Program Araştırmalarının Konuları ve Gerekçelerinin Analizi

Öz Bu çalışma 2010 - 2020 yılları arasında Türkiye’de ve yurt dışında program araştırmalarına ilişkin yayımlanmış makale ve doktora tezlerinin konularını, gerekçelerini ve eğilimlerini ortaya koyarak gelecekteki araştırmalara temel oluşturmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla 65 makale; 26 doktora tezi olmak üzere toplam 91 araştırma incelenmiştir. Araştırmada betimsel içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Eğitim programları alanında yayımlanan araştırmalar konu, gerekçe, dergi seçimi, dünyanın farklı yerlerinden örneklemleri kapsaması, programın herhangi bir boyutunu içermesi, araştırma yönteminin izlenmesi ölçütleri dikkate alınarak çalışmaya dâhil edilmiştir. Analiz sonucunda politik etmenler, program-paydaş etkileşimi, program değerlendirme, toplumsal etmenler ve yeniden kavramsallaştırma temalarına ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, yurtdışındaki araştırmalar yönetim biçiminin ve politik gündemin etkisi, programa bağlılık, göçün etkisi, ırksal ve cinsel eşitlik konularında yoğunlaşmaktadır. Türkiye’de ise araştırmalar merkezi yaklaşım, programa bağlılık, örtük program, program değerlendirmede ölçüt geliştirme konularına ağırlık vermektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda ilerideki program araştırmalarında sosyal adalet, dijital yeterlilikler, çok kültürlü eğitim, salgın etkisiyle değişen öğretmen mesleki yeterlilik alanları, uzaktan eğitimin öğrenciler üzerindeki etkileri, öz düzenleme, ekoloji ve gölge program gibi konularına ağırlık verilmesi önerilmiştir.

Analysis of the Subjects and Reasons of Curriculum Studies

___

  • Akdemir, E., Karameşe, E. N. ve Arslan, A. (2015). Descriptive analysis of researches on curriculum development in education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 3199-3203. doi: 10.1016/j.sbspro.2015.01.1062
  • Akınoğlu, O. ve Doğan, S. (2012, Eylül). Eğitimde program geliştirme alanına yeni bir kavram önerisi: program okuryazarlığı. 21. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. İstanbul.
  • Aktan, S. (2014). Curriculum research in Turkey: From the Ottoman Empire to the Republic. W. F. Pinar (Ed.). International handbook of curriculum research (s. 502-510) içinde. New York: Routledge.
  • Apple, M. W. (2004). Creating difference: Neo-liberalism, neo-conservatism and the politics of educational reform. Educational policy, 18(1), 12-44. doi: 10.1177/0895904803260022
  • Apple, M. W. (2010). Curriculum studies, the future of: essay 1. C. Kridel (Ed.). Encyclopedia of curriculum studies (s. 237-238) içinde. Thousans Oaks, CA: SAGE.
  • Apple, M. W. ve Beane, J. A. (1995). Democratic schools. Alexandria: Association for Supervision and Curriculum Development. Banks, J. A. (2013). Çokkültürlü eğitime giriş. (H. Aydın, Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Bıkmaz, F. H., Aksoy, E., Tatar, Ö. ve Altınyüzük, C. A. (2013). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan doktora tezlerine ait içerik çözümlemesi (1974-2009). Eğitim ve Bilim, 38(168), 288-303.
  • Britzman, D. (1995). Is there a queer pedagogy? Or, stop reading straight. Educational Theory, 45(2): 151–165.
  • Bümen, N. ve Aktan, S. (2014). Yeniden kavramsallaştırma akımı ışığında Türkiye’de eğitim programları ve öğretim alanı üzerine özeleştirel bir çözümleme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 1123-1144.
  • Bümen, N. T. ve Yazıcılar, Ü. (2020). Öğretmenlerin öğretim programı uyarlamaları üzerine bir durum çalışması: Devlet ve özel lise farklılıkları. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 40(1).
  • Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2007). Research methods in education. London: Routledge Falmer.
  • Demirhan İşcan, C. ve Hazır Bıkmaz, F. (2012). Eğitim programları ve öğretim alanında lisansüstü eğitim programlarının analizi ve öneriler. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45(1), 107-138.
  • Fitzpatrick, J. L., Sanders, J. R. ve Worthen, B. R. (2004). Program evaluation–alternative approaches and practical guidelines. Boston: Pearson.
  • Freire, P. (2008). Ezilenlerin Pedagojisi. (D. Hattatoğlu ve E. Özbek, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Fullan, M. ve Pomfret, A. (1977). Research on curriculum and instruction implementation. Review of Educational Research, 47(2), 335-397. doi: 10.3102/00346543047002335
  • Giroux, H. (1997). Rewriting the discourse of racial identity: Towards a pedagogy and politics of whiteness. Harvard educational review, 67(2), 285-321.
  • Gömleksiz, M. N. ve Bozpolat, E. (2013). Eğitim programları ve öğretim alanındaki lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(7), 457-472. doi: 10.9761/JASSS1769
  • Gömleksiz, M. N., ve Kılınç, H. (2012). Küreselleşmenin eğitim programları üzerindeki etkisine ilişkin akademisyen görüşleri: Nitel bir çalışma. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 397-413.
  • Gözütok, D. (2001). Program değerlendirme. M. Gültekin (Yay. Haz.). Öğretimde planlama ve değerlendirme içinde (175-190). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Gutek, G. L. (2001). Eğitimin felsefi ve ideolojik temelleri. (Çev. N. Kale), Ankara: Ütopya Yayınevi.
  • Hamilton, L. S., Berends, M. ve Stecher, B. M. (2005). Teachers' responses to standards-based accountability. Santa Monica, CA: RAND.
  • Hazır Bıkmaz, F., Aksoy, E., Tatar, Ö. ve Altınyüzük, C. A. (2013). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan doktora tezlerine ait içerik çözümlemesi (1974-2009). Eğitim ve Bilim Dergisi, 38(168), 288-303.
  • Huebner, D. (1976). The moribund curriculum field: Its wake and our work. Curriculum Inquiry, 6(2), 153-167. doi:10.1080/03626784.1976.11075526
  • Hunkins, F. P. ve Ornstein, A. C. (2018). Curriculum: Foundations, principles, and issues. Harlow: Pearson Education.
  • Kozikoğlu, İ. ve Senemoğlu N. (2015). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan doktora tezlerinin içerik analizi (2009-2014). Eğitim ve Bilim, 40(182), 29-41.
  • Kozlov, N. ve Sokolova, N. (2020). Deglobalization: The impact of the external environment on Russian economic development. Norwegian Journal of Development of the International Science, 38, 20-22.
  • Kurt, A. ve Erdoğan, M. (2015). Program değerlendirme araştırmalarının içerik analizi ve eğilimleri: 2004-2013 yılları arası. Eğitim ve Bilim, 40(178), 199-224.
  • Krogh, S. L. ve Morehouse, P. (2014). The early childhood curriculum inquiry learning through integration. New York: Routledge.
  • Le Compte, M. D. ve Goetz, J. P. (1982). Problems of reliability and validity in ethnographic research. Review of Educational Research, 52, 31-60. doi: 10.3102/00346543052001031
  • Mahfouz, S. M. (2013). America’s melting pot or the salad bowl: The stage immigrant’s dilemma. Journal of Foreign Languages, Cultures & Civilizations, 1(2), 1-17.
  • Martino, W. (2006). Straight-acting masculinities: Normalization and gender hierarchies in gay men’s lives. C. Kendall ve W. Martino (Ed.). Gendered outcasts and sexual outlaws (s. 35-60) içinde. New York: Routledge.
  • Mariani, L. (1999, Mart). Probing the hidden curriculum: Teachers’ students’ beliefs and attitudes. British Council 18th National Conference for Teachers of English (s.18-22) içinde. Palermo.
  • McLaren, P. (2011). Eleştirel pedagojiye giriş (Çev. M. Yunus Eryaman, H. Arslan). Ankara: Anı Yayınları.
  • Mertens, D. M. (2015). Research and evaluation in education and psychology: lntegrating diversity with quantitative, qualitative, and mixed methods. Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Mızıkacı, F. ve Gözütok, F. D. (2013). 2005/2009 ilköğretim programı. Gözütok, F. D., Bıkmaz, F., Mızıkacı, F., Şahin, S., Ulubey, Ö., Koçer, E. ve Akçatepe, A. (Ed). Cumhuriyet’in ilanından 2013’e öğretim programlarının analizi: Hayat bilgisi örneği (s. 209-246) içinde. Ankara: Yargı Yayınevi.
  • National Research Council (NRC). (2012). A framework for K-12 science education: Practices, crosscutting concepts, and core ideas. Washington, DC: The National Academy Press.
  • Oliva, P. (1982). Developing the Curriculum. Boston: Scott, Foresman and Company.
  • Ornstein, A. C. ve Hunkins, F. P. (2018). Curriculum: Foundations, principles, and issues. Harlow: Pearson Education.
  • Ozan, C. ve Köse, E. (2014). Eğitim programları ve öğretim alanındaki araştırma eğilimleri. Sakarya Üniversitesi Journal of Education, 4(1), 116-136.
  • Özkal, N. (2020). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan doktora tezlerinin incelenmesi: 2015-2019. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(25), 3415-3442. doi: 10.26466/opus.647030
  • Özsoy, S. (2012). Eğitimi politik düşün(eme)mek üzerine bir örnek olay incelemesi: 4x3'lük zorunlu eğitim tartışmaları. Eğitim Bilim Toplum, 10(39), 93-123.
  • Pinar, W. (2010a). Curriculum theory. C. Kridel (Ed.). Encyclopedia of curriculum studies (s. 267-270) içinde. Thousans Oaks, CA: SAGE.
  • Pinar, W. (2010b). Reconceptualization. C. Kridel (Ed.). Encyclopedia of curriculum studies (s. 735-736) içinde. California: Sage pub.
  • Pinar, W. F., Reynolds, W. M., Slattery, P. and Taubman, P. M. (2004). Understading curriculum: An introduction to the study of historical and contemporary curriculum discourses. New York: Peter Lang.
  • Pinar, W. (2013). Curriculum studies in the United States: Present circumstances, intellectual histories. New York: Palgrave Macmillan.
  • Posner, G. J. (2004). Analyzing the curriculum. New York: McGraw-Hill.
  • Pratt, D. (1982). A cybernetic model for curriculum development. Instructional Science, 11(1), 1-12. doi:10.1007/bf00120977
  • Rogers, E. M. (2003). Diffusion of innovations. New York: Free Press of Glencoe.
  • Schreglmann, S. (2016). Türkiye’de program geliştirme konusu ile ilgili yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin içerik analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 1492-1500. doi: 10.17719/jisr.20164317720
  • Schubert, W. H. (2010). Curriculum studies, definitions and dimensions. C. Kridel (Ed.). Encyclopedia of curriculum studies (s. 229-237) içinde. Thousans Oaks, CA: SAGE.
  • Schwab, J. J. (1969). The practical: A language for curriculum. The school review, 78(1), 1-23.
  • Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. ve Dündar, H. (2014). Eğitim ve Bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430-453.
  • Shenton, A. K. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for Information, 22, 63-75.
  • Sönmez, V. (2019). Veysel Sönmez ile söyleşi: Eğitim sorunları ve felsefe üzerine/Raportör: Hasan Güneş. Erişim adresi: http://www.nirvanasosyal.com/h-408-hasan-gunesin-prof-dr-veysel-sonmezle-egitim-sorunlari-ve-felsefesi-uzerine-soylesisi.html
  • Şahin, A. ve Kumral, O. (2013). Öğretmen adaylarının öğretim programına ve program rollerine ilişkin imgeleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14, 19-32.
  • Şişman, M. (2006, Kasım). Eğitimde demokrasi ve sosyal adalet: Türkiye eğitim sisteminin değişmeyen miti. Türk Eğitim Sisteminde Yeni Paradigma Arayışları Bildiriler Kitabı (s. 291-305) içinde. Ankara: Eğitim Bir-Sen Yayınları.
  • Tomul, E. (2009). İlköğretim okullarındaki sosyal adalet uygulamalarına ilişkin yönetici görüşleri. Eğitim ve Bilim, 34(152), 126-137.
  • Valenti, M. ve Campbell, R. (2009). Working with youth on LGBT issues: Why gay–straight alliance advisors become involved. Journal of community psychology, 37(2), 228-248.
  • Varış, F. (1985). Program geliştirmede metodolojik sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 18(1), 67-77.
  • Varış, F. (1988). Eğitimde program geliştirme: ‘Teori ve teknikler’. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Ventura, A. ve Jang, S. (2010). Private tutoring through the internet: Globalization and offshoring. Asia Pacific Education Review, 11(1), 59-68.
  • Woodson, A. N. (2015). "What you supposed to know": Urban black students' perspectives on history textbooks. Journal of Urban Learning, Teaching, and Research, 11, 57-65.
  • Wraga, W. G. (1999). The progressive vision of general education and the American common school ideal: Implications for curriculum policy, practice, and theory. Journal of curriculum studies, 31(5), 523-544.
  • Yeşilpınar Uyar, M. (2017). Eğitim programları ve öğretim alanına yönelik bir dergideki araştırmalara ilişkin içerik analizi: 2002-2015. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 1008-1024.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.