HADİSLERDE İBADETLERE VE GÜZEL AMELLERE TEŞVİK EDEN MÜKÂFATLARIN TESPİTİ VE TEKLİFÎ HÜKÜMLER BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Hz. Peygamber (s.a.v), Müslümanların vahye uygun hareket etmeleri için birçok uyarılarda ve teşviklerde bulunmuştur. Nitekim müjdeleyici ve ikaz edici olmak, Resûlullah'ın en temel vasıflarındandır. Bu makalede Hz. Peygamber’in ibadetlere ve hayırlı amellere teşvik içeren beyânlarını tespit etmek üzere İbn Mâce’nin (v. 273/887) Sünen’inde bulunan hadisler esas alınmıştır. Konu ile ilgili hadisler bazen tercüme edilip nakledilirken bazen de sadece mefhum olarak işaret edilmiştir. Bu yazıda Sünen-i İbn Mâce’deki hadislerde zikredilen başlıca teşvik içeren beyânların tespiti, bu ifadelerin hangi ibadetler için kullanıldığının örnekler verilerek açıklanması ve bu beyânların teklîfî hükümler açısından tahlil edilmeye gayret edilmiştir. Resûlullah’ın Müslümanları eğitirken başvurduğu yöntemleri tespit etmenin pek çok açıdan önemi bulunmaktadır. Hadisler fakihlerin fetva verirken müracaat ettiği aslî delillerdendir. Bir meselede farz, vacip, sünnet, mekruh, haram diye hüküm verilirken Resûlullah’ın konu ile ilgili beyânlarının ayrı bir titizlikle ele alınması gerekir. Müslümanları sâlih amellere yönlendirme amacıyla Hz. Peygamber’in kullandığı beyânlar bu açıdan ayrı bir öneme sahiptir.Anahtar Kelimeler: Fıkıh, İbn Mâce, İbadet, Teklîfî Hükümler, Sevap.

DETERMINING THE AWARDS THAT PROMOTE WORSHIPS AND BEAUTIFUL ACTIONS IN HADITH AND AND EVALUATION IN TERMS OF FIQH

Hz. The Prophet (pbuh) gave many warnings and incentives for Muslims to act in accordance with revelation in their lives. It is the features of the Messenger of Allah to be heralding and warning. In this article, the hadiths in the work named Sunen of Ibn Majah (v.273 / 887) were taken as basis in order to determine the statements containing incentives for worship and good deeds. While the hadiths related to the subject are conveyed exactly as translation, sometimes they are only marked as a concept. In the research, the method of determining the statements containing the main incentives mentioned in the hadiths, explaining the examples for which the statements were used by giving examples and analyzing these statements in terms of the proposal provisions were used. It is important in many aspects to determine the methods used by the Messenger of Allah while educating Muslims. Hadiths are one of the main evidences that the jurisprudents applied while making fatwa. In a matter, when deciding as farz, wajib, sunnah, makruh, haram, the statements of the Messenger of Allah on the subject should be handled with a particular diligence. Statements made to direct Muslims to righteous deeds have a special importance in this respect.

Keywords:

Fiqh, Ibn Majah, Worship, Proposal Provisions Reward,

PDF

___

Akyüz, Vecdi. Mukayeseli İbadetler İlmihali. İstanbul: İz Yayıncılık, 1995.
Ali el-Kârî, Ebü'l-Hasan Nureddin Ali b. Sultan Muhammed. Fıkh-ı Ekber Şerhi. çev. Hüseyin S. Erdoğan. İstanbul: Hisar Yayınevi, 1991.
Bilal Aybakan, "İkâle", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ikale (09.06.2020).
Cezîrî, Abdurrahman b. Muhammed. el-Fıkh ale'l-mezahibi'l-erbaa. İstanbul: Hakikat Kitabevi, 1993.
Dağcı, Şamil. İslam Ceza Hukukunda Şahıslara Karşı Müessir Fiiller. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1996.
Erdoğan, Mehmet. Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Rağbet Yayınları, 1998.
Güllüce, Hüseyin. “Salât Kavramı: Etimolojisi ve Bazı Kavramlar”. Atatürk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 23 (Erzurum, 2005), 171-184.
İbn Mâce, Ebu Abdullah Muhammed b. Yezid er-Rebeî el-Kazvinî. Sünen-i İbn Mace Tercemesi ve Şerhi. çev. şerh Haydar Hatipoğlu. İstanbul: Kahraman Yayınları, 1992.
İbn Manzur, Ebü'l-Fazl Muhammed b. Mükerrem el-Ensârî. Lisanü'l-Arab. Beyrut: Dâru Sâdır, t.y.
Kahraman, Ferruh. “İslam İnancında Günah, Günah Çeşitleri ve Kişiyi Günah İşlemeye Seveden Faktörler”. Usûl İslam Araştırmaları 8 (Temmuz-Aralık 2007), 139-168.
Kisbet, Mustafa. “Beş Vakit Namazın Cemaatle Edasına Dair Fıkhî Görüşler ve Değerlendirilmesi”. İslami İlimler Dergisi, 13/2 (2018), 265-294.
Kudûrî, Ebü’l-Hüseyin Ahmed b. Ebi Bekr Muhammed b. Ahmed. Muhtasar. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1997.
Semerkandî, Ebû Bekr Alaeddin Muhammed b. Ahmed. Tuhfetü'l-fukaha. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1984.
Serahsî, Ebû Bekr Şemsüleimme Muhammed b. Ahmed. el-Mebsût. thk. Halil Muhyiddin. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 2000.
Şa’ban, Zekiyüddin. Usulü’l-Fıkh. çev. İbrahim Kâfi Dönmez. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2015.
Şeyh Nizam Burhanpurlu vd. el-Fetava'l-Hindiyye. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1991.
Şürünbülalî, Ebü'l-İhlas Hasan b. Ammar b. Ali. Nuru’l-izâh. Dımaşk: Dâru’l-Hikme, 1985.
Tahtâvî, Ahmed b. Muhammed b. İsmail. Hâşiyetü't-Tahavi ala Meraki'l-felah şerhu nuri'l-izah. Mısır: el-Matbaatü’l-Kübra, 1900.
Zebîdî, Ebü'l-Feyz Murtaza Muhammed b. Muhammed. Tâcü'l-arûs min cevâhiri'l-Kâmûs. Kahire: Dâru’l-Hidâye, t.y.