Esra YILDIZ, Sinem GÜÇHAN ÖZGÜL, Mesut SAÇKES

BÜTÜNLEŞTİRİLMİŞ FEN VE TÜRKÇE ETKİNLİKLERİNİN OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLARININ DÜNYA’NIN ŞEKLİ VE GECE GÜNDÜZ KAVRAMLARINI ANLAYIŞLARINA ETKİSİ

Bu çalışmada bütünleştirilmiş fen ve Türkçe etkinliklerinin okul öncesi çocuklarının Dünya’nın şekli ve gece-gündüz kavramlarını anlayışlarına etkisini incelemek amaçlanmıştır. Araştırma Balıkesir Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı bağımsız bir anaokulunda 60-72 ay arası 23 kız, 21 erkek toplam 44 çocuk ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında ön-test, son-test ve izleme testli kontrol gruplu deney öncesi desen kullanılmış, nicel olarak toplanan veriler analiz edilerek sonuçları yorumlanmıştır. Çocukların Dünya’nın şekli ve gece-gündüz oluşumu kavramları ile ilgili anlayışlarını ortaya koyabilmek için Dünya-2 testi kullanılmıştır. Deney ve kontrol gruplarının bulunduğu çalışmada deney grubundaki çocuklara araştırmacı tarafından 2013 okul öncesi eğitim programı çerçevesinde hazırlanan 8 etkinlik uygulanmış ve 8 hikaye okunmuş 4 hafta süresince uygulanmış, kontrol grubuna ise herhangi bir müdahalede bulunulmamıştır. Deney ve kontrol gruplarının zaman içindeki performansları incelendiğinde deneysel müdahale öncesinde gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yok iken, müdahale sonrasında deney grubunun lehine anlamlı bir fark oluştuğu ve bu farkın izleme testinde de devam ettiği gözlenmiştir. Sonuçlar, çalışma kapsamında geliştirilen bütünleştirilmiş fen ve Türkçe etkinliklerinin çocukların Dünya’nın şekli ve gece-gündüz kavramlarına ilişkin anlayışlarını bilimsel olarak desteklediğine işaret etmektedir.

The Effect of Integrated Science and Literacy Activities on Children's Understandings of Shape of the Earth and Day- Night Concepts

The purpose of this study was to examine the effects of integrated science and literacy activities on pre-school children's understandings of the shape of the Earth and day-night concepts. A total of 44 children, 23 girls and 21 boys, between the ages of 60-72 months participated into the study. Within the scope of the research, pre-test, post-test and follow-up test design with a control group were used. The Earth-2 test was used to reveal children’s understandings of the day-night cycle and the shape of the Earth. A set of 8 integrated science and story activities designed to target children’s understandings of the shape of the earth and the day and night cycle was developed within the framework of the national pre-school education program by the researcher. The integrated science and literacy activities were applied to the experimental group for 4 weeks and no intervention was applied to the control group. The results indicated that there was no statistically significant difference between the experimental and control groups before the intervention. However, there was a statistically significant difference in favor of the experimental group in the post-test assessment and this difference continued in the follow-up test. The overall findings suggest that the educational intervention designed for this study supports children’s understandings of the shape of the Earth and day and night concepts.

Keywords:

Integrated science and literacy activity shape of the earth, day and night concept, conceptual understanding,

PDF

___

Alisinanoğlu, F., Özbey, S. ve Kahveci, G. (2007). Okul Öncesinde Fen Eğitimi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Akman, B., Uyanık-Balat, G. ve Güler, T. (2011). Okul öncesi dönemde fen eğitimi (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi
Akman, B., Üstün, E. ve Güler, T. (2003). 6 yaş çocuklarinin bilim süreçlerini kullanma yetenekleri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 11–14.
Aslan, O., Şenol-Zor, T. ve Tamkavas-Cicim, T. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimine yönelik görüşlerinin ve hizmetiçi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(40), 519-530.
Avar, G. ve Ilıcan, S. (2018). Okul öncesi fen eğitimi alanında Türkiye’de yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi (2013-2017). Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(71), 1-16.
Ayvacı, H. Ş. (2010). Okul öncesi dönem çocuklarının bilimsel süreç becerilerini kullanma yeterliliklerini geliştirmeye yönelik pilot bir çalışma, NEF-EFMED, 4(2).
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Karadeniz, Ö. E ve Ş. Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Yayınları.
Çınar, S. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin fen ve doğa konularının öğretiminde kullandıkları etkinliklerin belirlenmesi, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 364-371
Demircioğlu, H., Demircioğlu, G. ve Ayas, A. (2006). Hikayeler ve kimya öğretimi, H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 30. 110-119.
Demiriz, S. ve Ulutaş, İ. (2001). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki fen ve doğa etkinlikleri ile ilgili uygulamaların belirlenmesi, IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi, Bildiriler Kitabı, 89-90.
Güçhan-Özgül, S. (2017). Sorgulama temelli oyunların çocukların Dünya’nın şekli ve gece-gündüz kavramlarını algılamalarına etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi İlköğretim Anabilim Dalı, Ankara.
Güçhan-Özgül, S., Akman, B. ve Saçkes, M. (2018). Çocukların Dünya’nın şekli ve gece-gündüz kavramlarına yönelik zihinsel modelleri, E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 66-82.
Güçhan-Özgül S. ve Saçkes, M. (2015). Adaptation of EARTH 2 scale for Turkish kindergartners, Paper Presented at the 25th Conference of the European Early Childhood Education Research Association, Barcelona, Spain, September, 7-10.
Güler, D. ve Hazır-Bıkmaz, F. (2002). Anasınıflarında fen etkinliklerinin gerçekleşmesine ilişkin öğretmen görüşleri, Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 1(2), 249-267
Horton, N. J. ve Lipsitz, S. R. (1999). Review of software to fit generalized estimating equation regression models, The American Statistician, 53, 160-169.
Hungerat, M., Elyian, S. ve Zadik, R., (2005). New prospects for teaching science in kindergarten. The Science Story Case Universitas Scientiarum, Vol 10, 69-77
Isitan, S. (2016). Illustrated storybooks for preschool children published in Turkey between 1980-2013: A study based on preschool education reforms. Educational Sciences: Theory and Practice, 16(2), 669-690.
Kallery, M. (2011). Astronomical concepts and events awareness for young children. International Journal of Science Education, (October 2013), 341– http://doi.org/10.1080/09500690903469082.
Karamustafaoğlu, S. ve Kandaz, U. (2006). Okul öncesi eğitimde fen etkinliklerinde kullanılan öğretim yöntemleri ve karşılaşılan güçlükler, GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 65-81
Küçüközer, H. ve Bostan, A. (2010). Ideas of kindergarten students on the day-night cycles , the seasons and the moon phases. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 6(2), 267-280.
Küçüközer, H., Korkusuz, M. E., Küçüközer, H. A. ve Yürümezoğlu, K. (2009). The Effect of 3d Computer Modeling and Observation-Based Instruction on the Conceptual Change Regarding Basic Concepts of Astronomy in Elementary School Students, Astronomy Education Review, 8 (1). doi:10.3847/AER2009006.
Liang, K. Y. ve Zeger, S. L. (1986). Longitudinal data analysis using Generalized Linear Models. Biometrika, 73, 13-22.
Özsoy, S. (2012). Is the earth flat or round? Primary school children’s understandings of the planet earth:the case of turkish children, International Electronic Journal of Elementary Education, 4(2), 407-415.
Saçkes, M. ve Korkmaz H. İ. (2015). Anaokulu çocuklarının Dünya’nın şekline ilişkin modelleri, Elementary Education Online, 14(2), 734-743
Saçkes, M. (2015). Kindergartners’ mental models of the day and night cycle: ımplications for ınstructional practices in early childhood classroom, Educational Sciences: Theory & Practice, 15(4), 997-1006
Saçkes, M., Smith, M. M. ve Trundle K.C. (2016). US and Turkish preschoolers’ observational knowledge of astronomy, International Journal of Science Education, 38(1), 116-129.
Saçkes, M., Akman, B. ve Trundle, K. C. (2012). Okul öncesi öğretmenlerine yönelik fen eğitimi dersi: Lisans düzeyindeki öğretmen için bir model önerisi, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6(2), 1-26.
Straatemeier, M., van der Maas, H. L. J. ve Jansen, B. R. J. (2008). Children’s knowledge of the earth: a new methodological and statistical approach, Journal of Experimental Child Psychology, 100(4), 276–96. http://doi. org/10.1016/j.jecp.2008.03.004.
Şahin, H. (2016). Okul öncesi fen eğitiminde analoji yöntemi ve analojinin okul öncesi eğitim programlarında yer alma düzeyi, Uluslar Arası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(6), 48-61.
Trundle, K. C. ve Saçkes, M. (2012). Science and early education, Handbook of Early Childhood Education, 240–258.
Türk, C. (2018). Astronomi konularının öğretimi bağlamında okul öncesi öğretmenleri, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 11(3), 544-561.
Uludağ, G., Güneş, G., Tuğrul, B., Erkan, S. N. ve Tokuç, H. (2014) Small astronomers, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 116, 3060 – 3066
Ünal, M. ve Akman, B. (2006). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimine karşı gösterdikleri tutumlar, H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 251-257.
Vosniadou, S. ve Brewer, W. F. (1992). Mental models of the earth: A study of conceptual change in childhood. Cognitive Psychology, 24(4), 535–585. http://doi.org/10.1016/0010-0285(92)90018-W.
Yurt, Ö. ve Ömeroğlu, E. (2013). Araştırmaya dayalı bilim eğitim programının 60-72 aylık çocukların bilim öğrenmelerine etkisi, Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 134-159.