Türkiye Mobilya Sektörü Dış Ticaretinin Zaman Serileri Yöntemiyle Tahmini

Çalışmada Türkiye mobilya sektörü dış ticaretinin zaman serileri yöntemi olan ARIMA kullanılarak 2028 yılına kadar tahmini amaçlanmıştır. 1969-2018 yıllarına ait Türkiye mobilya sektörü dış ticaret değerlerinden yararlanılmış, bu veriler Dünya Bankası (WGB) dolar defletörü ile çarpılarak, 2010 bazlı değerler ile tahminleme yapılmıştır. Dış ticaret verileri deflatörle 2010 bazlı reel hale getirildikten sonra yapılan tahmin işlemindeki verilerin artışları veya azalışları arasında düzensizlikler göze çarpmaktadır. Eldeki verileri düzenlemede logaritma alma işlemi yapılmıştır. Zaman serileri analizinde üç ayrı ARIMA modeli uygun görülerek, karşılaştırmalara bağlı olarak bulgular elde edilmiştir. Bu reel değerli tahminler incelendiğinde ihracat değerlerinin düşüş eğiliminde olduğu görülmektedir. İthalat tahmini için yapılan ARIMA modeline ait veriler incelendiğinde değerlerde artış olduğu gözlenmektedir.

Estimation Method of Time Series with Turkey Furniture Industry Foreign Trade

In this study, the method of time series of foreign trade of Turkey's furniture industry, which until 2028 was aimed estimated using ARIMA. Turkey has benefited from the years of 1969-2018 foreign trade value of the furniture sector, these data are World Bank (WGB) multiplied by the dollar deflator is made up to 2010 based predictive values. There are irregularities among the increases or decreases of the data in the estimation process after the foreign trade data was made real with the deflator in 2010. In the arrangement of the available data, logarithm was taken. In the time series analysis, three different ARIMA models were deemed appropriate, and findings were obtained based on comparisons. When these forecasts are analyzed, it is seen that export values are in a downward trend. When the data of ARIMA model for import estimation are analyzed, it is observed that there is an increase in import values.

Keywords:

Furniture industry foreign trade, ARIMA,

___

1. Akbal, U. (2015). Dayanıklı Tüketim, Mobilya ve Orman Ürünleri Sektör Raporu 2014. MÜSİAD, 73 s.
2. Alan, S. (1998) Mobilya Sektör Raporu (Rapor No–8). Başbakanlık DTM Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği, Ankara.
3. Anonim, (2014). TR63 Bölgesi Mobilyacılık Sektör Raporu, www.dogaka.gov.tr (Erişim Tarihi: 14.05.2016).
4. Aytekin, A. (2019). Mobilya Endüstrisinde İhracat Performansının Belirleyicilerinin Analizleri: Bulanık Ahp ve Karar Ağacı Modellemesi. Doktora Tezi, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, 188 s.
5. Bashimov, G. (2017). Mobilya Endüstrisi: Türkiye’nin Küresel Piyasadaki Karşılaştırmalı Üstünlüğü. İktisadi Yenilik Dergisi, 4(2), 20-29.
6. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2013), Sanayi Genel Müdürlüğü, Sektörel raporlar ve analizler serisi, Mobilya Sektörü Raporu 2013/2.
7. Çabuk Y, Karayılmazlar S, Aytekin A, Onat SM, Kurt R (2015). A regression analysis of fiberboard production, import and export amounts in Turkey, with projections to 2021. Turkish Journal of Forestry, 16(1): 27-35.
8. Çabuk Y, Karayilmazlar S, Onat SM, Kurt R (2013). Econometric modeling and projection of production, import and export of particle board industry in Turkey. International Journal of Physical Sciences, 8(5), 199-209.
9. Dickey, D.A., Fuller W.A., (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74: 427–431.
10. Dickey, D.A., Fuller, W.A., (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica 49 (4): 1057-1072.
11. Enders, W., (1995). Applied Econometris Time Series. John Wiley & Sons, New York.
12. Hamzaçebi, C., Kutay, F. (2004). Yapay sinir ağlari ile türkiye elektrik enerjisi tüketiminin 2010 yilina kadar Tahmini. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(3):227-233.
13. Imren, E, Karayılmazlar, S, Kurt, R. (2016). Optimal Kuruluş Yeri Seçiminde AHP (Analitik Hiyerarşi Prosesi): Mobilya Endüstrisinde Bir Uygulama. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 18 (2), 48-54. DOI: 10.24011/barofd.267287
14. İstek, A., Özlüsoylu, İ., Kızılkaya, A. (2017). Türkiye ahşap esaslı levha sektör analizi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19(1), 132-138. DOI: 10.24011/barofd.297231
15. Kayacıklı, T., Emil, T. (2003). Dünyada ve Türkiye’de Mobilya Sektörü. İstanbul, İstanbul Ticaret Odası Yayınları (İTO), 108 s.
16. Kılıç, C., (2015). Tüketici kredileri ve cari açık arasındaki ilişki: Türkiye örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29 (2): 407-420.
17. Kurt R, (2019a). Mobilya Sektöründe E-Ticaret’in GZFT Analizi ile Değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(1), 616-627
18. Kurt, R. (2019b). Determination of the Most Appropriate Statistical Method for Estimating the Production Values of Medium Density Fiberboard. BioResources, 14(3), 6186-6202.
19. Kurt, R., Imren, E., Çabuk, Y., Karayılmazlar, S. (2018). Estimation of global wood pellet production as a renewable energy source by ARIMA method. Fresenius Environmental Bulletin, 27(7), 5147-5152.
20. Kurt, R., Karayılmazlar, S. (2019a). Türkiye mantar üretimi ve ARIMA (Box-Jenkins) ile projeksiyonu. Ormancılık Araştırma Dergisi, 6 (1), 72-76. DOI: 10.17568/ogmoad.461534
21. Kurt, R., Karayilmazlar, S. (2019b). Estimating Modulus of Elasticity (MOE) of Particleboards Using Artificial Neural Networks to Reduce Quality Measurements and Costs. Drvna industrija: Znanstveni časopis za pitanja drvne tehnologije, 70(3), 257-263
22. Özdemir, M.A., Bahadır, M. (2010). Denizli’de Box Jenkins Tekniği ile Küresel İklim Değişikliği Öngörüleri, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(3), 352-362.
23. Sakarya, S., Doğan, Ö. (2016). Mobilya Sektör Raporu. Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği, Ankara, 36 s.
24. Serin H, Şahin Y (2016). Determination of Contact Level Between Top Managenment Sub- Departments at Furniture Enterprises. Ormancılık Dergisi, 12(2), 222-230.
25. Serin H, Şahin Y, Durgun M (2014). Furniture Sector of Turkey, European Journal of Research on Education, EJRE Volume 2, Special Issue 6, Contemporary Studies in Social Sciences III, 149- 153.
26. Sevüktekin, M., Nargeleçekenler, M., (2010). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi: Eviews Uygulamalı. Geliştirilmiş 3. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 494 s.
27. Şahin Y, Serin H (2016). A Reseach on Particle Board Factory By Utilization of Integer Linear Programming. International Forestry Symposium, 785-789.
28. Şahin, Y., Serin, H. (2018). Diyarbakır İli Mobilya Sanayisinin GZFT Analizi ile Değerlendirilmesi. Turkish Journal Of Forest Science, 2(1): 83-90.
29. Ticaret Bakanlığı (2018). Mobilya Sektör Raporu. T.C. Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü, 14 s.
30. Topçuoğlu, K., Pamuk, G., Özgürel, M. (2005). Gediz Havzası Yağışlarının Stokastik Modellemesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42 (3), 89-97.
31. TÜİK (2017). Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Veri Tabanı. https://biruni.tuik.gov.tr/, (25/12/2017).
32. Ulay, G., Çakıcıer, N., Koç, K. H. (2016). Yat Mobilyasının Önemi ve Konstrüksiyon İhtiyaçları. Selçuk-Teknik Dergisi, Özel sayı (2): 1055-1075.
33. URL-1 (2015). Mobilya İmalat Sanayinde Temel-Rekabet Unsurlari ve Gelismeler. http://www.mobilyadergisi.com.tr/haber/mobilya-imalat-sanayinde-temel-rekabet-unsurlari-vegelismeler-, (01.04.2019).
34. URL-2 (2021). https://tr.khanacademy.org/economics-finance-domain/old-macroeconomics/gdptopic- old/real-nominal-gdp-tutorial/a/adjusting-nominal-values-to-real-values-cnx, (01.03.2021).
35. WBG (2019). Dünya Bankası Açık Verileri. https://data.worldbank.org/, (11.11.2019).