Kamu borçlarının, özel ve kamu kesimi yatırımlarını dışlama etkisi: Türkiye için ampirik bir analiz

Borçlanma, devletler açısından çoğu zaman kaçınılmazdır. Eğitim, sağlık, tarım, altyapı ve enerji gibi pek çok alanda geniş ölçekli kamu yatırımları çoğunlukla borçlanma ile mümkün olmaktadır. Bilhassa altyapı yatırımları yoluyla özel sektörün teşvik edilmesi uzun vadede büyümeye yardımcı olmakta ve özel kesim yatırımlarının çekilmesine olanak sağlamaktadır. Aynı zamanda kamu borçları, özel ve kamu kesimi yatırımlarının dışlanmasına yol açabilmektedir. Bu nedenle kamu borçlarının özel ve kamu kesimi yatırımlarını dışlayıp dışlamayacağı sorusu politika yapıcılar ve ekonomi çevreleri için önem arz etmektedir. Bu çalışmada 1986-2020 yılları için Türkiye’de kamu borçlarının, özel ve kamu kesimi yatırımlarına etkisi ARDL yöntemiyle analiz edilmiştir. Ampirik bulgularımız dışlama hipotezini doğrulamaktadır. Buna göre kısa ve uzun dönemde Türkiye’de kamu borçlarının, özel ve kamu kesimi yatırımları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve negatif bir etkisinin olduğu görülmektedir. Özel ve kamu kesimi yatırımlarının dışlanmaması için kamu borçlarının makul bir düzeyde tutulması ve özel kesimi teşvik eden alanlarda kullanılması önerilmektedir.

Crowding-out effect of public debt on private and public sector investments: An empirical analysis for Turkey

Borrowing has been inevitable for states. Large-scale public investments in many fields such as education, health, agriculture, infrastructure and energy are mostly possible by borrowing. In particular, making room for the private sector through infrastructure investments helps growth in the long run and it provides the opportunity for crowding-in of private sector investments. At the same time, public debt can lead to the crowding-out of private and public investments. At this point, the question of whether public debt crowding-out private and public sector investments is important for policymakers and economic circles. In this study, the effect of public debt on private and public sector investments was analyzed with the ARDL model in Turkey for the years 1986-2020. Our empirical findings confirm the crowding-out hypothesis. Accordingly, it has been observed that the public debt has a statistically significant and negative effect on private and public sector investments in the short and long term in Turkey. Accordingly, in order not to crowding-out private and public sector investments, it is recommended that public debts be kept at a reasonable level and used in areas that encourage the private sector.

___

  • Ahmed, H., & Miller, S. M. (2000). Crowding‐out and crowding‐in effects of the components of government expenditure. Contemporary Economic Policy, 18(1), 124-133.
  • Akram, N. (2011). Impact of public debt on the economic growth of Pakistan. The Pakistan Development Review, 599-615.
  • Altunöz, U. (2013). Kamu kesimi iç borçlanmasının özel yatırım harcamaları üzerinde etkisi: Türkiye örneği. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XXXII(2), 25-53.
  • Altunç, Ö. F., ve Şentürk, B. (2010). Türkiye’de özel yatırımlar ve kamu yatırımları arasındaki ilişkinin ampirik analizi: sınır testi yaklaşımı. Maliye Dergisi, 158(2010), 531-546.
  • Altunç, Ö. F. (2011). Kamu harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye’ye ilişkin ampirik kanıtlar. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 18(2), 145-157.
  • Avdimetaj, K., Marmullaku, B., & Haziri, A. (2021). Impact of public ınvestment through public debt on economic growth: empirical analysis in european countries in transition. Transition Studies Review, 28, 93-104.
  • Ayas, I. (2022). Türkiye’de dışlama etkisinin fourier yaklaşımı ile analizi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 40(2), 272-287.
  • Bahmani-Oskooee, M. (1999). Do federal budget deficits crowd out or crowd in private investment?. Journal of Policy Modeling, 21(5), 633-640.
  • Başar, S., & Temurlenk, M. S. (2007). Investigating crowding-out effect of government spending for Turkey: A structural VAR approach. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 95-104.
  • Başar, S., Polat, Ö., ve Oltulular, S. (2011). Crowding out effect of government spending on private investments in Turkey: A cointegration analysis. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 1(8), 11-20.
  • Bilgili, F. (2003, September 8). Dynamic implications of fiscal policy: Crowding out or crowding in. International Conference in Economics VII, F5 Fiscal Policy, Public and Private Expenditures, Middle East Technical University-ERC. METU.
  • Bernheim, B. D. (1989). A neoclassical perspective on budget deficits. Journal of Economic Perspectives, 3(2), 55-72.
  • Checherita, C. & Rother, P. (2010). The impact of high and growing government debt on economic growth an empirical investigation for the Euro Area. ECB Working Paper Series No.1237.
  • Cecchetti, S.C., Mohanty, M.S. & Zampolli, F. (2011). Achieving growth amid fiscal imbalances: The real effects of debt, Economic Symposium Conference Proceedings, Jackson Hole, 145-96.
  • Çaşkurlu, E. (2020). Mali dışlama etkisi: 1975-2016 dönemi Türkiye için ARDL sınır testi sınaması. Third Sector Social Economic Review, 55(2), 956-971.
  • Çaşkurlu, E., ve Dumlupinar, S. (2020). Özel sektör yatırımlarını kamu sektörü yatırımlarının dışlama etkisi: OECD ülkeleri için dinamik panel veri analizi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 57(653), 99-114.
  • Çelik, N. (2016). Yapısal kırılmalar altında kamu-özel kesim yatırım harcamaları ilişkisi. Yönetim ve Ekonomi, 23(3), 653-669.
  • De Mendonça, H. F. & Brito, Y. (2021). The link between public debt and investment: An empirical assessment from emerging markets. Applied Economics, 53(50), 5864-5876.
  • Dickey, D. & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root, Journal of American Statistical Association, 74, 427-431.
  • Dickey, D. & Fuller, W. A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica, 49(4), 1057-1072.
  • Durkaya, M., Ceylan, S. & Beken, O. O. (2010). Kamu borçlanması kamu yatırımlarını dışlıyor mu?. Ekonomik Yaklasim, 21(74), 39-58.
  • Günaydın, İ. (2006). Türkiye’de kamu ve özel yatırımlar arasındaki ilişki: Ampirik bir analiz. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 177-195.
  • Heinemann, F. (2006). Factor mobility, government debt and the decline in public investment. International Economics and Economic Policy, 3(1), 11-26.
  • Kirmanoğlu, H., & Arıkboğa, A. (2005). Türkiye’de Kamu Borç Servisinin Bütçe İçi Etkileri: 1950-2001. Türkiye’de Kamu Borç, http://www.maliyesempozyumu.org/wp-content/uploads/2017/10/Maliye-Sempozyumu_18_463_472.pdf
  • Lau, S. Y., Tan, A. L., & Liew, C. Y. (2019). The asymmetric link between public debt and private investment in Malaysia. Malaysian journal of economic studies, 56(2), 327-342.
  • Ncanywa, T., & Masoga, M. M. (2018). Can public debt stimulate public investment and economic growth in South Africa?. Cogent Economics & Finance, 6(1), 1516483.
  • Pesaran, M. H., Shin, Y. & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16 (3), 289–326.
  • Phillips, P. C. B. & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biomètrika, 75(2), 336-346.
  • Picarelli, M. O., W. Vanlaer & W. Manreffe. (2019). Does public debt produce a crowding out effect for public ınvestment in the EU. ESM Working Paper Series 36.
  • Reinhart, C.M. & Rogoff, K.S. (2010). Growth in a time of debt. NBER Working Paper no. 15639.
  • Reinhart, C.M., Reinhart, V. & Rogoff, K.S. (2012). Public debt overhangs: Advanced economy episodes since 1800. Journal of Economic Perspectives, 26(3), 69–86.
  • Sánchez-Juárez, I., & García-Almada, R. (2016). Public debt, public investment and economic growth in Mexico. International Journal of Financial Studies, 4, 1–14.
  • Saungweme, T., & Odhiambo, N. M. (2019). Government debt, government debt service and economic growth nexus in Zambia: A multivariate analysis. Cogent Economics & Finance, 7(1), 1622998.
  • Tan, B. K., Mert, M, ve Özdemir, Z. A. (2010). Kamu yatırımları ve ekonomik büyüme ilişkisine bir bakış: Türkiye, 1969-2003. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 25-39.
  • Tarla, E. G., & Temiz, M. (2020). Türkiye’de kamu harcamaları ve özel yatırım ilişkisi açısından dışlama etkisinin analizi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 11(2), 110-126.
  • Turan, T. (2008). Maliye politikası araçlarının ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: Bir literatür incelemesi. Sayıştay Dergisi, (69), 17-35.
  • Turan, T. (2019). Kamu borcunun ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: Türkiye için eşbütünleşme analizi. Maliye Dergisi, 177, 1-27.
  • Tülümce, S. Y., ve Buyrukoğlu, S. (2013). Türkiye’de kamu ve özel yatırımlar arasındaki ilişkinin ampirik analizi: Dışlama etkisi (1980-2010). Mali Çözüm, 59-77.
  • Uzay. N. (2002). Kamu büyüklüğü ve ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: Türkiye örneği (1970-1999). Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (19), 151-172.
  • Yavuz, N. (2005). Türkiye’de kamu harcamalarının özel sektör yatırım harcamalarını dışlama etkisinin testi (1980-2003). Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 269-284.