İzmir’de Yetişen İğde (Elaeagnus angustifolia L.) Odununda Bazı Fiziksel ve Mekanik Özelliklerinin Belirlenmesi

Odun hammaddesi önemli mühendislik malzemelerinden birisidir. Özellikle, yenilenebilir olması, ucuz olması, kolay temin edilebilmesi, kolay işlenmesi, çevre dostu olması ve estetik bakımdan tercihe edilmesi önemli üstünlüklerindendir. Odunun kullanım yerine karar verirken, onun bazı teknolojik özelliklerinin iyi bilinmesi gerekmektedir. Yapılan önceki çalışmalarda, iğde odununun fiziksel ve mekanik özellikleri üzerine yeterli çalışmaya ulaşılamamıştır. Bu nedenle, bu çalışmada, İzmir’de yetişen iğde (Elaeagnus angustifolia L.) odununa ait bazı fiziksel ve mekanik özellikleri araştırılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; hava kurusu rutubet değeri %9,93, hava kurusu yoğunluk (D12) 536 kg/m3, tam kuru yoğunluk (Do) 507 kg/m3, teğet yönde genişleme (αt) %5,90, radyal yönde genişleme (αr) %3,24, boyuna yönde genişleme (αı) %0,30, hacmen genişleme (αv) %9,44, lif doygunluğu noktası (LDN) %18,63. Şok direnci 0,389 kgm/cm2, eğilme direnci 61,12 N/mm2 ve elastikiyet modülü tayini 4663 N/mm2, janka sertlik değeri teğet, radyal ve enine yüzeyler için sırasıyla 40,23 N/mm2, 40,10 N/mm2 ve 58,74 N/mm2 olarak tespit edilmiştir.

Determination of Some Physical and Mechanical Properties of Russian olive (Elaeagnus angustifolia L.) Wood Grown in Izmir

Wood raw material is one of the important engineering materials. Especially, it is renewable, cheap, easy to obtain, easy to process, environmentally friendly and aesthetically preferred. When deciding where to use wood, some of its technological properties need to be well known. In previous studies, physical and mechanical properties of Russian olive wood have not been studied sufficiently. For this reason, in this study, some mechanical, physical and surface properties of Russian olive (Elaeagnus angustifolia L.) wood grown in İzmir were investigated. According to data obtained, the air-dried moisture content 9,93%, air-dried density (D12) 536 kg/m3, oven-dried density (Do) 507 kg/m3, tangential swelling (αt) 5,90%, radial swelling (αr) 3,24%, longitudinal swelling (αl) 0,30%, volumetric swelling (αv) 9,44%, fiber saturation point (FSP) 18,63%. Impact bending strength 0,389 kgm/cm2, bending strength 61,12 N/mm2 and modulus of elasticity 4663 N/mm2, janka hardness for tangential, radial and transverse surfaces were determined as 40,23 N/mm2, 40,10 N/mm2 and 58,74 N/mm2, respectively.

Keywords:

Russian olive wood, physical and mechanical properties,

PDF

___

1. Akça, M. (2013). İğde Ağacı (Elaeagnus angustifolia L.) Odunu ve Kabuğunun Kimyasal Bileşenlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Düzce, 64s.
2. Asadiar, L. S., Rahmani, F., Siami, A. (2013). Assessment of genetic diversity in the Russian olive (Elaeagnus angustifolia) based on ISSR genetic markers. Rev Ciênc Agron, 44, 310–316.
3. Ayata, Ü., Çavuş, V., Bal, B. C., Efe, F. T. (2018). Dut, Doğu Çınarı, Kızılçam Ve Sedir Ağaç Türlerinde Janka Sertlik Değerinin Belirlenmesi. 2. Uluslararası Bilimsel Çalışmalarda Yenilikçi Yaklaşımlar Sempozyumu, 1490-1494, 30 Kasım - 2 Aralık, Samsun, Türkiye.
4. Aytin, A. (2013). Yabani Kiraz (Cerasus avium (L.) Monench) Odununun Fiziksel, Mekanik Ve Teknolojik Özellikleri Üzerine Yüksek Sıcaklık Uygulamasının Etkisi. Doktora Tezi, Düzce Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Düzce, 208s.
5. Ay, N., Şahin, H. (2002). Maçka-çatak bölgesi Anadolu kestanesi (Castanea sativa mill.) odununun bazı mekanik özellikleri. Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Dergisi, 1, 87-95.
6. Bal, B. C. (2011). Okaliptüs (Eucalyptus grandis) Odununun Fiziksel Ve Mekanik Özellikleri Ve Lamine Ağaç Malzeme Üretiminde Kullanılması Üzerine Araştırmalar. Doktora Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Kahramanmaraş, 177s.
7. Bal, B. C., Bektaş, İ., Kaymakçı, A. (2012). Toros sedirinde genç odun ve olgun odunun bazı fiziksel ve mekanik özellikleri, KSU Mühendislik Bilimleri Dergisi, 15(2), 17-27.
8. Bal, B. C., Bektaş, İ. (2018a). Kayın ve kavak odunlarında fiziksel özelliklerle yoğunluk ilişkisinin belirlenmesi. Mobilya ve Ahşap Malzeme Araştırmaları Dergisi, 1(1), 1-10.
9. Bal, B. C., Bektaş, İ. (2018b). Odunun yoğunluğu ile bazı mekanik özellikleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Mobilya ve Ahşap Malzeme Araştırmaları Dergisi, 1(2), 51-61.
10. Bal, B. C., Ayata, Ü., Çavuş, V., Şahin, S., Efe, F. T., Dilik, T. (2018). Huş (Betula pendula) Odununun Bazı Fiziksel ve Mekanik Özelliklerinin Araştırılması. IV. Uluslararası Mesleki ve Teknik Bilimler Kongresi (UMTEB), 2104-2113, 7-9 Aralık, Erzurum, Türkiye.
11. Bektaş, İ. (1997). Kızılçam (Pinus brutia ten.) Odununun Teknolojik Özellikleri ve Yörelere Göre Değişimi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 239s.
12. Bektaş, İ., Güler, C., Baştürk, M. A. (2002). Principal mechanical properties of eastern beech wood (Fagus orientalis L.) naturally grown in andırın northeastern mediterranean region of Turkey. Turk J Agric For, 26, 147-154.
13. Berkel, A. (1951). Lübnan Sedirinde Teknolojik Araştırmalar, İ.Ü., Orman Fakültesi Dergisi (A), S: 182-211.
14. Bozkurt, Y., Göker, Y. (1996). Fiziksel ve Mekanik Ağaç Teknolojisi, İ.Ü., Orman Fakültesi Yayınları, Üniversite Yayın No: 3944, ISBN: 975-404-420-1, İstanbul. 374 sayfa.
15. Bozkurt, Y., Erdin, N. (1997). Ağaç Teknolojisi Ders Kitabı, İ.Ü., Orman Fakültesi, Yayın No: 445, S: 1, İstanbul, ISBN: 975-404-449-X, 372 sayfa.
16. Cavus, V., Sahin, S., Esteves, B., Ayata, U. (2019). Determination of thermal conductivity properties in some wood species obtained from Turkey. Bioresources, 14(3), 6709-6715. DOI: 10.15376/biores.14.3.6709-6715.
17. Crivellaro, A., Schweingruber, F. H., Christodoulou, C.S., Papachristophorou, T., Tsintides, T., Da Ros, A. D. (2016). Atlas of Wood, Bark and Pith Anatomy of Eastern Mediterranean Trees and Shrubs with a Special Focus on Cyprus. Springer-Verlag GmbH.
18. Düzkale, G., Bektaş, İ., Tunç, H. H., Doğanlar, Y. (2015). Zeytin ağacı (Olea europaea) odunun bazı fiziksel ve mekanik özelliklerinin belirlenmesi. Ormancılık Dergisi, 10(2), 29-35.
19. Efe, H., Kasal, A. (2007). Çeşitli masif ve kompozit ağaç malzemelerin bazı fiziksel ve mekanik özelliklerinin belirlenmesi. Politeknik Dergisi, 10(3), 303-311.
20. Elias, T. S. (1980). The Complete Trees of North America. Field Guide and Natural History. Van Norstrand Rein-Hold Co., New York.
21. Gamble, J. S. (1972). A Manual of Indian Timbers. Bishen Singh Mahendra Pal Singh, 868 p.
22. Genders, R. (1994). Scented Flora of the World. Robert Hale. London. ISBN 0-7090-5440-8.
23. Güller, B., Ay, N. (2001). Some mechanical properties of alder [Alnus glutinosa subsp. barbata (C. A. Mey.) Yalt.] wood obtained from Artvin region. Turk J Agric For, 25, 129-138.
24. Kantay, R., As, N., Ünsal, Ö. (2010). Ceviz (Juglans regia L.) odununun yoğunluğu ve bazı mekanik özellikleri. Turk J Agric For, 24, 751-756.
25. Kiaei, M. (2011). Anatomical, physical, and mechanical properties of eldar pine (Pinus eldarica) grown in The Kelardasht region. Turk J Agric For., 35, 31-42
26. Kiseleva, T. I., Chindyaeva, L. N. (2011). Biology of oleaster (Elaeagnus angustifolia L.) at the northeastern limit of its range. Contemp Probl Ecol. 4, 218-222.
27. Kesik, H. İ., Kaymakçı, A., Olgun, Ç., Çağatay, K., Tor, Ö. (2017). Portakal (Citrus X sinensis (L.) Osbeck) Odununun Fiziksel, Kimyasal Ve Mekanik Özellikleri. Uluslararası Taşköprü Pompeiopolis Bilim Kültür Sanat Araştırmalar Sempozyumu, 1627-1633, April 10-12, 2017.
28. Komarov, V. L. (1968). Flora of The USSR. Israel Program for Scientific Translation.
29. Kord, B., Kialashaki, A., Kord, B. (2010). The within-tree variation in wood density and shrinkage, and their relationship in Populus euramericana. Turk J Agric For., 34, 1-6.
30. Lamers, J. P. A., Khamzina, A. (2008). Fuelwood production in the degraded agricultural areas of the Aral Sea Basin, Uzbekistan. Bois et Forêts des Tropiques, 297, 43-53.
31. Lesica, P., Miles, S. (2001). Natural history and invasion of Russian olive along eastern Montana rivers. Western North American Naturalist, 61(1), 1–10.
32. Little, E. L. (1961). Sixty Trees from Foreign Lands. USDA Forest Service Agriculture Handbook 212, Washington, DC.
33. Malkoçoğlu, A. (1994). Doğu Kayını (Fagus orientalis L.) Odununun Teknolojik Özellikleri. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, 154s.
34. Mantanis, G., Birbilis, D. (2010). Physical and mechanical properties of athel wood (Tamarix aphylla). Turkish Journal of Forestry, 11(2), 82-87.
35. Mantanis, G.I., Young, R.A., Rowell, R. M. (1994). Swelling of wood. Wood Science and Technology, 28, 119–134.
36. Nikolov, S., Bl"skova, G. (1980). Structure and properties of wood of Elaeagnus angustifolia. Nauchni Trudove, Vissh Lesotekhnicheski Institut, Sofiya (Mekhanichna Tekhnologiya na D"rvesinata), 26, 35-39.
37. Polunin, O. (1969). Flowers of Europe - A Field Guide. Oxford University Press, ISBN 0192176218.
38. Şahin, H. İ. (2013). Isıl İşlemin Doğal Ve Plantasyon Ormanlarında Yetişen Dişbudak (Fraxinus angustifolia Vahl.) Odunlarının Bazı Teknolojik Özelliklerine Etkisi. Doktora Tezi, Düzce Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Düzce, 258s.
39. TS 642-ISO 554 (1997). Kondisyonlama ve/veya deney için standard atmosferler-özellikler, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
40. TS 2471 (1976). Odunda, fiziksel ve mekaniksel deneyler için rutubet miktarı tayini, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
41. TS 2472 (1976). Odunda, fiziksel ve mekaniksel deneyler için birim hacim ağırlığı tayini, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
42. TS 2474 (1976). Odunun statik eğilme dayanımının tayini, Türkiye Standartlar Enstitüsü (TSE), Ankara.
43. TS 2477 (1976). Odunun çarpmada eğilme dayanımının tayini, Türkiye Standartlar Enstitüsü (TSE), Ankara.
44. TS 2478 (1976). Odunun statik eğilmede elastiklik modülünün tayini, Türkiye Standartlar Enstitüsü (TSE), Ankara.
45. TS 2479 (1976). Odunun statik sertliğinin tayini, Türkiye Standartlar Enstitüsü (TSE), Ankara.
46. TS 4084 (1983). Odunda radyal ve teğet doğrultuda şişmenin tayini, Türkiye Standartlar Enstitüsü (TSE), Ankara.
47. TS 4086 (1983). Odunda hacimsel şişmenin tayini, Türkiye Standartlar Enstitüsü (TSE), Ankara.