TÜKETİCİ OTOMOBİL TERCİHİNDE ETKİLİ OLAN BİLGİ VE İLETİŞİM KANALLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME
Tüketicilerin düşünce tarzlarına ve marka tercihlerine etki eden en önemli unsurlardan bir tanesi de bilgi ve iletişim kanallarıdır. Otomobil tercihinde etkili olan temel faktörler Rijnsoever, Castaldi ve Dijst, 2009 ; geleneksel medya kanalları, ağızdan ağıza iletişim, internet, kişisel deneyim, otomobil bayileri, galeriler ve satışçılar olarak özetlenebilir. Bu çalışmanın amacı; tüketicilerin otomobil tercihlerinde etkili olan bilgi ve iletişim kanallarının tüketiciler açısından önem düzeylerinin belirlenmesi ve hangilerinin daha etkili olduğunun ortaya çıkartılmadır. Bu çerçevede Antalya, Isparta ve Burdur şehirlerinde 477 kişi üzerinde toplanan veriler yapısal eşitlik modellemesi YEM ile analiz edilmiş ve iletişim kanalları kullanımının marka tercihindeki rolleri test edilmiştir. Elde edilen bulgularda, kişisel deneyim ve otomobil bayileri, galeriler ve satışçıların tüketicilerin otomobil marka tercihinde doğrudan, geleneksel medya, ağızdan ağıza iletişim ve internetin de dolaylı bir etkiye sahip oldukları görülmüştür
An Investigation of the Information and Communication Channels that Influence Consumer Automobile Preferences
Information and communication channels are one of the most important elements that influence consumers’ brand preferences and making decisions. Main factors Rijnso ever, Castaldi and Dijst, 2009 that influence automobile preferences can be sorted as traditional media, word of mouth, internet, car dealers and sales representatives and personal experiences. Primary purpose of this study is to reveal the level of significances of information and communication channels that influence consumers’ preferences and which ones are most efficient. With this aim, face to face survey method has been conducted and 477 people have participated to the survey in three provinces Antalya, Isparta and Burdur. The collected data have been analyzed through Structural Equation Modeling SEM method to test the role of communication channels on brand preference. Obtained findings show that two factors personal experiences and car dealers and sales representatives have direct effect whereas the other factors traditional media, word of mouth, internet router and have indirect effect on automobile preferences of consumers.
___
- Ak, T. (2009). Marka Yönetimi ve Tüketici Karar Sürecine Etkileri. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi: Karaman. Akar, E. (2010). Sanal Toplulukların Bir Türü Olarak Sosyal Ağ Siteleri Bir Pazarlama İletişimi Kanalı Olarak İşleyişi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (1), 107-122.
- Aktuğlu I.K. ve Temel, A. (2006). Tüketiciler Markaları Nasıl Tercih Ediyor? (Kamu Sektörü Çalışanlarının Giysi Markalarını Tercihini Etkileyen Faktörlere Yönelik Bir Araştırma). Konya Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:15, 43-59.
- Argan M ve Argan, M. T. (2006). Viral Pazarlama veya İnternet Üzerinde Ağızdan Ağıza Reklam: Kuramsal Bir Çerçeve. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 231-250.
- Arslan, K. (2003). Otomobil Alımında Tüketici Davranışlarını Etkileyen Faktörler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi, 2 (3), 83-103.
- Aşkar P. ve Yurdugül, H. (2009). Örtük Büyüme Modellerinin Eğitim Araş- tırmalarında Kullanımı. İlköğretim Online, 8(2), 534-555.
- Axsen, J., Orlebar, C. ve Skippon, S. (2013). Social Influence and Consumer Preference Formation for Pro-environmental Technology: The Case of a U.K. Workplace Electric-Vehicle Study. Ecological Economics, 95, 96-107.
- Ayyıldız H.ve Cengiz, E. (2006). Pazarlama Modellerinin Testinde Kullanı- labilecek Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üni. İİBF Dergisi, 11 (1), 63-84.
- Bayraktar, B. (2004). Otomobil Sektöründe Uygulanan Önemli Demografik Bölümlendirme Kriterleri (Genel Bir Bakış). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (11), 1-10.
- Becan, C. (2013). Geleneksel Mecra ve İnternet Ortamı Arasındaki Reklam İçeriklerine Yönelik Algı Farklılıkları Üzerine Bir Araştırma: İstanbul İli Örneği. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 5, 23-41.
- Bedir, A. (2002). Türkiyede Otomotiv Sanayi Gelişme Perspektifi. DPT İktisadi Sektörler Ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Yayın No:2660.
- Bişkin, F. (2010). Markanın Pazarlama Açısından Önemi Ve Tüketici Tercihleri-Memnuniyeti Çerçevesinde Otomobil Sahipleri Üzerinde Bir Araştırma. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 20, 411-434.
- Brown, T.A. (2006). Confirmatory Factor Analysis for Applied Research. The Guilford Press, New York, USA.
- Bulunmaz, B. (2011). Otomotiv Sektöründe Sosyal Medyanın Kullanımı Ve Fiat Örneği. Global Media Journal Turkish Edition, 2 (3), 20-51.
- Çengel Ö ve Tepe, F.F. (2003). Reklam Ve Özgürleşme Süreci: Türkiyede İki Reklam İncelemesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (3), 161-172.
- Fettahlıoğlu, H.S. (2008). Tüketicilerin Satın Alma Davranışlarında Özel Markaların Tüktici Tutumları Üzerine Etkileri, Yayınlanmış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi: İzmir.
- Fırat A. ve Azmak, E. (2007). Satın Alma Karar Sürecinde Beyaz Eşya Kullanıcıların Marka Bağlılığı. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Aralık, 251-264.
- Gizir S. ve Gizir, C.A. (2005). Akademik Ortamda İletişim Analizi Envanteri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (1), 112-125.
- Görener A. ve Görener, Ö. (2008). Türk Otomotiv Sektörünün Ülke Ekonomisine Katkıları ve Geleceğe Yönelik Sektörel Beklentiler. Journal Of Yasar University, 3 (10), 1213-1232.
- Güngör İ. ve İşler, D.B. (2005). Analitik Hiyerarşi Yaklaşımı İle Otomobil Seçimi. ZKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (2), 21-33.
- Jun, S.P., Park, D.H. ve Yeom, J. (2014). The Possibility of Using Search Traffic Information to Explore Consumer Product Attitudes and Forecast Consumer Preference. Technological Forecasting & Social Change, 86, 237-253.
- Kalaycı, Ş. (2008). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, 3.Baskı, Ankara.
- Kalaycı, Ş. (2010), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, 5.Baskı, Ankara.
- Kamçılı, E. (2009). Yeni İletişim Teknolojilerinin Halkla İlişkiler Ve Tanıtım Alanında İşlevselliği Üzerine Bir Çalışma: İstanbul Restaurants Web Sitesi İncelemesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi: İstanbul.
- Karabaş, S. (2013). Pazarlama İletişim Aracı Olarak Tüketicilerin Reklam Denetimine Karşı Tutumları: Reklam Etiği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (1), 143-157.
- Karaoğlu, H. (2010). Ağızdan Ağza İletişimin Tüketici Satın Alma Kararları Üzerine Etkisi Ve Borusan Telekom Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi: İstanbul.
- Kaynak R. ve Bozkurt, O. (2009). Üretici-Bayi İlişkileri: Beyaz Eşya Sektö- ründe Bayilerin İlişkiyi Sürdürme Niyetini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 23, 213-222.
- Kotler P. ve Armstrong G. (2006). Principles of Marketing. Pearson Education, New Jersey, 11. Edition.
- Köksal Y. ve Özdemir, Ş. (2013). Bir İletişim Aracı Olarak Sosyal Medyanın Tutundurma Karması İçerisindeki Yeri Üzerine Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (1), 323-337.
- Kulkarni, G., Ratchford, B.T. ve Kannan, P.K. (2012). The Impact of Online and Offline Information Sources on Automobile Choice Behavior. Journal of Interactive Marketing, 26, 167-175.
- Kuyucu, M. (2013). Türkiyede Radyo Mecrasının Üniversite Öğrencilerinin Müzik Tüketim Alışkanlıklarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, Akademik Bakış Dergisi, Sayı.38.
- Meyers, L.S., Gamst, G. ve Guarino, A.J. (2006). Applied Multivariate Research, Design and Interpretation. Sage Publishing.
- Rijnsoever, F.J.V., Castaldi, C. ve Dijst, M.J. (2012). In What Sequence Are Information Sources Consulted By Involved Consumers? The Case of Automobile Pre-Purchase Search, Journal of Retailing and Consumer Services 19, 343-352.
- Rijnsoever, F.V., Farla, J. ve Dijst, M.J. (2009). Consumer Car Preferences and Information Search Channels. Transportation Research, Part D 14, 334-342.
- Sarıyer, N. (2009). Girişimciler Açısından Televizyon Reklamlarının Marka Tanınırlığına Etkisi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 4 (1), 117-131.
- Seven, S. (2010). Sosyal Davranış Öğretmen Değerlendirmesi Ölçeğinin Türk Kültürüne Uyarlanması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:23, 193-200.
- Singh, S., Ratchford, B.T.ve Prasad, A. (2014). Offline And Online Search in Used Durables Markets. Journal of Retailing, 90 (3), 301-320. Solomon, M. (2009). Consumer Behavior, Buying, Having and Being. Eighth Edition. Pearson, Prentice Hall, New Jersey.
- Suher H.K. ve İspir, N.B. (2010). Televizyon Ve Gazetede Reklamdan Kaçınmayı Etkileyen Değişkenler. Selçuk İletişim Dergisi, 6 (2), 5-23.
- T.C. Bilim Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı. (2013). Otomotiv Sektörü Raporu (2013 / 1). Sanayi Genel Müdürlüğü, Sektörel Raporlar Ve Analizler Serisi.
- Tağraf, H. (2007). Tüketicideki Güven Oluşumunda Müşteri Algısını Etkileyen Satıcı Tutum Ve Davranışlarına Yönelik Bir Analiz Akşehirde Bir Uygulama. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 225-256.
- Tayfun, A., Yıldırım, M. ve Kaş, L. (2013). Turistlerin Turistlik Ürün Tercihlerinde Ağızdan Ağza İletişimin Rolü: Yerli Turistler Üzerine Bir Araştırma. Journal Of Tourism And Gastronomy Studies, 1 (2), 26-38.
- Timur M.N. ve Sarıyer, N. (2004). Kayseri deki Otomobil Bayilerinde Müş- teri Tatmin Aracı Olarak Şikayet Toplama Yöntemlerine İlişkin Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı. 17, 9-32.
- Türkay, A. (2011). Satın Alma Davranışları Açısından Üniversite Öğrencileri Arasında Marka Bağımlılığının Önemi: Batı Akdeniz Üniversiteleri Üzerinde Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi: Isparta.
- Uçan, O. (2005). Türkiye de Otomotiv Sektörü Dış Ticaretinin Gelişimi. Sosyo Ekonomi Dergisi, Sayı.2, 115-132.
- Verhoef, P.C., Langerak, F. ve Donkers, B. (2007). Understanding Brand and Dealer Retention in the New Car Market: The Moderating Role of Brand Tier. Journal of Retailing, 83 (1), 97-113.
- Vural İ. ve Öz, M. (2007). Bir Reklam Mecrası Olarak İnternet. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı.23, 221-240.
- Yavuz, S. (2012). Öğretmenlerin Otomobil Tercihlerinde Etkili Olan Faktörlerin Analitik Hiyerarşi Yöntemiyle Belirlenmesi. Erzincan Üniversitesi İİBF Dergisi, 32 (2), 29-46.
- Zengin, S. (2012). Markanın Tüketici Davranışlarına Etkisi ve Otomotiv Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Adıyaman Üniversitesi: Adıyaman.