Dijital Okuryazarlık Engelleri Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Araştırmanın amacı, dijital okuryazarlık engelleri (DILBAR)) ölçeğinin geliştirilmesidir. Araştırmanın yöntemi tarama modeli şeklindedir. Uygulamada Türkiye’de Akdeniz Üniversitesi, Bartın Üniversitesi ve Bayburt Üniversitesi’nde bulunan 177 öğrenci ve 101 öğretim üyesi olmak üzere toplam 278 katılımcıyla çalışılmıştır. Faktör analizi sonuçlarına göre, DILBAR ölçeğinin KMO değeri 0,905, Bartlett testi değeri 1023,211’dir (Sd= 55, p=0,000). DILBAR ölçeği tek ve çok boyutlu olarak kullanılabilir. Ölçek, varyansın % 60,113’ünü karşılamaktadır. DILBAR ölçeği için yapılan analiz sonuçlarında, faktör yüklerinin 0,453-0,819 arasında ve madde toplam korelasyonlarının 0.523-0.752 arasında değiştiği görülmektedir. Ölçeğin iki yarı puanları arasındaki korelasyon katsayısı 0,769 bulunmuştur. DILBAR ölçeğinin Cronbach Alpha katsayısı 0,859’dur. Ölçek, 11 maddeden oluşmuştur. Bu sonuçlara bakarak, ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğu söylenebilir. Geçerliği ve güvenirliği sağlanmış DILBAR ölçeğinin AMOS programı ile doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır (Kay kare=59,882, Sd=40, GFI=0,965, CFI=0,980, RMSEA=0,042). Bu sonuçlara göre ölçek, üniversite öğrencilerine ve öğretim üyelerine uygulanabilir.

Development of the Digital Literacy Barriers Scale: A Validity and Reliability Study

This research aims to develop a digital literacy barriers (DILBAR) scale. The survey method was used. A total of 278 participants, including 177 students and 101 faculty members from Akdeniz University, Bartın University and Bayburt University in Turkey, were included in the study. According to the factor analysis results KMO value of DILBAR scale is 0.905 and the value of Barlett’s test is 1023,211 (Df= 55, p=0,000). The DILBAR scale can be used in single and multidimensional forms. The scale explains 60,113% of the total variance. In the analysis results for DILBAR scale, it is seen that the factor loads vary between 0.453-0.819 and the item-total correlations vary between 0.523-0.752. The correlation coefficient between the two halves of the scale was 0.769. The Cronbach’s Alpha Coefficient of DILBAR scale is 0.859. The scale consists of 11 items. In line with these results, the scale can be said to be valid and reliable. After its validity and reliability were ensured, confirmatory factor analysis of the DILBAR scale was performed with the AMOS program. (Chi-square = 59,882, Df = 40, GFI = 0,965, CFI = 0,980, RMSEA = 0.042). As the results suggest, the scale is valid and reliable and can be applied to university students and faculty members.

___

  • Ainley, J., Schulz, W., & Fraillon, J. (2016). A global measure of digital and ICT literacy skills. Global Education Monitoring Report, Education for People and Planet: Creating Sustainable Futures for All.
  • Bayram, N. (2010). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Amos uygulamaları [Introduction structural equation modeling: AMOS applications]. Bursa: Ezgi Kitapevi.
  • Bollen, K. A. (2007). An overview of structural equation models with latent variables, The Miami University Symposium on Computational Research, March 1-2. Miami University, Oxford, UK.
  • Byrne, B. M. (2016). Structural equation modelling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming (3rd ed.). New York: Routledge.
  • Büyüköztürk, Ş. (2002). Veri analizi el kitabı [Data analysis manual]. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Büyüköztürk, Ş.; Çakmak, E. K.; Akgün, Ö.E.; Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods] (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  • Cartile, A. (2020). Barriers to digital literacy: learning to program. Proceedings 2020 Canadian Engineering Education Association (CEEA-ACEG20) Conference (p. 170-176). Kanada: Concordia and McGill Universities.
  • Çubukçu, A. ve Bayzan, Ş. (2013). Türkiye’de Dijital Vatandaşlık Algısı ve Bu Algıyı İnternetin Bilinçli, Güvenli ve Etkin Kullanımı ile Artırma Yöntemleri [Perception of Digital Citizenship in Turkey and Methods of Increasing this Perception by Using the Internet Conscious, Safe and Effective]. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5, 148-174.
  • Eshet-Alkali, Y. & Amichai-Hamburger, Y. (2004). Experiments in digital literacy. Cyber Psychology & Behavior, 7(4), 421–429.
  • Gilster, P. (1997). Digital literacy. New York: John Wiley & Sons.
  • Hargittai, E. (2005). Survey measures of web-oriented digital literacy. Social Science Computer Review, 23(3), 371-379.
  • Hargittai, E. (2003), “The digital divide and what to do about it”, Derek, C. Jones (der), New Economy Handbook, Elsevier Academic Press, New York, ss. 822-841.
  • Hamutoğlu, N.B., Canan Güngören, Ö.,Kaya Uyanık, G.,& Gür Erdoğan, D. (2017). Dijital Okuryazarlık Ölçeği: Türkçe ’ye Uyarlama Çalışması [Adapting Digital Literacy Scale into Turkish]. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 408- 429.
  • Hew, K. F., & Brush, T. (2007). Integrating technology into K-12 teaching and learning: Current knowledge gaps and recommendations for future research. Educational Technology Research and Development, 55(3), 223-252.
  • Hosseini, D. (2018). Digital literacy in early elementary school: Barrıers and support systems ın the era of the common core. Doktoral Thesis, San josé state unıversıty, The Faculty of the Educational Doctoral Program in Educational Leadership.
  • Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri [Scientific research and statistical methods]. Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri.
  • Karadağ, E. & Yücel, C. (2020). Türkiye üniversite memnuniyet araştırması 2020 [Turkey’s university satisfaction survey 2020]. Üniar Yayınları.
  • Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemi [Scientific research method] (7. Basım). Ankara: Alkım Yayınevi.
  • Kline, R. B. (1998). Principal and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
  • Mohammadyari, S., & Singh, H. (2015). Understanding the effect of e-learning on individual performance: The role of digital literacy. Computers & Education, 82, 11-25.
  • Ng, W. (2012). Can we teach digital natives digital literacy? Computers & Education, 59(3), 1065-1078.
  • Ocak, G., & Karakuş, G. (2018). Öğretmen adaylarının dijital okur-yazarlık öz-yeterliliği ölçek geliştirme çalışması [Pre-Service Teachers’ Digital Literacy Self-Efficacy Scale Development]. Kastamonu Education Journal, 26(5), 1427-1436. doi:10.24106/kefdergi.1931
  • OECD (2001), Understanding The Digital Divide, France. http://www.oecd.org/internet/ieconomy/1888451.pdf, (Erişim Tarihi: 07.06.2021)
  • Partnership for 21st Century Skills (2009). Framework for 21st century learning. Erişim adresi: http://www.p21.org/our-work/p21-framework, Retrieved on: 06.01.2021
  • Rodríguez-de-Dios, I., Igartua, J. J., & González-Vázquez, A. (2016). Development and validation of a digital literacy scale for teenagers. In Proceedings of the Fourth International Conference on Technological Ecosystems for Enhancing Multiculturality (pp. 1067-1072). ACM.
  • Salinas, R. (2003), “Addressing The Digital Divide Through Collection Development”, Collection Building, 22(3), 131-136.
  • Schermelleh-Engel, K.; Moosbrugger, H. & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structual equation models: test of significance and descriptive goodness –of-fit measures. MPR-Online, 8(2), 23-74.
  • Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2004). A beginner's guide to structural equation modeling (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
  • Segars, A. H., & Grover, V. (1993). Re-examining perceived ease of use and usefulness: A confirmatory factor analysis. MIS Quarterly, 17(4), 517-525.
  • Sönmez, V. & Alacapınar, F.G. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri [Exemplified scientific research methods]. Ankara: ANI Yayıncılık.
  • Sulak, S. E. (2019). Dijital okuryazarlık ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması [Development of The Digital Literacy Scale: Validity and Reliability Study]. International Social Sciences Studies Journal, 5(31): 1329-1342.
  • Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar [Structural Equation Modeling: Basic Concepts and Applications]. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
  • Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi [Measuring the attitudes and data analysis with SPSS]. Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Tezcan, C. (2008). Yapısal eşitlik modelleri [Structural equation models]. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Toker, T., Akgün, E., Cömert. Z., & Edip, S. (2021). Eğitimciler için dijital yeterlilik ölçeği: Uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması [Digital competency scale for educators: adaptation, validity and reliability study]. Milli Eğitim, 50(230), 301-328.
  • UYTES (1995). SPSS Bilgisayar Paket Kullanma Kursu [Course for using SPSS Computer Package] (Nisan 1995), (Uluslarası İleri Teknoloji Sistemleri), Elazığ.
  • Üstündağ, M.T.,Güneş, E.,& Bahçıvan, E. (2017). Turkish adaptation of Digital Literacy Scale and investigating pre-service science teachers’ digital literacy. Journal of Education and Future, 12, 19-29.
  • Van Dijk, J. (2005). The deepening divide: Inequity in the information society. London: Sage Publications.
Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2012
  • Yayıncı: Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

ngilizce Öğretmen Adaylarının Çevrimiçi Dersler Sırasında Siberaylaklık Davranışları Üzerine Bir Araştırma

Ceyhun KARABIYIK

Keman Eğitiminde Kullanılan Yay Tekniklerinin Öğretiminde Türk Müziği Motiflerinin Etkisinin İncelenmesi: Haydar Tatlıyay Örneği

Eta KOTAN, Murat Kamil İNANICI

Özel Eğitim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Matematiksel Problem Çözme Sürecine Yönelik Farkındalıkları Üzerine Bir Araştırma

Sedat TURGUT, Özlem DOĞAN TEMUR, Mahir UĞURLU

Özel Eğitim Öğretmenleri Uzaktan Eğitime Hazır mı? Covıd-19 Sürecinde Öğretmenlerin Deneyimleri ve İhtiyaçları

Elif POLAT HOPCAN, Sinan HOPCAN, Mehmet Emin ÖZTÜRK

Öğrencilerin Epistemolojik İnançları ile Farklı Fen Disiplinlerine Yönelik Öğrenme Anlayışları Arasındaki İlişkiler

Serkan KAPUCU

Self-Compassion’s Correlation with Attachment for Middle School Adolescents

Ezgi SUMBAS, Nilgün ÖZTÜRK

BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN AKADEMİK AMAÇLI İNGİLİZCE DERSİ MOTİVE DAVRANIŞ GÖSTERGELERİ

İlknur KAZAZ

Okul Yöneticilerinin Eğitimde Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kullanımına Yönelik Öz-Yeterlik Formunun Geliştirilmesi

Uğur Ferhat ERMİŞ, Demet Hatice SOMUNCUOĞLU ÖZERBAŞ

Türkiye’de Etkili Okul Araştırmaları: 2000-2020 Dönemi Makalelerin İçerik Analizi

Osman TİTREK, Mustafa DELİOĞLAN, Neslihan İPEKLİ

İngilizce Öğretmenleri Yaratıcılığı Nasıl Algılıyor?

Vildan ÇELİK, Seçil TÜMEN AKYILDIZ