TURİZM İŞLETMELERİNİN KRİZLERDEN ETKİLENME DÜZEYLERİNE İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA

Turizm işletmelerinin krizlerden ne düzeyde etkilendiklerini belirleyerek krizlerden etkilenme durumlarının faaliyette bulundukları iller veya işletmelerinin türü itibariyle farklılık gösterip göstermediği bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, ülkemizde turizm işletmelerinin en yoğun oranda bulunduğu Marmara Bölgesinde faaliyet gösteren 3, 4 ve 5 yıldızlı oteller ve A, AG, B ve C grubu seyahat acentaları bu araştırma kapsamına dahil edilerek söz konusu 364 adet işletme yöneticilerinin görüşlerine başvurulmuştur. Elde edilen veriler frekans, yüzde, aritmetik ortalama, Anova ve t-testine tabi tutulmuştur. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda, turizm işletmelerinin dış kaynaklı krizler içerisinde en fazla oranda çevresel tahribat ve terörizm krizinden etkilendikleri, örgüt içinden kaynaklı kriz türleri içerisinde ise, en fazla oranda teknik arızalar ve hatalı personel seçimine yönelik oluşan krizden etkilendikleri tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler:

Otel, Seyahat Acentası, Kriz, Kriz Yönetimi

A STUDY OF WHAT LEVEL TOURISM ESTABLISHMENTS ARE AFFECTED FROM CRISES

The aim of this study is to determine at what level tourism establishments are affected from crises and to find out whether the level of effect varies by the type of establishment and the location. To serve this purpose, A, AG, B and C group travel agencies and 3, 4, 5 star hotels operating in Marmara Region, where tourism establishments are dense, were included in the survey and the managers of these establishments, in total 364, were interviewed. Data obtained were analyzed through frequency, percentage, mean, Anova and t-test. The statistical analyses showed that of the external crises, tourism establishments were affected by environmental damage and terrorism most and of internal crises, technical failures and wrong choice of the staff.

Keywords:

Hotel, Travel Agencies, Crises, Crises management.,

PDF

___

Aktan. C. (2003), 'Kriz Yönetimi', www.canaktan.org/canaktan_personal/canaktanarastirmalar Erişim Tarihi: 08.11.2003.

Asunakutlu, T., Safran, B. ve Tosun, E. (2003), 'Kriz Yönetimi Üzerine Bir Araştırma', Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,l(5), 141-163.

Arpacı, T., Ayhan, D.Y., Böge, E., Tuncer, D. ve Üner, M.M. (1992), Pazarlama. Ankara: Gazi Yayınları.

Ataman, G. (2001), İşletme Yönetimi. İstanbul: Türkmen Kitapevi.

Baker, K, Hozier, G. ve Rogers, R. (1994), 'Marketing Research and Methodology and the Tourism Industry: A Non-technical Discussion', Journal of Travel Research, 32 (3), 3-7.

Baraçlı, H. (2003), 'Kriz ve Teknoloji', http://www.ekotek.org Erişim Tarihi: 29.08.2003.

Baş, T. (2001), Anket. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Bayraktutan, Y. (2003), 'Küreselleşme, Kriz ve IMF', www.liberal-dt.org.tr/dergiler Erişim Tarihi: 07.10.2003.

Budak, G. ve Budak, G. (1995), Halkla İlişkiler. Istanbul: Beta Yayınları.

Can, H. (1999), Organizasyon ve Yönetim. Ankara: Siyasal Kitapevi.

Cannon, J. (1994), 'Issues in Sampling and Sample Design: a Managerial Perspective', İçinde J. Ritchie, ve C. Goeldner, (Editörler), Travel, Tourism, and Hospitality Research, (ss: 131-143). New York: John Wiley and Sons Inc.

Çelik, C. ve Özdevecioğlu, M. (2002),'Otel İşletmelerinin Ekonomik Krizden Etkilenme Düzeyleri ve Kriz Dönemlerinde Uyguladıkları Politikalara İlişkin Bir Araştırma', Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Bilimler Dergisi, 9(9), 56-74.

Davis, D. ve Cosenza, R. M. (1988), Business Research for Decision Making. Boston: PWS-Kent Publishing Company.

Dinçer, Ö. (1998), Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. İstanbul: Beta Basım. Doğanlar, H. ve Bal, M. (2001), 'Global Kriz, Gelişmekte Olan Ülkeler ve Türkiye', Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(4), 31-56.

Faulkner, B. (2001), 'Towards A Framework For Tourism Disaster Management', Tourism Management, Sayi:22, ss: 135-147.

Gültekin, M. K. (2002), Krizde Yönetim Krizde Check-Up Krizden Çıkış Yolları. Ankara: Alp Yayınevi.

Güney, S. A. (2002), 'Kriz Yönetiminde Halkla ilişkilerin Başarı Şartlan', Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(20), 59-78.

Hacıoğlu, N. (1995), Seyahat Acentaları ve Tur Operatörlüğü. Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.

Haşit, G. (1999), 'İşletmelerde Kriz Yönetimi ve Türkiye'nin Büyük Sanayi İşletmeleri Üzerinde Yapılan Araştırma Çalışması', Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi).

Hurst, F. (1994), 'En route surveys' Travel, Tourism, and Hospitality ResearchA Handbook for Managers and Researchers, Ritchie, J. ve Goeldner, C. (ed.)( John Wiley and Sons Inc., New York, ss: 453-471.

İçöz, Ö. (1998), Seyahat Acentaları ve Tur Operatörlüğü Yönetimi. Ankara: Turhan Kitapevi.

Keown-Mcmullan, C. (1997), 'Crisis: When Does A Molehill Become a Mountain?', Disaster Prevention and Management, 1 (6), 4-10.

Mahmutoğulları, M. (1999), 'Turizm, Çevre, Kriz', Türsab, Kasım-1999, Sayı: 190, ss:58-60.

Paksoy, A. Ç. (1999), Türkiye'deki Halkla İlişkiler Uygulamaları. İstanbul: Rota Yayınları.

Peker, Ö. ve Aytürk, N. (2000), Etkili Yönetim Becerileri. Ankara: Yargı Yayınevi.

Ritchie, B. W. (2004), 'Chaos, Crises and Disasters: A Strategic Approach To Crisis Management In The Tourism Industry', Tourism Management, Sayi:25, ss:669-683.

Ryan, C. (1995), Researching Tourist Satisfaction Issues, Concepts, Problems. London: Routledge.

Silver, A.D. (1990), Taban Çöktüğü Zaman, Çeviren: Naz Türer, İstanbul: Fomı Yayınları.

Şimşek, M. Ş. (2001), Yönetim ve Organizasyon. Konya: Günay Ofset.

Tağraf, H. ve Arslan, N. T. (2003), 'Kriz Oluşum Süreci ve Kriz Yönetiminde Proaktif Yaklaşım' Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(4), 149-160.

Tannsevdi, A. (2004), Seyahat Acentalarında Kriz Yönetimi, Turizm İlkeler ve Yönetim. Editörler: Yüksel, A. ve Hançer, M., Ankara: Turhan Kitabevi.

Tannsevdi, A. ve Hançer, M. (2003), 'Krizlere Yönelik Stratejiler ve Bu Stratejilerin Uygulanması: Türkiye Seyahat Acenteleri Örneği', Anatolia:Turizm Araştırmaları Dergisi, 2 (14), 119-131.

Tatlıdil, H. (1996), Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz. Ankara: Cem Web Ofset Ltd. Şrt.

Tengilimoğlu, D. ve Öztürk, Y. (2004), İşletmelerde Halkla İlişkiler. Ankara: Seçkin Kitapevi.

Topaloğlu, M. ve Tunç, A. (1997), 'Turizm İşletmelerinde Kriz Yönetimi', Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 1-2 (8), 88-94.

Tutar, H. (2000), Kriz ve Stres Ortamında Yönetim. İstanbul: Hayat Yayınları.

Türkel, S. (2001), 'Olağanüstü Durumlarda İşletmelerde Yönetim Sorunları', www.tisk.org.tr/isveren Erişim Tarihi: 07.10.2003.

Türkiye Hotel & Travel Guide (2004), www.travelguide.gen.tr/oteI Erişim Tarihi: 04.05.2004.

Türkiye Seyahat Acentaları Birliği. (2004), www.tursab.org.tr Erişim Tarihi: 04.05.2004.

Tüz, M. V. (1996), Kriz Dönemlerinde İşletme Yönetimi. Bursa: Ekin Kitapevi.

WTO. (2004), 'Crisis Guidelines For The Tourism Industry', www.worldtourism.org Erişim Tarihi: 10.12.2004.

Ural, A. ve Kılıç, İ. (2005), Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi Seyahat İşletmeleri Yönetimi ve Ulaştırma Sistemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.

Yavaş, A. ve Aydoğdu, Ö. (2004), 'Küresel Krizleri Yöner(eme)mek Tuıizm ve Terörizm', I. Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi, 15-16 Nisan 2004, Balıkesir.

Yılmaz, M. (2001), 'Kriz ve Rekabet', www.tisk.org.tT/isveren 17 Erişim Tarihi: 07.10.2003.