YEREL YÖNETİM YAKLAŞIMLARI AÇISINDAN ONBİRİNCİ KALKINMA PLANI (2019-2023)

Toplumsal hizmetlerin etkin, verimli, yerinde sunulması ve sorunların çözümlenmesi yönetsel yapıların öncelikli amaçları arasında yer almıştır. Ancak merkezi yönetimlerin başta olmak üzere söz konusu amaçların karşılanmasında mevcut kurumsal yapılar her zaman başarılı olamamıştır. Toplumsal taleplerin yeterince karşılanamaması ve artan sorunların varlığı toplumsal kesimlerin yönetsel işleyişte etkin olmalarını gerektirmiştir. Söz konusu gereklilik günümüzde somut anlamda demokratik işleyiş ve katılımcı yönetim anlayışının uygulamaya aktarılması olarak yansımıştır. Küresel dünya ölçeğinde katılım ve demokrasi kavramlarının etkili uygulama alanı yerel yönetimlerdir. Türkiye’de Cumhuriyetin ilanıyla birlikte yerel yönetim geleneğinin oluşması ve yerleşmesi açısından yapısal ve düşünsel dönüşümler yaşanmıştır. Planlı kalkınma döneminin başlaması ile birlikte yerel kurumsal yapılar ayrıntılı olarak ele alınmış, yerel düzeyde toplumsal kalkınmayı sağlamaya yönelik öneriler ortaya konulmuştur. Kalkınma planlarında öncelikle yerel yapıların idari, mali sorunları, kentleşme ve köy kalkınması konuları öne çıkarken zamanla yerel demokrasi ve katılım kavramlarının uygulamaya aktarılmasına ilişkin talepler dikkate alınmaya başlanmıştır. Bu çerçevede yerel kurumsal yapılara ilişkin yaşanan en önemli düşünsel dönüşüm demokratik ve katılımcı yerel yapıların kurumsallaştırılması olmuştur. Ancak gerek kalkınma planlarında gerek siyasi karar alıcıların gündeminde bu yapıların mali ve idari açıdan revize edilmeleri konusu varlığını devam ettirmiştir. Gelinen nokta itibariyle kalkınma planları yerel yapıların hem idari, mali, personel vb sorunlarına hem de demokratik ve katılımcı yapılanmanın tesisine ilişkin ilke ve yaklaşımlara yer veren metinler olarak öne çıkmaktadır. Türkiye’de 1963’den bu yana 10 tane kalkınma planı hazırlanmıştır. Son olarak 23 Temmuz 2019’da 11. Kalkınma Planı uygulamaya girmiştir. Kalkınma planları sosyo-ekonomik açıdan öne çıksa da aslında tüm kurumsal yapılara yönelik hedef ve politikalar belirler. Türkiye’de hazırlanan kalkınma planları da (pek çok alanda olduğu gibi) yerel yönetim alanında da değişim ve dönüşüm odaklı olmuştur. Yayınlanan 11. Kalkınma planının içeriğinde geçmiş dönem planlarına ait atıflar bulunmaktadır. En önemli nokta ise; yerel yönetimlere ilişkin yeniden reform yapılacağı belirtilmesidir. Ayrıca insan odaklı şehir; yeşil şehir; akıllı şehir; kaliteli hizmet sunumu; katılımcılık; şeffaflık; hesap verilebilirlik; optimum coğrafi alan vb. kavramlara yer verilmektedir. Tüm bunlar 11. Plan döneminde yerel yönetimlere ilişkin değişimin devam edeceğini göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Kalkınma Planları, Yerel Yönetimler, Değişim

11 Th. Development Plan In Terms of Local Governance Approaches (2019-2023)

ABSTRACT: Administrative structure has initially taken objectives in the place of public services, in which active, productive to be submitted citizen of society and solving problematic. However, existing institutions chiefly central administration in the light of discussed of objectives would not always be reached successfully. Demands of society have not been sufficiently to be receive and increasing existing problematic of various groups of society leads to dominant participate in administrative process. In these days considering of these necessities in which process of democracy and approach of participatory administration reflected putting into practices in the meaning of concrete area. Effective implementation of the concepts of participation and democracy on a global scale is local governments. With the establishment of the Republic, structural and conceptual transformation has taken place in the field of local government in Turkey. Institutional structures of the local governments have been analized in details and thus, become a subject to the social development projects under the framework of National Development Plans. Though priorities were given to rural developments, administrative and financial problems of local governments, the issue of local democracy and effective participation in the decision-making process has been inserted in the development plans. Hence, democracy and effective participatory governance has featured the most important conceptual transformation in the local government structure. However, the need of financial and administrative reforms are still on important issue on the agenda of development plans and policy makers in Turkey. Apparently, Development Plans have become an important document since they include not only administrative and financial problems, but also principles and norms for the establisment of participatory democracy in the local government. Since 1963, 10 development plans have been issued in Turkey. Finally, on July 23 2019, the 11th Development Plan was issued. Although development plans come to the forefront from a socio-economic point of view in general, they actually set goals and policies for all institutional structures. In Turkey, the development plans prepared (as in many other areas) has been focused on the changes and transformations in the local government area. The 11th Development Plan contains references to these previous plans. The most important point seems to be the strong emphasis on the re-reform of local governments. Also; people oriented cities, green cities, smart cities, quality service delivery, participation, transparency, accountability, optimum geographical area and etc. concepts take part in the plan. All this shows that change in local administrations will continue in the 11th plan period. Keywords: Development Plans, Local Government, Change

Keywords:

Development Plans Local Government,

PDF

___

Bardakçı, S., Karagöz, Y. ve Dündar, S. (2019). On Birinci Kalkınma Planında Yer Alacak Öncelikli Kalkınma Politikalarına Yönelik Toplumsal Bakış Açısının İncelenmesi: Tr 72 Bölgesinde Bir Uygulama. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi/Electronic Journal of Social Sciences, 18 (70), 798-817. 13 Kasım 2019 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/articlefile/675533. adresinden erişildi.
Bakanlar Kurulu Kararı. (2017). Cazibe Merkezleri Programının Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Karar. RG: 11.01.2017, S: 29945. 23 Eylül 2019 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2017/01/20170111.htm. adresinden erişildi.
Başbakanlık Genelgesi. (2017). On Birinci Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonları ve Çalışma Grupları El Kitabı, Kalkınma Bakanlığı, On Birinci Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonlarının Oluşturulmasına İlişkin. RG: 29.07.2017, S: 30138. 23 Eylül 2019 tarihinde https://www. resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/07/20170729.htm. adresinden erişildi.
Belediye Kanunu. (2005). RG:13.07.2005, S:25874.11 Haziran 2019 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/07/20050713.htm. adresinden erişildi.
Biricikoğlu, H. ve Yalnızoğlu, Y. (2018). 6360 Sayılı Kanun’un EtkinlikVerimlilik İle Hizmette Yerellik İlkeleri Açısından Değerlendirilmesi: Kocaali İlçesinde Yapılan Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16 (32). 255-284. 12 Haziran 2019 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/ pub/comuybd/issue/40668/416851 adresinden erişildi.
Büyükşehir Kanunu. (2004). RG: 23.07.2004, S: 25531. 11 Haziran 2019 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/07/20040723.htm. adresinden erişildi.
Ceyhan, S. ve Tekkanat, S. S. (2018). 6360 Sayılı Kanun ve Ankara İline Etkileri. Bitlis Eren Üniversitesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 3 (2). 20-42. 12 Haziran 2019 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/481665. adresinden erişildi.
Cumhurbaşkanlığı (1 nolu) Kararı. (2018). Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında. RG: 10.07.2018 S: 30474. 11 Temmuz 2018 tarihinde https://www. resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180710.htm. adresinden erişildi.
Cumhurbaşkanlığı (13 nolu) Kararnamesi. (2018). Strateji ve Bütçe Başkanlığı Teşkilatı Hakkında. RG: 24.07.2018, S: 30488. 25 Temmuz 2018 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180724.htm. adresinden erişildi.
Cumhurbaşkanlığı (2019/29 Nolu) Genelgesi. (2019). Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı. RG:24.12.2019, S: 30988. 25 Aralık 2019 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/fihrist?tarih=2019-12-24. adresinden erişildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Büyükşehir Belediye Başkanlarını Davet Etti. (2019). https://www.ntv.com.tr/turkiye/cumhurbaskani-erdogandan-30- buyuksehir-belediye-baskanina-davet,. 09 Eylül 2019 tarihinde erişildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Büyükşehir Belediye Başkanlarını Kabul Etti. (2019). 11 Eylül 2019 tarihinde https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/109596/. adresinden erişildi.
Çamdere, M. A. ve Genç, F. N. (2018). 6360 Sayılı Kanunun Kamu Hizmetlerinin Sunumuna Etkisi: Denizli Büyükşehir Belediyesi Örneği. Çankırı Karatekin İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 35-60. 12
Haziran 2019 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/articlefile/611832. adresinden erişildi. Çelikkaya, S., Yaman, H., Dağlı, İ. ve Çapık, E. (2018). Bölgesel Politikaların Kalkınma Planlarındaki Yeri Ve Zamana Bağlı Dönüşümü. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi. 9(22). 21-31.
Çukurçayır, S. ve Tezcan, K. (2011). Demokratikleşme ve Ekonomik Kalkınma: Etkileşim Analizi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi. VI(II), 48-76. 09 Ocak 2020 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/articlefile/40414. adresinden erişildi.
Eraydın, A. (2019). Kent Bölgeler: Küreselleşmenin Yeni Odakları mı Yoksa Yeni Birlikteliklerin ve Demokrasi Taleplerinin Mekânları Mı. Şehir Plancılarının Bilgi Paylaşım ve Tartışma Platformu. 25 Haziran 2019 tarihinde http://www.planlama.org/index.php/planlamaorg-yazlar6/. adresinden erişildi.
Erkan, H. (2019). Cumhuriyet Öncesi ve Sonrası Türk Ekonomisi. 14 Eylül 2019 tarihinde http://kisi.deu.edu.tr/husnu.erkan/cumhuriyet.html. adresinden erişildi.
Görgün, E. ve Yörür, N. (2017). 6360 Sayılı Büyükşehir Kanunu Sonrası Kırsal Alanları Yeniden Düşünmek- İzmir Örneği. Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 2 (1), 11-27. 12 Haziran 2019 tarihinde https://dergipark.org.tr/ tr/download/article-file/391367. adresinden erişildi.
İl Özel İdaresi Kanunu. (2005). RG: 04.03.2005, S:25745. 11 Haziran 2019 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/03/20050304. htm. adresinden erişildi.
Kalağan, G. (2018). Türkiye’de 6360 Sayılı Büyükşehir Yasası Kapsamında Büyükşehirler/ Bütünşehirler: Yönetsel Yapı, Mali/İktisadi Boyut ve Gelecek Vizyonu Üzerine Bir Tartışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (25), 591-603. 12 Haziran 2019 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/pub/makusobed/issue/38648/453775. adresinden erişildi.
Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun. (2006). RG: 08.02.2006, S: 26074. 14 Eylül 2019 tarihinde https://www. resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/02/20060208.htm. adresinden erişildi.
T.C. Başbakanlık. Kamu Yönetimi Temel Kanun Tasarısı. (Ekim 2003). 09 Eylül 2019 tarihinde http://www.sp.gov.tr/upload/xSpKutuphane/files/ ewRtI+Degisimin_Yonetimi_icin_Yonetimde_Degisim_2003_.pdf. adresinden erişildi.
On Birinci Kalkınma Planı. (2019-2023). RG: 23.07.2019, S:30840-mükerrer. 23 Temmuz 2019 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2019/07/20190723M1-1.htm. adresinden erişildi.
Öner, Ş. (2006). Türkiye’de Belediye Yönetimi. Ankara: Nobel Yayınları.
Öner, Ş. (2019). Amaç ve Politikalar Açısından Yerel Yönetimler: Onuncu ve On Birinci Kalkınma Planları Karşılaştırmalı Analizi. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2 (3), 645-664. 06 Ocak 2020 tarihinde https:// dergipark.org.tr/tr/pub/mana/issue/51618/634837.adresinden erişildi.
Sadioğlu, U., Dede, K. ve Yüceyılmaz, A. (2017). Yeni Büyükşehir Belediyesi Modelinde Belde Belediyelerin Sonu: Değirmendere Örneği. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35 (2), 95-119. 04 Mayıs 2019 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/articlefile/335000. adresinden erişildi.
Tekin, Ö. F. (2018). Türkiye’de Büyükşehir Yönetimi ve 6360 Sayılı Yasanın Getirdiği Değişim: Konya Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, ? (55), 84-105. 04 Mayıs 2019 tarihinde https://dergipark.org.tr/ tr/pub/dpusbe/issue/35683/397288. adresinden erişildi.
Tolunay, A. ve Akyol, A. (2006). Kalkınma ve Kırsal Kalkınma: Temel Kavramlar ve Tanımlar. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 7 (2), 116-127. 12 Haziran 2019 tarihinde https://dergipark.org. tr/tr/pub/tjf/issue/20887/224180. adresinden erişildi.
Sosyal Destek Programı (Sodes) Nedir? Kapsam ve Bileşenler. (2019). 08 Eylül 2019 tarihinde http://www.sodes.gov.tr/kapsam-ve-bilesenler/. adresinden erişildi.
Sosyal Destek Programı (Sodes). (2019). 09 Eylül 2019 tarihinde http://www.sck. gov.tr/Belgeler/SosyalDestekProgram%C4%B1.pdf. adresinden erişildi.
Yerel Yönetimlerde Yeni Dönem. (2019). 03 Eylül 2019 tarihinde https://www. tgrthaber.com.tr/gundem/. adresinden erişildi.
Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi. (2019). 09 Eylül 2019 tarihinde https://hgm.uab.gov.tr/uploads/pages/akilli-ulasim-sistemler-aus/aus. pdf. adresinden erişildi.