Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun Uhdesindeki Varlıklarının Tasfiyesinde Görevli Yöneticiler ile Satış ve Tasfiye Komisyonu Üyelerinin Sorumluluk Usulünün Değerlendirilmesi
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fon’u (Fon) kamu idaresi içinde tüzel kişiliğe sahip bağımsız idari otoritedir. Fon’un kurulmasındaki amaç; uhdesine geçen malvarlığını tasfiye etmek suretiyle kamuya faydalı olmaktır. Fon’un uhdesine 3 farklı şekilde malvarlığı geçmektedir. Bunlardan ilki, mali durumları düzeltilemeyecek şekilde bozulduğu için devredilen bankalardır. İkincisi, Hazinden tasfiyesini sağlamak için Fon’a devredilen malvarlıklarıdır. Nihayet üçüncüsü ise terör soruşturmalarında el koyma işleminden sonra Fon’un uhdesine kayyım sıfatıyla geçen malvarlıklarıdır. Kanun koyucu, ilk kez ceza soruşturması kapsamında Fon’un kayyım olarak atanmasını emredici bir şekilde düzenlemiştir. Böylece 24 Kasım 2016 tarihinden önce veya sonra olağanüstü halin devamı süresince terör örgütlerine aidiyet, iltisak veya irtibat nedeniyle Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) m. 128, f. 10 veya CMK m. 133 gereğince kayyım atanacak şirketlere Fon’un kayyım olarak atanmasına karar verilecektir. (Bkz. 6758 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında 1 Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun (OKHKDKK) 19, f. I-II). Böylece Fon, mevzuatımıza terör soruşturmalarında görev yapacak resmi kayyım olarak girmiştir. Fon’un kayyım olarak atandığı şirketlerin yöneticilerini ilişkili bakan görevlendirmektedir. Ayrıca, olağanüstü hal kararnameleriyle el konulan mal varlıklarından hazineye devredilenlerin satış ve tasfiyesi için Fon, devredilen bu mal varlıklarının yönetim ve tasfiyesini yürütmek amacı ile de tasfiye memuru atanmaktadır. Şirketlere malvarlıklarının yönetimi için atanan bu kişiler mahiyeti itibariyle kamu kudretini kullanmak suretiyle bozulan kamu düzeninin onarılmasında hizmet gören kamu görevlisidir. Zira yetkilerini devletin asli fonksiyonu olan yürütme ve yargı kudretinin kullanılmasına katılmak suretiyle kamu gücünü kullanmaktadırlar. Bu itibarla, bu kişilerin Türk Ceza Kanunun (TCK) m. 6-I-c hükmü anlamında kamu görevlisi olarak değerlendirilmesi gerekir. Bu nedenle, özellikle bir terör örgütüne aidiyeti, iltisakı veya irtibatı olan kişilerin mülkiyetinden geçen şirket ve malvarlığının yönetilmesindeki hukuki ve fiili riskler sebebiyle özel olarak cezai ve hukuki korumaya alınmaları zorunludur. Aksi halde, terör örgütleriyle mücadelede mahkeme kararları etkisiz kalabilir. Bu nedenle, Fon’un kayyım olarak atandığı şirketler ile Fon tarafından malvarlığını yönetmek üzere atanan kişileri hukuki korumaya ilişkin düzenlemelerin Anayasa’ya uygun şekilde yapılması gerekir.
A Study About the Procedure of the Responsibilities of the Managers and Selling-Liquidation Commission Members Whom are Commissioned to Liquidate the Assets Held by Saving Deposits Insurance Fund
The Saving Deposits Insurance Fund (the Fund) is an independent autonomous authority which has its own legal entity. The founding purpose of the Fund is to be beneficial to public by liquidating assets delivered to it by other government authorities. Three kinds of assets can be transferred to the Fund. First of those, is the banks delivered to The Funds cause of financial status have been unrecoverably deteriorated. Second of those is the assets transfered to the Fund from the treasury for sale and liquidation. Eventually third of those is assets delivered to the Fund after confiscating within the scope of the criminal investigation which the the Fund is appointed as a trustee. For the first time, the legislator stated that the Fund should be appointed as a trustee in an mandatory manner within the scope of the criminal investigation. Thus, due to the Criminal Procedure Code (CPC ) art. 128, f. X of CPC or art. 133 of CPC.) before or after 24 November 2016 throughout the state of emergency, the Fund will be appointed as a trustee to the companies which belonged or has contacted to the terrorist organizations . Thus, the Fund will be appointed as a official trustee to carry out criminal investigating against terrorist investigations. The relevant minister appoints the managers of the companies to which the Fund is appointed as a trustee.In addition, the Fund will be appointed for the sale and liquidation of assets transferred to treasury which has confiscated with emergency decrees having force of law, a liquidator will be appointed for the management and liquidation of assets transferred to the Fund. Those persons who are appointed to the corporations, for management of the assets are public officials serving in the restoration of the public order, which has been corrupted by the use of public power in its nature. Those officials use public power by participating in the exercise of the powers of the executive and judiciary, which is the main function of the state. In this respect, these persons must be evaluated as public officials in the sense of the provisions Turkish Criminal Code art. 6-I-c. For the stated reasons, it is especially necessary for those officials to have criminal and legal protections due to the legal and actual risks of managing the company and its assets that belonged to a terrorist organization, or its affiliate or had contacted with those organizations. Otherwise, court decisions may be ineffective with fighting against terrorist organizations. Therefore, regulations concerning the legal protection of persons appointed by the Fund as the trustee or the Fund itself to manage assets must be made in accordance with the Constitution.
___
- Yasaman, H. (2009). “TMSF’ye Devredilen Bankaların ve İştiraklerinin Hakim Ortak Dışındaki Pay Sahiplerinin Hakları” Banka ve Finans Hukuku Panel ve Seminer Notları (ss.695-702), İstanbul: Barosu yayını, İstanbul.
- Yasaman, H (2013), “Banka Hukuku İle İlgili Makaleler, Mütalaalar, Bilirkişi Raporları”, İstanbul: Vedat.
- Ulusoy, A. (2003). “Bağımsız İdari Otoriteler”, Ankara: Turhan.
- Tekinalp, Ü. (2009). “ Ünal Tekinalp’in Banka Hukukunun Esasları, İstanbul: Vedat.
- Tekinalp, Ü. (2003). “Fondaki Bankanın Hukuku”, İstanbul: Lebib Yalkın Yayımları ve Basım İşlerim A.Ş.
- Tan, T (2017). “İdare Hukuku” Güncelleştirilmiş 5. Bası, Ankara: Turhan Kitapevi.
- Sezginer, M. (2000). “İptal Davasının Uygulama Alanı Bakımından Ayrılabilir İşlem Kuramı”, Ankara: Yetkin.
- Reisoğlu, S. (2015). “Bankacılık Kanunu Şerhi”, Son Değişikliklerle Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, Ankara: Yaklaşım.
- Özgenç, İ. (1995). “Tüzel Kişinin Sorumluluk Ehliyeti: Anayasa Mahkemesinin Bir Kararı Üzerine Düşünceler”, Reha Poroy’a Armağan (ss. 319-344), İstanbul: İÜHF Yayını.
- Oğuz, S. (1988), “Türk Ceza Hukuku’nda Memur Kavramı ve Özel Soruşturma Usulleri”, Edirne: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Kuntalp, E. (2003). “Bankanın Temettü Hariç Ortaklık Hakları İle Yönetim ve Denetiminin ve Hisselerinin Fona’a İntikali Önlemleri ve Bu önlemlerin Hukuki Değerlendirilmesi, Yıldızhan Yayla’ya Armağan (ss. 387-428) GSÜ yayını.
- Karayalçın, Y. (2004). “Bankacılık Riskleri ve Sigorta Hukuku Açısından Tasarruf Mevduatı Sigortası”, Bankacılık Sorunları Sempozyumu- 26-27 Kasım 2004 (ss. 195-213) Ankara: Batider.
- Gözübüyük, Ş. (2016). “Yönetim Hukuku”, 32. Baskı, Ankara: Turhan.
- Gözler, K. (2017). 1 Aralık 2017 tarihinde “15 Temmuz Kararnameleri Olağanüstü Hal Kanunun Hükmünde Kararnamelerinin Hukuki Rejimin İfsadı Hakkında Bir İnceleme, http://www.anayasa.gen.tr/15-temmuz-kararnameleri.pdf adresinden erişildi.
- Gemalmaz, B. (2009). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Mülkiyet Hakkı, İstanbul: Beta.
- Ersoy, U. (2016). “Bir Koruma Türü Olarak Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini (CMK m. 133), AÜHFD, 65(4), 3393-3431.
- Dikici, S. (2009), “Fona İntikal Eden Bankanın İştirak Şirketlerinin Tespiti, TMSF Tarafından Yönetici Atanması ve Konularla İlgili Uygulamada Yaşanan Hukuki Sorunlar”, Banka ve Finans Hukuku Panel ve Seminer Notları (ss. 687-694), İstanbul: İstanbul Barosu Yayını.
- Atay, E. E. (2016). “İdare Hukuku”, 5. Baskı, Ankara: Turhan.
- Altay, İ. (2009). “Türkiye’de Tasarruf Mevduatı Sigortası’nın Tarihçesi ve Neden TMSF’ye İhtiyaç Duyuldu?”, Banka ve Finans Hukuku Panel ve Seminer Notları (ss. 586-596), İstanbul: İstanbul Barosu Yayını.
- Alıcı, Y. (2017). “Bankacılık Kanunu Şerhi”, 2. Baskı, İstanbul:Onikilevha.
- Alıcı, Y. (2009). “TMSF’nin Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalara ve Fon Bankalarına İlişkin Görev ve Yetkileri”, Banka ve Finans Hukuku Panel ve Seminer Notları (ss. 616-631), İstanbul: İstanbul Barosu Yayını.
- Akyılmaz, B., Sezginer, M. ve Kaya, C. (2015). “Türk İdare Hukuku”, 6.Baskı, Ankara: Seçkin.
- ISSN: 1300-0217
- Başlangıç: 1990
- Yayıncı: Türkiye Bankalar Birliği