194119

Kentsel Donatı Elemanlarının Peyzaj Mimarlığı Açısından Değerlendirilmesi: Çankırı Örneği

Sokak, cadde, meydanlar ve rekreasyon amaçlı tasarlanmış genel ya da özel kullanım alanlarında yer verilen kentsel donatı elemanları, kentsel yaşam kalitesinin artırılmasına katkı sağlayan önemli peyzaj elemanlarıdır. Bulundukları çevre ile bütünleşerek kentin önemli bir öğesi haline gelen kentsel donatı elemanları, kent ile kurdukları bütünlük ile bir kentin kimliğinin oluşmasına katkı sağlayan en önemli araçlardan biridir. Bu araştırmanın temel amacı, kentsel donatı elemanlarının sınıflandırılarak, peyzaj mimarlığı açısından değerlendirilmesidir. Bu amaca yönelik olarak, merkezi konumları ve yoğun kullanıma sahip olmaları nedeni ile Çankırı kent merkezinde yer alan Alparslan Türkeş Caddesi ve Necip Fazıl Kısakürek Sokağı araştırma alanı olarak seçilmiştir. İlk olarak; kentsel donatı elemanlarının tanımı yapılarak, önemi, tasarım ilkeleri, özellikleri, kullanım türleri belirtilmiş ve işlevlerine göre sınıflandırmaları verilmiştir. Devamında; seçilen araştırma alanlarında yer alan kentsel donatı elemanları bu teorik yaklaşımlar doğrultusunda sınıflandırılarak değerlendirilmiştir. Son aşamada ise, araştırma alanlarındaki kentsel donatı elemanları peyzaj mimarlığı meslek disiplini açısından irdelenmiş ve özgün kentsel mekânlar oluşturulması kapsamında öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Peyzaj tasarımı, kentsel estetik, kent mobilyaları

Evaluation of Urban Furniture from the aspect of Landscape Architecture: Case of Çankiri

Urban furniture, designed to be used in streets, avenues, squares and recreational areas for general or private use, are important landscape elements that contribute to increase the quality of urban life. Urban furniture are considered as one of the most significant tools that contribute to the formation of a city with the integrity that they establish with the city. The main scope of this research is the classification and assessment of urban furniture within the frame of landscape architecture. For this purpose, Alparslan Türkeş Avenue and Necip Fazıl Kısakürek Street, which are located in Çankırı city center, were chosen as the research area because of their central location and intensive use. Firstly, the definition of urban furniture was introduced and their importance, design principles, characteristics and types of use were indicated, and their classifications according to their functionality were given. Subsequently; the urban furniture in the research areas were classified and evaluated according to above mentioned theoretical approaches. In the last stage; urban furniture in the fields of research were assessed in terms of landscape architecture discipline and suggestions were made within the scope of creating original urban spaces.

Keywords:

Landscape design, urban aesthetics, urban furniture,

PDF

___

Asatekin M (2001). Kentin Kurumsal Kimliği ve Kentin Donatımında Eşgüdüm, I. Uluslararası Kent Mobilyaları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 9-11 Mayıs, 57-61.
Aydoğdu H (2017). Kentsel Donatı Elemanlarının Peyzaj Mimarlığında Kullanımı. Lisans Bitirme Tezi (yayınlanmamış), Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Konya.
Başal M, Memlük Y, Yılmaz O (1993). Peyzaj Konstrüksiyonu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1322, Ders Kitabı: 381, Ankara, 170s.
Başal M, Memlük Y, Yılmaz O, Kurum E (1997). Peyzaj Konstrüksiyonu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1484, Ders Kitabı:445, Ankara, 186s.
Bayraktar N, Tekel A, Ercoşkun Ö (2008). Ankara Atatürk Bulvarı Üzerinde Yer Alan Kentsel Donatı Elemanlarının Sınıflandırılması, Değerlendirilmesi ve Kent Kimliği İlişkisi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(1): 105-118.
Bulut Y, Atabeyoğlu Ö, Yeşil P (2008). Erzurum Kent Merkezi Donatı Elemanlarının Ergonomik Özelliklerinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14(2): 131-138.
Güney A, Erdem Ü, Zafer B, Hepcan Ş (1996). Peyzaj Konstrüksiyonu (Donatı Elemanları). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:514, Peyzaj Mimarlığı Bölümü Ders Kitabı, İzmir, 149 s.
Güzel AG, Sözen MF (2003). Tarih-Kent ve Estetik Bağlamında Kent Mobilyaları: Antalya, Kaleiçi Örneği, II. Uluslararası Kent Mobilyaları Sempozyumu&Fuarı Bildiriler Kitabı, 24-27 Nisan, 159-169.
Kuter N (2007). Çankırı Kenti Açık ve Yeşil Alan Varlığı İçinde Tarihi Kent Merkezinin Kentsel Peyzaj Tasarımı Açısından Değerlendirilmesi. Doktora Tezi (yayınlanmamış), Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara.
Kuter N, Erdoğan E (2009). Kentsel Donatı Elemanlarının Peyzaj Mimarlığı Açısından Değerlendirilmesi. Çankırı Araştırmaları Dergisi, 243-256.
Öner Bilen S (2004). Kentsel Dış Mekanların Tasarımında Antropometrik Verilere Bağlı Olarak Peyzaj Elemanlarının Ankara Örneğinde Araştırılması. Doktora Tezi (yayınlanmamış), Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara.
Özgeriş M (2018). Kentsel Donatı Elemanlarının Kent Dokusu Yönünden Değerlendirilmesi: Erzurum İli
Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 18(2): 561-574.
Özsule Z, Çağlayan AY (200l). Kent Tasarımında İşaret Levhalarının Kullanımının İstanbul İli Tarihi Yarımada Örneğinde İrdelenmesi, I. Uluslararası Kent Mobilyaları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 9-11 Mayıs, 381-389.
Sağlık A, Sağlık E, Kelkit A (2014). Kentsel Donatı Elemanlarının Peyzaj Mimarlığı Açısından İrdelenmesi: Çanakkale Kent Merkezi Örneği, 1. Uluslararası Kentsel Planlama-Mimarlık-Tasarım Kongresi, 8-11 Mayıs, Kocaeli/Türkiye, pp.1023-1035.
Siu KWM (2005). Pleasurable Products: Public Space Furniture with Userfitness. Journal of Engineering Desing, 16(6): 545-555.
Şişman EE, Yetim L (2004). Tekirdağ Kentinde Donatı Elemanlarının Peyzaj Mimarlığı Açısından İrdelenmesi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(1): 43-51.
Taylor N (1999). The Elements of Townscapeand the Art of Urban Desin. Journal of Urban Desing, 4(2): 195-209.
Yörük İ, Gülgün B, Sayman M, Ünal Akkaya F (2006). Peyzaj Planlama Çalışmaları Kapsamında Ege Üniversitesi Kampüs Örneğindeki Peyzaj Donatı Elemanlarının Ergonomik-Antropometrik Açıdan İrdelenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1): 157-168.