İç denetimin hileye yaklaşımında Benford Kanunu’nun uygulanması

Kurumlar değişen dünya düzeninde her zaman hile riski ile karşı karşıyadırlar. Son zamanlarda yaşanan muhasebe skandalları denetim birimlerinin ne denli önemli olduğunu ortaya koymuştur. Hilenin meydana geldikten sonra reaktif yöntemler ile tespit edilmesinden ziyade proaktif yöntem ve sayısal modellemeler kullanılarak risklerin önceden tespit edilmeye çalışılması ve ortadan kaldırılması günümüzde oldukça önemli hale gelmiştir. Bu araştırmada, proaktif yöntemlerden biri olan Benford Kanunu analiz tekniği kullanılmıştır. İç denetim departmanı bulunan ve bulunmayan iki ayrı şirketin verileri, rakamların bulunduğu sayı basamaklarındaki rakamsal sıklıkları tespit eden Benford Kanunu ile incelenerek gözlemlenen oranlar ile Benford Kanunu’nun oranları arasındaki sapmalar tespit edilmiştir.

Application of Benford’s Law in the approach of internal audit to fraud

Institutions are always at risk of fraud in a changing world system. The recent accounting scandals has revealed how important audit units are. It is very important to detect and eliminate risks beforehand by using proactive method and numerical modeling rather than detecting fraud with reactive methods.In this research, Benford’s Law analysis technique, one of the proactive methods, has been used. The data of two separate companies, with and without an internal audit department, were examined with Benford's Law, which determined numerical frequencies in the numerical digits of numbers, and deviations between the rates observed and the rates of the Benford's Law were determined

Keywords:

Internal Audit Benford’s Law, Fraud,

PDF

___

ACFE (Association of Certified Fraud Examiners). (2018). Report To The Nations Global Study On Occupational Fraud and Abuse. 21 Ocak 2021 tarihinde https://s3-us-west-2.amazonaws.com/acfepublic/2018-report-to-thenations.pdf adresinden erişildi.
ACFE (Association of Certified Fraud Examiners).(2020). Report To The Nations Global Study On Occupational Fraud and Abuse. 04 Mayıs 2020 tarihinde https://acfepublic.s3-us-west-2.amazonaws.com/2020-Report-to-theNations.pdf adresinden erişildi.
Akkaş, M. E. (2007). Denetimde Benford Kanunu’nun uygulanması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 191-206.
Alagöz, A. ve Ay, M. (2004). Muhasebe denetiminde Benford Kanunu temelli dijital analiz. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2(4), 59-76.
Arzova, S. ve Şahin, B. (2020). Isa 701 (Bds 701) Kilit denetim konuları: Bist 30, Bıst 50 ve Bist 100 Endekslerinde yer alan finans kurumlarına yönelik analiz. Muhasebe ve Denetime Bakış, 20(60), 75-94.
Avcı, O. ve Demirci, Z. (2016). Benford Kanunu’nun vergi denetiminde kullanımı ve bir örnek uygulama. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7), 2232-2246.
Aydın, S. (2017). Muhasebe hilelerinin tespit edilmesinde Benford Yasasının kullanılması. [Yüksek Lisans Tezi], Okan Üniversitesi.
Boztepe, E. (2013). Benford Kanunu ve muhasebe denetiminde kullanılabilirliği. LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, IV(I), 73-83.
Carslaw, C. A. P. N. (1988). Anomalies in income numbers: evidence of goal oriented behavior. The Accounting Review,63(2), 321-327.
Cemaloğlu, N. ve Akyürek, M. (2017). Örgütlerde whistleblowing (bilgi uçurma). Turkish Journal of Educational Studies, 4(3), 123-142.
Cho, W. K. T. & Gaines, B. J. (2007). Breaking the (Benford) Law: statistical fraud detection in campaign finance. American Statistician, 61(3), 218– 223.
Cinko, M. (2014). BIST 100 getirileri dağılımının Benford Kanunu ile testi. Journal of Economics Finance and Accounting, 1(3), 184-191.
Çalış, Y., Keleş, E. ve Engin, A. (2014). Hilenin ortaya çıkartılmasında bilgi teknolojilerinin önemi ve bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (63), 93-108.
Çubukçu, S. (2009). Muhasebe hilelerini ortaya çıkarmada Benford Modeli’nin ilk iki basamak yaklaşımı ile kullanılması. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 11(3), 113-142.
Çelik, Y. (2019). İşletmelerde iç denetim süreçlerinin hile denetimine etkisi ve bir uygulama. [Yüksek Lisans Tezi], İstanbul Okan Üniversitesi.
Demir, M. (2014). Benford Yasası ve hile denetiminde kullanılması. [Yüksek Lisans Tezi], İstanbul Ticaret Üniversitesi.
Diekmann, A. (2007). Not the first digit! Using Benford’s Law to detect fraudulent scientific data. Journal of Applied Statistics, 34(3), 321-329
Durtschi, C., Hillison, W. ve Pacini, C. (2004). The effective use of Benford’s Law to assist in detecting fraud in accounting data. Journal of Forensic Accounting, 99(99), 17–34.
Dündar, U. (2014). Kamu mali denetiminde istatiksel bir yaklaşım: Benford Yasası. 29. Türkiye Maliye Sempozyumu: 16-20 Mayıs 2014- (133-144). Antalya.
Ertikin, K. (2017). Hile denetimi: Benford Yasası’nın bilgisayar destekli kullanımına yönelik bir hizmet işletmesi örneği. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(3), 696-726.
Jasak, Z. A & Banjanovic L.(2008). Detecting anomalies by Benford’s Law. Proceedings of the 8th IEEE International Symposium on Signal Processingand Information Technology: 16-19 December 2008.
Karagün, V. ve Taşdemir, E. (2019). Benford Yasası’nın denetimde kullanımı ve bir uygulama. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 120-137.
Kavut, F. ve Güngör, N. (2018). Bağımsız denetimde kilit denetim konuları: BİST-100 şirketlerinin 2017 yılı analizi. Muhasebe Enstitüsü Dergisi, 16 (59), 59-70.
Kayıkçıoğlu, S. (2017). Şirketlerin iç denetim birimlerinde hile denetimi ve bir uygulama. [Yüksek Lisans Tezi], Işık Üniversitesi.
Kocameşe, M. (2006). Benford Kanunu ve vergi denetiminde kullanılabilirliğin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi], Marmara Üniversitesi.
Köse, E. ve Özdemir, M. (2019). Muhasebe denetiminde Benford Kanunu ve ölçekten bağımsızlık yönteminin test edilmesi. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3), 271-287.
Nigrini, M. J. (1996) A Taxpayer compliance application of Benford’s Law. Journal of the American Taxation Association, 18(1), 72‒91.
Öncü, M. A., Yücel, R. ve Özevin, O. (2018). Benford analizi ile muhasebe denetimi: kamu hastaneleri üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (80), 1-22.
Özçelik, H. ve Bayrakçıoğlu, S. (2016). Hileli finansal raporlama tespitinde Benford Yasası: perakende sektöründe bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, CĠEP Özel Sayısı, 128-139.
Özkul, F. ve Pektekin, P. (2009). Muhasebe yolsuzluklarının tespitinde adli muhasebecinin rolü ve veri madenciliği tekniklerinin kullanılması. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi,11(4), 57-88.
Rasgen, M. (2016). Hile Denetiminde Benford Yasası’nın Kullanımına İlişkin Bir Uygulama.[Yüksek Lisans Tezi], Dokuz Eylül Üniversitesi,
Samancı, T. H. (2014). Denetimde Benford Yaklaşımı.[Yüksek Lisans Tezi], Atatürk Üniversitesi.
Tammaru, M. & Alver, L. (2016). Application of Benford’s Law for fraud detection in financial statements: theoretical review. Proceedings of the 5th International Conference on Accounting, Auditing, and Taxation (ICAAT 2016): 8-9 December. Estonia: Tallinn
Uzuner, M. (2014). Benford Yasasının Borsa İstanbul’da işlem gören bankaların konsolide bilançolarına uygulanması. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5 (10), 73-82.
Thomas, J. K. (1989). Unusual patterns in reported earnings. Account Rev, 64(4), 773–787.
Yanık, R. ve Samancı, T. H. (2013). Benford Kanunu ve muhasebe verilerinde uygulanmasına ait kamu sektöründe bir uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 335-348.