P.. (1990). The Exchange Rate Exposure of U.S. Multinationals. The Journal Of Business, 63 (3): 331-345.
26. Kasman, S.. (2003). The Relationship Between Exchange Rates and Stock Prices: A Causality Analysis. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (2): 70-79.
27. Kıymaz, H. (2003). Estimation of Foreign Exchange Exposure: An Emerging Market Application. Journal of Multinational Financial Management, 13: 71- 84.
28. Koop, G., (2006), Analysis of Financial Data, Wiley.
29. Lee, W.Y. ve Solt, M.E.. (2001). Economic Exposure and Hysteresis; Evidence from German, Japanese and U.S. Stock Returns. Global Finance Journal, 12: 217- 235.
30. Lessard, D.R. ve Lightstone, J.B.. (1986). Volatile Exchange Rates Can Put Operations at Risk. Harvard Business Review, 64 (4): 107-114.
31. Lumby, S. ve Jones, C.. (2004). Corporate Finance Theory and Practice. Thomson.
32. Madura, J.. (2006). International Financial Management. Cengage Learning.
33. Muller, A. ve Verschoor, W.F.. (2006). European Foreign Exchange Risk Exposure. European Financial Management, 12 (2): 195-220.
34. Mutluay, H., (2009). Beklenmeyen Döviz Kuru Değişimlerinin İşletmeler Üzerindeki Etkisi ve Türkiye Örneği. MEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Mersin.
35. Nydhal, S.. (1999), Exchange rate exposure, foreign investment and currency hedding of firms: Some Swedish evidence. Europan Financial Management , 5 (2), 241- 257.
36. Önal, Yıldırım B., Doğanlar, M. ve Canbaş, S. (2002). Döviz Kuru Riskinin Özel Türk Bankalarının Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisinin Araştırılması. İMKB Dergisi, 22: 17-34.
37. Peterson, P.P., Drake, P.P. ve Fabozzi, F.J.. (2006). Analysis of Financial Management. Wiley.
38. Pritamani, M.D., Shome, D.K. ve Singal,V.. (2004). Foreign Exchange Exposure of Exporting and Importing Firms. Journal of Banking and Finance, 28: 1697- 1710.
39. Ramsden, P.. (1988). The Essentials of Management Ratios. Gower Publishing.
40. Shapiro, A.C.. (2006). Multinational Financial Management, Wiley.
41. Solano, P.M.. (2000). www./papers.ssrn.com.
42. Turaboğlu, T.T.. (2002). Vekalet Teorisi: Firma Sahiplik Yapısı ve Performans İlişkisi Türkiye Uygulaması. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Adana.
43. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. www.tcmb.gov.tr.
44. Türkiye İstatistik Kurumu. www.tuik.gov.tr.
45. Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu. www.tmsk.org.tr.
46. Van Horne, J. ve Wachowicz, J. M.. (2005). Fundementals of Financial Management, PrinticeHall.
47. Weygand, J.J., Kieso, D. E. ve Kimmel, P. D.. (2008). Accounting Principles. 8.Edition. Wiley.
48. Yücel, T. ve Kurt, G.. (2003). Foreign Exchange Rate Sensitivity and Stock Price: Estimating Economic Exposure of Turkish Companies, European Trade Study Group, Madrid: www.etsg.org.