İŞE YABANCILAŞMANIN SANAL KAYTARMA ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Bu araştırmanın amacı, işe yabancılaşmanın sanal kaytarma davranışı üzerindeki etkisini araştırmaktır. Araştırmada bir belediyede masa başında memur olarak çalışan 187 çalışandan anket tekniği ile veri toplanmış ve verilerin analizleri SPSS ve AMOS programıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada ilk olarak kavramsal bir çerçeve çizilmiş; kuramsal bilgilere ve daha önceki görgül araştırmaların sonuçlarına bağlı olarak değişkenler arasındaki ilişkiler belirlenmiş ve hipotezler geliştirilmiştir. Daha sonra, anket ile ulaşılan veriler analiz edilmiş ve bulgular yorumlanmıştır. Bu kapsamda da araştırmacılara ve örgütlere önerilerde bulunulmuştur. Verilerin analizinde Açıklayıcı Faktör Analizi, Doğrulayıcı Faktör Analizi, Korelasyon Analizi ve Regresyon Analizi kullanılmıştır. Analizler sonucunda ulaşılan bulgulara göre, işe yabancılaşmanın sanal kaytarmayı ve sanal kaytarmanın alt boyutlarını (önemli sanal kaytarma ve ciddi sanal kaytarma) pozitif yönde ve anlamlı olarak etkilediği belirlenmiştir.

The Effect of Work Alienation on Cyberloafing Behavior

The purpose of this research is to investigate the effect of work alienation on cyberloafing behavior. Data were collected by survey technique from 187 employees working in a municipality. Data analysis was performed with SPSS and AMOS programs. In the research, firstly a theoretical framework was drawn and then the relations between the variables have been determined according to previous researches and hypotheses have been formed. Then the data reached by the questionnaire were analyzed and the findings were interpreted. In this context, proposals have been made to researchers and organizations. Explanatory Factor Analysis, Confirmatory Factor Analysis, Correlation Analysis and Regression Analysis were used in the analysis of the data. According to the findings of the analyzes, it was determined that work alienation has a positive and significantly impact on cyberloafing behavior and sub-dimensions of cyberloafing (minor cyberloafing and serious cyberloafing).

Keywords:

Work Alienation, Cyberloafing, Minor Cyberloafing, Serious Cyberloafing Municipality Personnel.,

PDF

___

Aiken, M. ve Hage, J. (1966). Organizational Alienation: A Comparative Analysis. American Sociological Review, 31(4), 497-507.
Ajzen, I. (1991). The Theory of Planned Behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179-211.
Alder, G. S., Schminke, M., Noel, T. W. ve Kuenzi, M. (2008). Employee Reactions To Internet Monitoring: The Moderating Role Of Ethical Orientation. Journal of Business Ethics, 80(3), 481-498.
Allen, B. H. ve LaFollette, W. R. (1977). Perceived Organizational Structure And Alienation Among Management Trainees. Academy of Management Journal, 20(2), 334-341.
Anandarajan, M., Devine, P. ve Simmers, C. (2004). A Multidimensinal Sealing Approach to Personal Web Usage in the Workplace in M. Anandarajan & C. Simmers (Eds), A Personal Web Usage in the Workplace: A Guide to Effective Human Resources Management. Hensey, PA: Information Science Publishing.
Askew, K. (2012). The Relationship Between Cyberloafing and Task Performance and an Examination of the Theory of Planned Behavior as a Model of Cyberloafing. Doctoral Thesis, University of South Florida: Department of Psychology College of Arts and Sciences.
Askew, K., Buckner, J. E., Taing, M. U., Ilie, A., Bauer, J. A. ve Coovert, M. D. (2014). Explaining Cyberloafing: The Role of the Theory of Planned Behaviour, Computers in Human Behavior, 36, 510-519.
Atay, S.E. ve Gerçek, M. (2017). Algılanan Rol Belirsizliğinin İşe Yabancılaşma Üzerindeki Etkisinin ve Demografik Değişkenlere Göre Farklılıklarının İncelenmesi, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(2), 321-332.
Babadağ, M. (2017). Liderlik Tarzları İle İşe Yabancılaşma Arasındaki İlişkide Algılanan Etik İklimin Ve Çalışanın Kişilik Özelliklerinin Rolü. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Banai, M., Reisel, W. D. ve Probst, T. M. (2004). A Managerial And Personal Control Model: Predictions Of Work Alienation And Organizational Commitment In Hungary. Journal of International Management, 10(3), 375-392.
Bandalos, D. L. ve Finney, S. J. (2010). Factor Analysis: Exploratory and Confirmatory. G. R. Hancock ve R. O. Mueller (Ed). The Reviewer’s Guide to Quantitative Methods in the Social Sciences (93-114). New York: Routledge.
Bedük, A. ve Ertürk, E. (2015). Sosyal Mübadele Teorisi Bağlamında Güç Mesafesi ve Örgütsel Adalet Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma. İşletme Bilimi Dergisi, 3(1), 1-19.
Bennett, R. J. ve Robinson, S. L. (2000). Development Of A Measure Of Workplace Deviance. Journal Of Applied Psychology, 85(3), 349-360.
Blanchard, A.L. ve Henle, C.A. (2008). Correlates of Different Forms of Cyberloafing: The Role of Norms and External Locus of Control. Computers in Human Behavior, 24(3), 1067-1084.
Blau, G., Yang Y. ve Ward-Cook, K. (2006). Testing a Measure of Cyberloafing. Journal of Allied Health, 35(1), 9-17.
Blauner, R. (1964). Alienation And Freedom: The Factory Worker And His İndustry. England: Chicago U. Press.
Block, W. (2001). Cyberslacking, Business Ethics and Managerial Economics. Journal of Business Ethics, 33, 225-231.
Chiaburu, D. S., Thundiyil, T. ve Wang, J. (2014). Alienation And İts Correlates: A Meta-Analysis. European Management Journal, 32(1), 24-36.
Chirkov, V. I. ve Ryan, R. M. (2001). Parent and Teacher Autonomy-Support in Russian and US Adolescents: Common Effects on Well-Being and Academic Motivation. Journal of Cross-Cultural Psychology, 32(5), 618- 635.
Çavuşoğlu, S. ve Palamutçuoğlu, B. T. (2017). İş Tatmininin Sanal Kaytarma Üzerindeki Etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 430-444.
Çetin, A. ve Şentürk, M. (2016). Bilgi Paylaşma Davranışının Planlı Davranış Teorisi ve Sosyal Değişim Teorisi Bağlamında İncelenmesi: Dermatologlar Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Ege Academic Review, 16(2), 241-256.
Damghanian, H. ve HajKazemi, M. (2015). Surveying the Role of Transformational Leadership in Work Alienation with Mediation of Organizational Commitment. Jurnal UMP Social Sciences and Technology Management, 3(3), 886-899.
Davidov, Y. (1997). Özgürlük ve Yabancılaşma. (2. Bs.). (Çev.:Sargut SÖLÇÜN). Ankara: Bilim ve Sosyalizm Yayınları.
Deci, E. L., Connell, J. P. ve Ryan, R. M. (1989). Self-Determination in a Work Organization. Journal of Applied Psychology, 74(4), 580-590.
Deci, E. L. ve Ryan, R. M. (1987). The Support of Autonomy and The Control of Behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 53(6), 1024-1037.
Elma, C. (2003). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İşe Yabancılaşması – Ankara İli Örneği. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ertoy, M. (2007). Yabancılaşma – Kader mi, Tercih mi?. Ankara: Lotus Yayınevi.
Everton, W.J., Jolton, J.A. ve Mastrangelo, P.M. (2007). Be Nice and Fair or Else: Understanding Reasons For Employees’ Deviant Behaviors. Journal of Management Development, 26(2), 117-131.
Garrett, R.K., ve Danziger, J.N. (2008). On Cyberslacking: Workplace Status and Personal Internet Use at Work. CyberPsychology & Behavior, 11(3), 287-292.
Greene, C. N. (1978). Identification Modes Of Professionals: Relationship With Formalization, Role Strain, And Alienation. Academy of Management Journal, 21(3), 486-492.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2009). Multivariate Data Analysis. (Seventh Edition). Upper Saddle River: Prentice Hall.
Hirschfeld, R. ve Feild, H. (2000). Work Centrality and Work Alienation: Distinct Aspects of a General Commitment to Work. Journal of Organizational Behavior, 21(7), 789-800.
Hirschfeld, R. R., Feild, H. S. ve Bedeian, A. G. (2000). Work Alienation As An Individual‐Difference Construct For Predicting Workplace Adjustment: A Test In Two Samples. Journal of Applied Social Psychology, 30(9), 1880-1902.
İyigün, N. Ö. ve Çetin, C. (2012). Psikolojik Kontratın Örgütsel Sapma Üzerindeki Etkisi Ve İlaç Sektöründe Bir Araştırma. Öneri Dergisi, 10(37), 15-29.
Jia, H., Jia, R. ve Karau, S. (2013). Cyberloafing and Personality: The Impact of the Big Five Traits and Workplace Situational Factors. Journal of Leadership & Organizational Studies, 20(3) 358–365.
Kanten, P. ve Ülker, F. (2014). Yönetim Tarzının Üretkenlik Karşıtı İş Davranışlarına Etkisinde İşe Yabancılaşmanın Aracılık Rolü. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 16-40.
Kanungo, R. N. (1992). Alienation and Empowerment: Some Ethical Imperatives in Business. Journal of Business Ethics, 11(5/6), 413-422.
Kaplan, M. ve Öğüt, A. (2012). Algılanan Örgütsel Adalet ile Sanal Kaytarma Arasındaki İlişkinin Analizi: Hastane Çalışanları Örneği, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 13(1), 1-13.
Kaya, U. ve Serçeoğlu, N. (2013). Duygu İşçilerinde İşe Yabancılaşma: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. Çalışma ve Toplum, 36(1), 311-346.
Kerse, G., Soyalın, M. ve Karabey, C., N. (2016). Kişi-Örgüt Uyumu, Nötrleştirme Ve Algılanan Yönetici Desteğinin Sanal Kaytarmaya Etkisi: Ampirik Bir Çalışma. Aksaray Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(4), 100-113.
Kim, S.J. ve Byrne, S. (2011). Conceptualizing Personal Web Usage in Work Contexts: A Preliminary Framework. Computers in Human Behavior, 27(6), 2271- 2283.
Kiraz, S. (2011). Yabancılaşmanın Kökeni Üstüne. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 147-169.
Kösterelioğlu, M. A. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş yaşam kalitesi ile işe yabancılaşması arasındaki ilişki. Doktora Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Kurtulmuş, M. ve Yiğit, B. (2016). İşe Yabancılaşmanın Öğretmenlerin İşten Ayrılma Niyetine Etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 860-871.
Kutanis, R. Ö., Karakiraz, A. ve Aras, M. (2014), İş Stresi Sanal Kaytarma Üzerinde Etkili Midir? 2. Ulusal Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, Kayseri.
Lavoie, J.A.A. ve Pychyl, T.A. (2001). Cyberslacking and the Procrastination Superhighway: A Web-Based Survey in Online Procrastination, Attitudes, and Emotion. Social Science Computer Review, 19(4), 431-444.
Leech, N. L., Barrett, K. C. ve Morgan, G. A. (2005). SPSS for Intermediate Statistics: Use and Interpretation. Psychology Press.
Lian, H., Ferris, D.L. ve Brown, D.J. (2012). Does Taking The Good With The Bad Make Things Worse? How Abusive Supervision And Leader–Member Exchange İnteract To İmpact Need Satisfaction And Organizational Deviance. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 117, 41-52.
Liberman, B., Seidman, G., Mckenna, K. Y. ve Buffardi, L. E. (2011). Employee Job Attitudes and Organizational Characteristics As Predictors of Cyberloafing. Computers in Human behavior, 27(6), 2192-2199.
Lim, V.K.G. (2002). The IT Way of Loafing on the Job: Cyberloafing, Neutralizing and Organizational Justice. Journal of Organizational Behavior, 23(5), 675- 694.
Lim, V. K. G. ve Chen, D. J. Q. (2012). Cyberloafing at the Workplace: Gain or Drain on Work?, Behaviour & Information Technology, 31(4), 343-353.
Lim, V. ve Teo, T. (2009). Mind Your E-Manners: Impact of Cyber Incivility On Employees’ Work Attitude And Behavior. Information & Management, 46(8), 419-425.
Mahatanankoon, P., Anandarajan, M. ve Igbaria, M. (2004). Development of a Measure of Personal Web Usage in the Workplace. CyberPsychology & Behavior, 7(1), 93-104.
Marx, K. (2013). Yabancılaşma. (5. Bs.). (Der.: Barışta ERDOST). Ankara: Sol Yayınları.
Mastrangelo, P.M., Everton, W. ve Jolton, J.A. (2006). Personal Use of Work Computers: Distraction Versus Destruction. CyberPsychology & Behavior, 9(6), 730-741.
Mendoza, M. J. S. ve Zoghbi-Manrique-de-Lara, P. (2008). The İmpact Of Work Alienation On Organizational Citizenship Behavior In The Canary Islands. International Journal of Organizational Analysis, 15(1), 56-76. Michaels, R., Cron, W., Dubinsky, A. ve Joachimsthaler, E. (1988). Influence
of Formalization on the Organizational Commitment and Work Alienation of Salespeople and Industrial Buyers. Journal of Marketing Research, 25(4), 376-383.
Morgan, G. A., Leech, N. L., Gloeckner, G. W. ve Barrett, K. C. (2004). SPSS for Introductory Statistics: Use and İnterpretation. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Mottaz, C. J. (1981). Some Determinants Of Work Alienation. The Sociological Quarterly, 22(4), 515-529.
Nair, N. ve Vohra, N. (2009). Developing a new measure of work alienation. Journal of Workplace Rights, 14(3), 293-309.
Nair, N. ve Vohra, N. (2012). The concept of alienation: towards conceptual clarity. International Journal of Organizational Analysis, 20(1), 25-50.
Örücü, E ve Yıldız, H. (2014). İşyerinde Kişisel İnternet ve Teknoloji Kullanımı: Sanal Kaytarma. Ege Akademik Bakış / Ege Academıc Revıew, 14(1), 99-114.
Özbek, M. F. (2011). Örgüt İçerisindeki Güven Ve İşe Yabancılaşma İlişkisinde Örgüte Uyum Sağlamanın Aracı Rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 231-248.
Özkalp, E., Aydın, U. ve Tekeli, S. (2012). Sapkın örgütsel davranışlar ve çalışma yaşamında yeni bir olgu: sanal kaytarma (cyberloafing) ve iş ilişkilerine etkileri. Çimento Endüstri İşverenleri Sendikası Dergisi, 26(2), 18-33.
Özler, D. E. ve Polat, G. (2012). Cyberloafing Phenomenon in Organizations: Determinants and Impacts. International Journal of e-Business and e-Government Studies, 4(2):1-15.
Polzer-Debruyne, A. M., Stratton, M. T. ve Stark, G. (2014). Personal Web Use in the Workplace: Why Does It Persist in a Context of Strict Security and Monitoring?. International Journal of Business Administration, 5(3), 1-18.
Renaud, K., Ramsay, J., & Hair, M. (2006). “You’ve Got E-Mail!”… Shall I Deal With İt Now? Electronic Mail From the Recipient’s Perspective. Internatıonal Journal Of Human–Computer Interactıon, 21(3), 313- 332.
Robbins, S. P. ve Judge, T. A. (2013). Organizational Behavior. (Çev.: İnci Erdem). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Robinson, S.L. ve Bennett, R.Y. (1995). A Typology of Deviant Work Place Behavior: A Multidimensional Scaling Study. Academy of Management Journal, 38(2), 555-572.
Ryan, R. M. ve Deci, E. L. (2000a). Self-Determination Theory and The Facilitation of Intrinsic Motivation, Social Development, and Well- Being. American Psychologist, 55(1), 68-78.
Ryan, R. M. ve Deci, E. L. (2000b). Intrinsic and Extrinsic Motivations: Classic Definitions and New Directions. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 54-67.
Sarros, J. C., Teanewski, G. A., Winter, R. P., Santora, J. C. ve Densten, I. L. (2002). Work Alienation and Organizational Leadership. British Journal of Management, 13(4), 285–304.
Seeman, M. (1959). On The Meaning of Alienation. American Sociological Review, 24(6), 783-791.
Seeman, M. (1967). On the Personal Consequences of Alienation in Work. American Sociological Review, 32(2), 273-285.
Seeman, M. ve Anderson, C. S. (1983). Alienation And Alcohol: The Role Of Work, Mastery, And Community İn Drinking Behavior. American Sociological Review, 48(1), 60-77.
Seymen, O., Bolat, T., Bolat, O.İ. ve Kinter, O. (2017). Turizm Sektöründe Çalışma Koşulları Algısı, Hizmet Verme Yatkınlığı Ve Mesleki Yabancılaşma İlişkisi: Turizm Eğitimi Alan Öğrenciler Açısından Bir Değerlendirme. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 401-430.
Shamsudin, F. M., Subramaniam, C. ve Alshuaibi, A. S. (2012). The Effect of HR Practices, Leadership Style on Cyberdeviance: The Mediating Role of Organizational Commitment. Journal of Marketing & Management, 3(1), 22-48.
Shantz, A., Alfes, K. ve Truss, C. (2014). Alienation from work: Marxist ideologies and twenty-first-century practice. The International Journal of Human Resource Management, 25(18), 2529-2550.
Shantz, A., Alfes, K., Bailey, C. ve Soane, E. (2015). Drivers And Outcomes Of Work Alienation: Reviving A Concept. Journal of Management Inquiry, 24(4), 382-393.
Shepard, J.M. (1973). Technology, division of labor and alienation. Pacific Sociological Review, 16(1), 61-88.
Shepard, J. M. (1977). Technology, alienation and satisfaction. Annual Review of Sociology, 3, 1–21.
Sulu, S., Ceylan, A. ve Kaynak, R. (2010). Work Alienation As A Mediator Of The Relationship Between Organizational İnjustice And Organizational Commitment: Implications For Healthcare Professionals. International Journal of Business and Management, 5(8), 27-38.
Şimşek, M. Ş., Çelik, A., Akgemci, T. ve Fettahlıoğlu, T. (2006). Örgütlerde Yabancılaşmanın Yönetimi Araştırması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 569-587.
Tausig M. ve Fenwick R. (2011). Work and Mental Health in Social Context. In: Work and Mental Health in Social Context. Social Disparities in Health and Health Care. New York: Springer.
Tekin, Ö. A. (2012). Yabancılaşma Ve Beş Faktör Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkiler: Antalya Kemer’deki Beş Yıldızlı Otel İşletmeleri Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama. Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
Tokmak, İ. (2014). Duygusal Emek ile İşe Yabancılaşma İlişkisinde Psikolojik Sermayenin Düzenleyici Etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(3), 134- 156.
Tummers L.G. ve Den Dulk L. (2013). The effects of work alienation on organisational commitment, work effort and work-to-family enrichment. Journal of Nursing Management, 21, 850–859.
Tutar, H. (2013). İşletme ve Yönetim Terimleri Ansiklopedik Sözlük. Ankara: Detay Yayıncılık.
Ulukapı, H., Çelik, A. ve Yılmaz, A. (2014). Algılanan İşe Adanmışlığın Sanal Kaytarma Davranışı Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Selçuk Üniversitesi Örneği, 2. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, Melikşah Üniversitesi, 7-8 Kasım, 65-72.
Üstün, F. ve Çamlıca, K. (2017). Örgütsel Yabancılaşmanın Örgütsel Sessizlik Üzerindeki İlişkide İş Tatmininin Aracılık Etkisi: Nevşehir İli Kamu Çalışanları Örneği. Journal of Recreation and Tourism Research, 4(3), 93-105.
Weisskopf, W. A. (1996). Yabancılaşma ve iktisat. Oya Köymen (Ed.), İstanbul: Anahtar Kitapları.
Vitak, J., Crouse, J. ve LaRose, R. (2011). Personal Internet Use At Work: Understanding Cyberslacking. Computers in Human Behavior, 27(5), 1751-1759.
Vorobyov, G. D. (2005). Computer and Internet Use in the Work Place: a Common Sense Approach. The Psychologist-Manager Journal, 8(2), 177- 187.
Yalçın, İ. ve Koyuncu, S.C. (2014). Örgütsel Yabancılaşma Olgusunun İş Tatmini Üzerine Etkisi: Niğde İlinde Bir Araştırma. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(26), 86-94.
Yeniçeri, Ö. (2009). Örgütlerde Çatışma ve Yabancılaşma Yönetimi. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
Yıldız, H., Yıldız, B. ve İyigün, N.Ö. (2016). Psikolojik Sözleşme Algısının Sanal Kaytarma Davranışları Üzerindeki Etkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 47, 147-165.
Zoghbi-Manrique-de-Lara, P. (2007). Relationship Between Organizational Justice And Cyberloafing İn The Workplace: Has “Anomia” a Say İn The Matter?. CyberPsychology & Behavior, 10(3), 464-470.
Zoghbi-Manrique-de-Lara, P. (2009). Inequity, Conflict, and Compliance Dilemma as Causes of Cyberloafing. International Journal of Conflict Management, 20(2), 188-201.