Kentsel ve kırsal rekreasyon alanlarına yönelik kullanıcı tercihlerinin belirlenmesi ‘artvin kenti örneği’

Açık yeşil alanlar; kentlerde bireylerin yaşam kalitesi ve refahını iyileştirmeye katkı sağlaması ve gürültüyü kontrol etme, biyoçeşitliliği destekleme vb. ekosistem hizmetleri sunmasının yanı sıra bireylere günlük yaşamın olumsuz etkilerinden kurtulma imkânı veren rekreasyon alanları da sağlamaktadır. Bireyler bu rekreasyonel alanlarda hem yenilenme hem de sosyalleşme fırsatı yakalamaktadır. Artvin kenti sahip olduğu doğal kaynak değerleriyle farklı kentsel ve kırsal rekreasyon alanlarına sahiptir. Bu çalışmada Artvin kentinde yer alan 28 adet rekreasyon alanına yönelik kullanıcı tercihlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır ve bu amaç doğrultusunda 164 kişi ile anket çalışması yürütülmüştür. Elde edilen verilere göre, anket çalışmasına katılan bireylerin büyük çoğunluğunun rekreatif etkinliklerde bulunduğu ve en çok tercih ettikleri rekreasyon alanının kullanıcıların doğayla bütünleşmesini sağlayan Kafkasör Kent Ormanı olduğu bunu Baraj Kıyısı ve Çoruh Park’ın takip ettiği tespit edilmiştir. Rekreasyon alanlarında en çok tercih edilen etkinliğin ise yürüyüş yapmak olduğu görülmüştür. Bireylerin rekreatif etkinliklere katılmasını engelleyen faktörlerin başında ise zaman yetersizliği olduğu belirlenmiştir. Dolayısıyla kent yakın çevresinde bireylerin daha kısa zamanda ulaşabilecekleri ve daha fazla etkinlik gerçekleştirebilecekleri rekreasyon alanları planlanmalı ve tasarlanmalıdır. Elde edilen veriler doğrultusunda rekreasyon alanlarının planlanması ve tasarlanmasına ilişkin öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Rekreasyon, Kullanıcı tercihleri, Kentsel ve kırsal rekreasyon alanları, Artvin

Determination of users’ preferences toward urban and rural recreation areas ‘case of artvin city’

Open green spaces provide recreational areas where individuals can get rid of the negative effects of daily life as well as contribute to improving the quality of life and well being and offer ecosystem services like noise control, supporting biodiversity etc. in cities. Individuals take opportunities both renewal and socializing in these recreational areas. Artvin city has different urban and rural recreational areas with its natural resource value. This study aimed to determine user preferences toward 28 recreation areas located in Artvin and a questionnaire conducted with 164 people for this purpose. Results showed that majority of respondent participate the recreational activities and the most preferred recreational area was Kafkasör Urban Forest that provides users integration with nature followed by Dam Waterfront and Çoruh Park. The most preferred recreational activity in recreational areas was walking. It was determined that lack of time was premier factor for prevent the participation to recreational activities. Therefore, it should be planned and designed recreational areas where people can access in a shorter time and perform more activities. Some suggestion about design and planning of recreational areas were made in the direction of the obtained data.

Keywords:

Recreation, User’s preferences, Urban and rural recreational areas, Artvin,

PDF

___

Abbasi A, Alalouch C, Bramley G (2016). Open Space Quality In Deprived Urban Areas: User Perspective and Use Pattern. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 216, 194-205.
Akten M (2003). Isparta İlindeki Bazı Rekreasyon Alanlarının Mevcut Potansiyellerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 2, 115-132.
Altunkasa M, Uzun G (1991). Rekreasyonel Planlamada Arz ve Talep, Çukurova Üniversitesi Yayınları: 6- 80, Adana.
Bowler DE, Buyung-Ali L, Knight TM, Pullin AS (2010). Urban Greening to Cooltowns and Cities: A Systematic Review of the Empirical Evidence. Landscape and Urban Planning, 97(3), 147-155.
Bozkurt SG (2016). Gürün (Sivas) İlçesinin Rekreasyon Kaynaklarının Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 66(1), 318-328.
Broadhurst R (2001). Managing Environmets for Leisure and Recreation, GBR: Routledge, London.
Buchecker M, Degenhardt B (2015). The Effects of Urban Inhabitants’ Nearby Outdoor Recreation on Their Well-Being and Their Psychological Resilience. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 10, 55-62.
Butler GD (1959). Introduction to Community Recreation, Third Edition, McGraw-Hill Book Company, Inc. USA.
Butler R, Hall CM, Jenkins JM (1998). Tourism and Recreation in Rural Areas, Part One: Continuity and Change in Rural Tourism. John Willey&Sons, England.
Büyüköztürk Ş (2005). Anket Geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 1-19.
Carlson RE, Deppe TR, MacLean JR (1972). Recreation in American Life, Secon Edition, Wadswort Publishing Company, Inc. Belmont, California.
Chen B, Adimo OA, Bao Z (2009). Assessment of Aesthetic Quality and Multiple Functions of Urban Green Space from the Users’ Perspective: The case of Hangzhou Flower Garden, China. Landscape and Urban Planning, 93(1), 76-82.
Conedera M, Del Biaggio A, Seeland K, Moretti M, Home R (2015). Residents’ Preferences and Use of Urban and Peri-Urban Green Spaces in A Swiss Mountainous Region of the Southern Alps. Urban Forestry and Urban Greening, 14, 139-147.
De Valck J, Broekx S, Liekens I, De Nocker L, Van Orshoven J, Vranken L (2016). Contrasting Collective Preferences for Outdoor Recreation and Substitutability of Nature Areas Using Hot Spot Mapping. Landscape and Urban Planning, 151, 64-78.
Depietri Y, Renaud FG, Kallis G (2012). Heat Waves and Floods in Urban Areas: A Policy-Oriented Review of Ecosystem Services. Sustainability Science, 7(1), 95-107.
Driver BL, Manfredo MJ, Tarrant M (1996). Measuring Leisure Motivations: A Meta-Analysis of the Recreation Experience Preference Scales. Journal of Leisure Research, 28,188-213.
Driver BL, Tinsley H, Manfredo MJ (1991). Results from Two Inventories Designed to Assess the Breadth of the Perceived Psychological Benefits of Leisure, In: B.L. Driver, P.J. Brown, and G.L. Peterson (Eds.), Benefits of leisure State College, PA: Venture Publishing, Inc, pp. 263-286.
Falk JH, Balling JD (2010). Evolutionary Influence on Human Landscape Preference. Environment and Behavior, 42(4), 479-493.
Gentin S (2011). Outdoor Recreation and Ethnicity in Europe-A review. Urban Forestry and Urban Greening, 10, 153-161.
Gülez S (1989). Park Bahçe ve Peyzaj Mimarisi, KTÜ Orman Fakültesi Ders Teksirleri Serisi 29, Trabzon.
Hacıoğlu N, Gökdeniz A, Dinç Y (2009). Boş Zaman ve Rekreasyon Yönetimi Örnek Animasyon Uygulamaları, Detay Yayıncılık, ISBN: 978-975-8326-63-1, Güncellenmiş İkinci Baskı, Ankara.
Ja-Choon K, Sun PM, Yeo-Chang Y (2013). Preferences of Urban Dwellers on Urban Forest Recreational Services in South Korea. Urban Forestry and Urban Greening, 12, 200-210.
James P, Tzoulas K, Adams MD, Barber A, Box J, Breuste J, Elmqvist T, Frith M, Gordon C, Greening KL, Handley J, Haworth S, Kazmierczak AE, Johnston M, Korpela K, Moretti M, Niemelä J, Pauleit S, Roe MH, Sadler JP, Ward Thompson C. (2009). Towards an Integrated Understanding of Green Space in the European Built Environment. Urban Forestry and Urban Greening, 8, 65-75.
Jo HK (2002). Impacts of Urban Green Space on off Setting Carbon Emissions for Middle Korean. Journal of Environmental Management, 64, 115-126.
Hazar A (1999). Turizm İşletmelerinde Animasyon, Detay Yayıncılık, Ankara.
Kalıpsız A (1981). İstatistik Yöntemler, İÜ Orman Fakültesi, Yayın No: 2837, OF Yayın No:294, İstanbul.
Karahan F, Orhan T (2009). Çoruh Havzası Uzundere Vadisi’nin Kırsal Rekreasyon Planlaması Yönünden Suya Dayalı Olanakları. Kırsal Çevre Yıllığı, 54-81.
Karaküçük S (2005). Rekreasyon: Boş Zamanları Değerlendirme, Beşinci Baskı, Gazi Kitapevi, Ankara.
Karaküçük S, Gürbüz B. (2007). Rekreasyon ve Kent(li)leşme, Gazi Kitapevi, Ankara.
Karaküçük S, (2014). Rekreasyon: Boş Zaman Değerlendirme. Geliştirilmiş Yedinci Baskı https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=3C2jBAAAQBAJ&oi=fnd&pg=PA9&dq=karak%C3%BC %C3%A7%C3%BCk&ots=oG0_p8vtW4&sig=prQnFkcXs0sCfGAT4m0ipFGUF7I&redir_esc=y#v=onepag e&q=karak%C3%BC%C3%A7%C3%BCk&f=false, 18.08.2016.
Karaşah B (2014). Botanik Bahçelerinde Görsel Peyzaj Tercihlerinin Değerlendirilmesi: Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi (İstanbul) ve Kraliyet Botanik Bahçesi (Edinburgh) Örnekleri. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Kattwinkel M, Biedermann R, Kleyer M (2011). Temporary Conservation for Urban Biodiversity. Biological Conservation, 144(9), 2335-2343.
Kil N, Holland SM, Stein TV (2014). Structural Relationships between Environmental Attitudes, Recreation Motivations, and Environmentally Responsible Behaviors. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 7-8, 16-25.
Koçyiğit M, Yıldız M (2014). Yerel Yönetimlerde Rekreasyon Uygulamaları: Konya örneği. International Journal of Science Culture and Sport, 2, 211-223.
La Rosa D (2014). Accessibility to Greenspaces: GIS Based İndicators for Sustainable Planning in A Dense Urban Context. Ecological Indicators, 42, 122-134.
Lekies KS, Yost G, Rode J (2015). Urban youth's Experiences of Nature: Implications for Outdoor Adventure Recreation. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 9, 1-10.
Liu C, Li X (2012). Carbon Storage and Sequestration by Urban Forests in Shenyang, China. Urban Forestry and Urban Greening, 11, 121-128.
Madureira H, Nunes F, Oliveira JV, Cormier L, Madureira T (2015). Urban Residents’ Beliefs Concerning Green Space Benefits in Four Cities in France and Portugal. Urban Forestry and Urban Greening, 14, 56-64.
Manes F, Incerti G, Salvatori E, Vitale M, Ricotta C, Constanza R (2012). Urban Ecosystem Services: Tree Diversity and Stability of Tropospheric Ozone Removal. Ecological Applications, 22, 349-369.
Marjo N, Tuija S, Susan T, Terhi K (2007). Access to Green Areas and the Frequency of Visits-A Case Study in Helsinki. Urban Forestry and Urban Greening, 6(4), 235-247.
Metin AE, Yılmaz S (2015). Kütahya Simav İlçesi’nin Rekreasyonel Potansiyelinin Peyzaj Mimarlığı Açısından Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 10(2), 146-158.
Mitchell R, Popham F (2008). Effect of Exposure to Natural Environment on Health Inequalities: An Observational Population Study. Lancet, 372 (9650), 1655-1660.
Müderrisoğlu H, Kutay EL, Örnekci Eşen S (2005). Kırsal Rekreasyonel Faaliyetlerde Kısıtlayıcılar. Tarım Bilimleri Dergisi, 11(1), 40-44.
Özbey S, Çelebi M (2003). Rekreasyon İçinde, N. Mirzaoğlu (Ed). Spor Bilimlerine Giriş, Bağıran Yayımevi, Ankara.
Pathak V, Tripathi BD, Mishra VK (2011). Evaluation of Anticipated Performance Index of Some Tree Species for Green Belt Development to Mitigate Traffic Generated Noise. Urban Forestry and Urban Greening, 10(1), 61-66.
Qin J, Zhou X, Sun C, Leng H, Lian Z (2013). Influence of Green Spaces on Environmental Satisfaction and Physiological Status of Urban Residents. Urban Forestry and Urban Greening, 12, 490-497.
Rodiek S D, Fried JT (2005). Access to the Outdoors: Using Photographic Comparison to Assess Preferences of Assisted Living Residents. Landscape and Urban Planning, 73, 184-199.
Sadler J, Bates A, Hale J, James P (2010). Bringing Cities Alive: The Importance of Urban Green Spaces for People and Biodiversity, In: Gaston, K. (Ed.), Urban Ecology. Cambridge University Press, Cambridge, UK, pp. 230–260.
Sağlık E, Morçin İ, Erdoğan Morçin S (2014). Üniversite Öğrencilerinin Kırsal Rekreasyonel Faaliyetlere Katılımını Etkileyen Kısıtlayıcılar: Çıldır Meslek Yüksekokulu Örneği. Electronic Journal of Vocational Colleges, 4(4), 86-92.
Sander HA, Zhao C (2015). Urban Green and Blue: Who Values What and Where? Land Use Policy, 42, 194–209.
Sevil T (2012). Boş Zaman ve Rekreasyon: Kavram ve Özellikler, Kocaekşi, S., (Ed), Boş Zaman ve Rekreasyon Yönetimi, Anadolu Üniversitesi Web-Ofset, Eskişehir, 2-26.
Shin D-h, Lee K-s (2005). Use of Remote Sensing and Geographical Information System to Estimate Green Space Temperature Change as A Result of Urban Expansion. Landscape and Ecological Engineering, 1, 169- 176.
Simonic T (2006). Urban Landscape as A Restorative Environment: Preferences and Design Considerations. Acta agriculturae Slovenica, 87(2), 325-332.
Song X, Xinbo Lv, Li C (2015). Willingness and Motivation of Residents to Pay for Conservation of Urban Green Spaces in Jinan, China. Acta Ecologica Sinica, 35(4), 89–94.
Thomas RM (1998). Conducting Educational Research: A Comparative View, West Port, Conn: Bergin & Garvey.
Tütüncü Ö, Aydın İ, Küçükusta D, Avcı N, Taş İ (2011). Üniversite Öğrencilerinin Rekreasyon Faaliyetlerine Katılımını Etkileyen Unsurların Analizi. Spor Bilimleri Dergisi, 22(2), 69-83.
Uzun S, Müderrisoğlu H (2010). Kırsal Rekreasyon Alanlarında Kullanıcı Memnuniyeti: Bolu Gölcük Ormaniçi Dinlenme Yeri Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 1, 67-82.
Velarde MD, Fry G, Tveit M (2007). Health Effects of Viewing Landscapes-Landscape Types in Environmental Psychology. Urban Forestry and Urban Greening, 6, 199-212.
Zhang H, Chen B, Sun Z, Bao ZY (2013). Landscape Perception And Recreation Needs İn Urban Green Spaces in Fuyang, Hangzhou, China. Urban Forestry and Urban Greening, 12(1), 44-52.