YÖNETİCİYE DUYULAN GÜVEN İLE ÇALIŞMA YAŞAM KALİTESİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİ: OTEL İŞLETMELERİ İŞGÖRENLERİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Bu çalışmanın amacı, otel işletmeleri işgörenlerinin, yöneticilerine duydukları güven ile çalışma yaşam kalitelerinin işten ayrılma niyetlerine etkisinin belirlenmesidir. Araştırmada ilk olarak araştırmanın değişkenlerini oluşturan kavramlar hakkında literatür taraması yapılarak kuramsal alt yapı ortaya konulmuştur. Sonrasında, konuyla ilgili olarak anket ölçme aracı kullanılarak otel işletmeleri işgörenlerinin görüşleri alınmıştır. Araştırmanın evrenini, Afyonkarahisar ilinde faaliyet gösteren tüm (10 adet) beş yıldızlı otel işletmeleri işgörenleri oluşturmakta olup, toplam 539 adet işgören anketi değerlendirmeye alınmıştır. Katılımcıların ankette yer alan ifadelere ilişkin verdikleri cevaplar; faktör analizi, güvenirlik analizi, aritmetik ortalama değerleri, korelasyon analizi ve regresyon analizi yöntemleri ile çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, genelde işgörenlerin yöneticilere duydukları güven ve çalışma yaşam kalitesi algılarının yüksek seviyede olduğu ve işten ayrılma niyetlerinin düşük olduğu belirlenmiştir. Ayrıca gerçekleştirilen analizler sonucunda yöneticiye duyulan güven ile çalışma yaşam kalitesinin işten ayrılma niyeti üzerinde negatif yönlü anlamlı etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The Effect of Employees’ Trust in Supervisors and Their Quality of Working Life on Their Intention to Leave Job: A Study on Hotel Employees

The aim of this study is to determine the effect of employees’ trust in their supervisors and employees’ quality of working life on their intention to leave the job. Firstly, the theoretical background of the study was formed by carrying out national and international literature review on the concepts that make up the variables of the research. Afterwards, the survey technique was used and the relevant hotel management employees’ views were taken. The population of the study is consisted of employees working in the five-star hotels (10) operating in Afyonkarahisar and Sandıklı district. A total of 539 employees’ surveys have been evaluated. The participants’ answers on the survey were analyzed by factor analysis, reliability analysis, mean values, correlation analysis and regression analysis methods. According to the findings, it was determined that employees' trust in their supervisors and employees’ perception of quality of working life are generally at a high level while their intention to leave job is low. In addition, it was concluded as a result of the study that employees’ trust in their supervisors and quality of working life have an effect on their intention to leave job.

Keywords:

Trust in Supervisors, Quality of Working Life, Intention to Leave Job Hotel Employees, Afyonkarahisar,

PDF

___

Afyon İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, (2016). Kültür-Turizm İstatistikleri – Konaklama İstatistikleri. 31 Mayıs 2016, http://www.afyonkulturturizm. gov.tr/TR-158749/kultur-turizm-istatistikleri.html
Altunışık, R. Coşkun, R. Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, (7. Baskı). Sakarya: Sakarya Kitabevi.
Asunakutlu, T. (2002). Örgütsel Güvenin Oluşturulmasına İlişkin Unsurlar ve Bir Değerlendirme. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Güz 2002 Sayı 9.
Bayır Toplu, D. (1999). Çalışma Yaşamının Kalitesinin Geliştirilmesi: Türkiye’deki Kamu Kurum Arşivleri Örneği. Türk Kütüphaneciliği, 13 (3), 223-251.
Bolat, O. İ. (2011). Lider Üye Etkileşimi ve Tükenmişlik İlişkisi. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13 (2), 63-80.
Börü, D. İslamoğlu, G. ve Birsel, M. (2007). Güven: Bir Anket Geliştirme Çalışması. Öneri Dergisi, 7 (27), 49-59.
Cammann, C., Fichman, M., Jenkins, D. ve Klesh, J. (1979). “Michigan Organizational Assessment Questionnaire”, University of Michigan, Ann Arbor, Michigan.
Chand, S. (2016). Quality of Work Life: It’s Meaning and Definition Employee Management. 18 Ağustos 2016, http://www.yourarticlelibrary.com/ employee-management/quality-of-work-life-its-meaning-and-definition-employee-management/26112/
Chen, H. L. ve Lin, Y. L. (2018). Goal Orientations, Leader-Leader Exchange, Trust, And Theoutcomes Of Project Performance. International Journal of Project Management, (36), 716–729.
Cook, J. ve Wall, T. (1980). New Work Attitude Measures Of Trust, Organizational Commitment and Personal Need Non-Fulfilment. Journal of Occupational Psychology, (53), 39-52.
Cummings, T. G., ve Worley, C. G. (1997). Organizational Development and Change (6th ed.). South-Western: College Publish.
Currall, S. C. ve Epstein, M. J. (2003). The Fragility of Organizational Trust: Lessons From the Rise and Fall of Enron. Organizational Dynamics, 32 (2), 193-206.
Çimen, M. (2007). İşletmelerin Çalışanlara Karşı Sosyal Sorumluluklarının Örgütsel Güvene Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
Demircan, N. ve Ceylan, A. (2003). Örgütsel Güven Kavramı: Nedenleri ve Sonuçları. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (2), 139-150.
Demirdağ, Ş. A. (2015). Örgütsel Güven ve İş Tatmini Arasındaki İlişki: Otel İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
Dikmetaş, E. (2004). Elektronik Bilgi Sistemi ve Çalışma Yaşam Kalitesi: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri İbn-i Sina Hastanesi Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Erat, Ş. (2010). Hemşirelerin İş Yasam Kalitesinin Motivasyona Etkisi: Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi, İstanbul.
Erdem, B. ve Kaya, İ. (2013). Çalışma Yaşamı Kalitesini Etkileyen Faktörlerin İşgörenler Tarafından Algılanması: Otel Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 35, 135-150.
Erdem, F. (2003). Örgütsel Yaşamda Güven. F. Erdem, (Ed.), Sosyal Bilimlerde Güven, içinde (153-182). Ankara: Vadi Yayınları.
Erdem, M. (2014). İş Yaşamı Kalitesinin İşe Yabancılaşmayı Yordama Düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14 (2), 519-544.
Eren, E. (2010). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi (12. Baskı), İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
Ergeneli, A. Sağlam Arı, G. ve Metin, S. (2007). Psychological Empowerment and Its Relationship to Trust in Immediate Managers. Journal of Business Research, 60 (1), 41–49.
Güçer, E. ve Demirdağ, Ş. A. (2014). Organizational Trust and Job Satisfaction: A Study on Hotels. Business Management Dynamics, 4 (1), 12-28.
Gülertekin, S. (2013). Duygu İklimi ve Liderlik Tarzının İşten Ayrılma Niyetine Etkileri: Alanya’daki Turizm İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
Halis, M., Gökgöz, G. S. ve Yaşar, Ö. (2007). Örgütsel Güvenin Belirleyici Faktörleri ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Sosyal Bilimler Dergisi, (17), 187-205.
Hom, P. W., Lee, T. W., Shaw, J. D. ve Hausknecht, J. P. (2017). One Hundred Years of Employee Turnover Theory and Research. Journal of Applied Psychology, 102 (3), 530-545.
İnam, A. (2003). Herşeyin Başı Güven. F. Erdem. (Ed.), Sosyal Bilimlerde Güven içinde (13-26). Ankara: Vadi Yayınları.
İslamoğlu, G., Birsel, M. ve Börü, D. (2007). Kurum İçinde Güven. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
İşçi, E. (2010). Psikolojik Sözleşme İhlalinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Güvenin Rolü. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Jang, J. ve George, R. T. (2012). Understanding The Influence Of Polychronicity On Job Satisfaction and Turnover Intention: A Study Of Non-Supervisory Hotel Employees. International Journal of Hospitality Management, 31, (2), 588-595.
Kalemci Tüzün, İ. (2007). Güven, Örgütsel Güven ve Örgütsel Güven Modelleri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 2.
Karamil Köy, A. (2011). Yöneticiye Güvenin İş Tatmini Üzerindeki Etkisinde Lider-Üye Etkileşiminin Aracı Rolü: İstanbul ve Kocaeli İllerinde Beyaz Yakalılar Üzerinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Kaya, B. (2012). Algılanan Örgütsel Destek Düzeyinin ve Çalışanların Kariyer Tatmininin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
Kılıç, R. ve Keklik, B. (2012). Sağlık Çalışanlarında İş Yaşam Kalitesi ve Motivasyona Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 14 (2): 147-160.
Kitapçı, H., Kaynak, R. ve Ökten, S. S. (2013). Güçlendirmenin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Kamu ve Özel Sektörde Mukayeseli Bir Araştırma. International Review Of Ecnonomics and Management, 1 (1), 49-73.
Koç, H. ve Yazıcıoğlu, İ. (2011). Yöneticiye Duyulan Güven ile İş Tatmini Arasındaki İlişki: Kamu ve Özel Sektör Karşılaştırması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12 (1), 46-57.
Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği (15. Baskı), İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
Lewicki, R. J. ve Bunker, B. B. (1996). Developing and Maintaining Trust in Work Relationships. In R. M. Kramer ve T. R. Tyler, (Eds.), Trust In Organizations Frontiers Of Theory and Research içinde (114-139), California: SAGE Publications.
Luhmann, N. (1979) Trust and Power. New York: Wiley.
Mayer, R. C., Davis, J. H. ve Schoorman, F. D. (1995). An Integrative Model of Organizational Trust. The Academy of Management Review, 20 (3), 709-734.
Mishra, A. K. (1996). Organizational Responses to Chrisis The Centrlity of Trust. In R. M. Kramer ve T. R. Tyler, (Eds.), Trust In Organizations Frontiers Of Theory and Research içinde (261-287), California: SAGE Publications.
Mobley, W. H. (1982). Some Unanswered Questions in Turnover and Withdrawal Research. The Academy of Management Review, 7 (1), 111-116.
Örücü, E. ve Esenkal, F. (2005). Konaklama İşletmelerinde İş Gören Tatminini Etkileyen Faktörler (Bandırma ve Erdek Örneği). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (14): 141-166.
Özaslan, G. (2010). Araştırma Görevlilerinin Çalışma Yaşamı Kalitesinin Değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
Özutku, H., Ağca, V. ve Cevrioğlu, E. (2008). Lider-Üye Etkileşim Teorisi Çerçevesinde, Yönetici-Ast Etkileşimi İle Örgütsel Bağlılık Boyutları ve İş Performansı Arasındaki İlişki: Ampirik Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22 (2), 193-210.
Perry, R. W. ve Mankin, L. D. (2007). Organizational Trust, Trust in the Chief Executive and Work Satisfaction. Public Personnel Management, 36 (2), 165-179.
Sağlam Arı, G. ve Güneri Tosunoğlu, N. (2011). Geleceğin Yöneticileri Astlarına Güvende Hangi Özelliklere Öncelik Veriyor? Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 18 (2), 85-103.
Sirgy, M. J., Efraty, D., Siegel, P. ve Lee, D. J. (2001). A New Measure of Quality of Work Life (QWL) Based on Need Satisfaction and Spillover Theories. Social Indicators Research, 55 (3), 241-302.
Solomon, R. C. ve Flores, F. (2001). Güven Yaratmak. (A. Kardam Çev.). İstanbul: MESS Yayın.
Taşdemir Afşar, S. (2011). Çalışma Yaşam Kalitesinin Örgütsel Bağlılık Düzeyi Üzerindeki Etkisi: Devlet ve Vakıf Üniversitelerinde Çalışan Akademisyenler Üzerine Nicel Bir Araştırma. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Telli, E., Ünsar, A. S. ve Oğuzhan, A. (2012). Liderlik Davranış Tarzlarının Çalışanların Örgütsel Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Eğilimleri Üzerine Etkisi: Konuyla İlgili Bir Uygulama. Electronic Journal of Vocational Colleges, 2 (2), 135-150.
Toprak, O. (2006). Örgütsel Güvenin Performans Üzerindeki Etkisi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
Tuna, M. ve Yeşiltaş, M. (2014). Etik İklim, İşe Yabancılaşma ve Örgütsel Özdeşleşmenin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25 (1), 105-117.
Tuncer, M. ve Yeşiltaş, M. (2013). Çalışma Yaşam Kalitesinin Otel İşletmesi Çalışanları Üzerindeki Etkileri. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5 (1), 57-78.
Turunç, Ö., Tabak, A., Şeşen, H. ve Türkyılmaz, A. (2010). Çalışma Yaşamı Kalitesinin Prosedür Adaleti, İş Tatmini, İş Stresi ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 12 (2), 115-134.
Türk Dil Kurumu, (2019). Büyük Türkçe Sözlük. 31 Mayıs 2019, http://www. tdk.gov.tr /index.php?option=com_bts
Tyler, T. R. ve Kramer, R. M. (1996). Whither Trust? In R. M. Kramer ve T. R. Tyler, (Eds.), Trust In Organizations Frontiers Of Theory and Research içinde (1-15), California: SAGE Publications
Uçkun, G., Pelit, E. ve Emir, O. (2004). Otel İşgörenlerinin İş Doyumlarının Önemi ve Akçakoca’da Yerleşik Yıldızlı Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Uygulama. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 1, 39-59.
Ural, A. ve Kılıç, İ. (2013). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi, (4. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
Uysal, M. ve Sirgy, M. J. (2019). Quality-Of-Life Indicators as Performance Measures. Annals of Tourism Research, (76), 291–30.
Ünlü, Z. (2015). Yenilik Yönetiminin İş Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi: Ankara’daki Devlet Üniversiteleri Bünyesinde Bulunan Teknokentlerde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
Whitener, E. M., Brodt, S. E., Korsgaard, M. A. ve Werner, J. M. (1998). Managers As Initators Of Trust: An Exchange Relationshipframework For Undarstanding Managerial Trustworthy Behavior. Academy of Management Review, 23 (3), 513-530.
Yanık, O. (2014). Ahlaki Liderliğin Çalışanların İş Tatminine, Örgütsel Bağlılığına ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Örgütsel Güven ve Örgütsel Adalet Algısının Aracı Rolü. Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Yılmaz, B. ve Halıcı, A. (2010). İşgücü Devir Hızını Etkileyen Etmenler: Sekreterlik Mesleğinde Bir Araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 2 (4), 93-108.
Zand, D. E. (1972). Trust and Managerial Problem-Solving. Administrative Science Quarterly, 17 (2), 229-240.