Bulanık PIPRECIA yöntemi ile bankacılık endüstrisinde blokzincir teknolojisinin benimsenmesini etkileyen kritik faktörlerin değerlendirilmesi

Gelecekte tüm dünyada bankacılık endüstrisi tarafından kullanılma potansiyeli oldukça yüksek olan blokzincir teknolojisinin bankacılık endüstrisi açısından birçok avantajı vardır. Blokzincir yüksek güvenlik ve işlemleri daha verimli bir şekilde gerçekleştirebilmesi nedeniyle bankacılık hizmetlerini tamamen değiştirebilir. Blokzincir teknolojisi ile birçok finans kurumu, bankacılık sektöründe işlemlerini geliştirmekte ve daha rekabetçi bir konuma sahip olmaktadır. Bu çalışma bankacılık sektörü için henüz gelişim aşamasında olan blokzincir teknolojisinin benimsenmesinde etkili olan kriterleri bulanık PIPRECIA yöntemi ile değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışma bulguları, en önemli kriterin “yüksek güvenlik”, en az önemli kriterin ise “devlet desteği” olduğunu göstermektedir. Çalışmanın bir diğer amacı ise bulanık PIPRECIA yönteminin başarılı bir şekilde uygulanmasını ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler:

Blokzincir Teknolojisi, Bankacılık Endüstrisi, Bulanık PIPRECIA

Evaluation of critical factors affecting the adoption of blockchain technology in the banking industry with the fuzzy PIPRECIA method

Blockchain technology, which has a very high potential to be used by the banking industry all over the world in the future, has many advantages in the banking industry. Blockchain can completely change banking services due to its high security and ability to process transactions more efficiently. With blockchain technology, many financial institutions improve their transactions in the banking sector and have a more competitive position. This study aims to evaluate the criteria that are effective in the adoption of blockchain technology, which is still in the early stage for the banking sector, with the fuzzy PIPRECIA method. The findings of the study showed that “high security” is the highest important criterion and that “government support” is the least important criterion. Another aim of the study is to demonstrate the successful application of the fuzzy PIPRECIA method.

Keywords:

Blockchain Technology, Banking Industry, Fuzzy PIPRECIA,

PDF

___

Albeshr, S. ve Nobanee, H. (2020). Blockchain application in banking industry: A Mini-Review.” SSRN Electronic Journal. doi: 10.2139/ssrn.3539152.
Aytaç, E. Tuş Işık, A. ve Kundakcı. N. (2011). Fuzzy ELECTRE I method for evaluating catering firm alternatives. Ege Akademik Bakış Dergisi. 11(5). 125-134.
Chakrabarti, A. ve Chaudhuri, A. K. (2017). Blockchain and its scope in retail. International Research Journal of Engineering and Technology. 4(7). 3053-3056.
Cocco, L. Pinna, A. ve Marchesi. M. (2017). Banking on blockchain: costs savings thanks to the blockchain technology. Future Internet. 9(3). 25.
Çolak, M. Kaya, İ. Özkan, B. Budak, A. ve Karaşan, A. (2020). A Multi-Criteria evaluation model based on hesitant fuzzy sets for blockchain technology in supply chain management. Journal Of Intelligent & Fuzzy Systems, 38(1), 935-946.
Doğan, M. ve Ertugay, E. (2019). Blokzinciri ve muhasebe alanındaki uygulamaları. Third Sector Social Economic Review, 54(4), 1654-1670.
Durukal, O. ve Öztürk, N. K. (2019). Kamusal hizmet sunumunda blokzincir teknolojisi. Ekev Akademi Dergisi, (77), 449-456.
Ertemel, A. V. (2018). Implications of blockchain technology on marketing. Journal Of International Trade. Logistics And Law. 4(2). 35-44.
Ertuğrul, İ. ve Tuş, A. (2007). Interactive fuzzy linear programming and an application sample at a textile firm. Fuzzy Optimization and Decision Making, 6(1), 29-49.
Ertuğrul, İ. ve Karakaşoğlu, N. (2008). Comparison of Fuzzy AHP and Fuzzy TOPSIS methods for facility location selection. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 39(7-8). 783-795.
Gök Kısa, A. C. ve Perçin, S. (2017). Bütünleşik Bulanık DEMATEL-Bulanık VIKOR yaklaşımının makine seçimi problemine uygulanması. Journal of Yasar University, 12(48), 249- 256.
Gökalp, E. Çoban, S. ve Gökalp, M. O. (2019. November). Acceptance of blockchain based supply chain management system: research model proposal. In 2019 1st International Informatics and Software Engineering Conference (UBMYK) (1-6). IEEE.
Guo, Y. ve Liang, C. (2016). Blockchain application and outlook in the banking industry. Financial Innovation, 2(1), 1-12.
Ifinedo, P. (2011). An empirical analysis of factors influencing internet/e-business technologies adoption by smes in canada. International Journal of Information Technology & Decision Making. 10(04). 731-766.
Jauković-Jocić, K. Karabašević, D. ve Jocić, G. (2020). The use of the PIPRECIA method for assessing the quality of e-learning materials. Ekonomika. 66(3). 37-45.
Kahraman, C. Cebeci, U. ve Ruan, D. (2004). Multi-Attribute comparison of catering service companies using Fuzzy AHP: The Case of Turkey. International Journal of Production Economics. 87(2). 171-184.
Karabıçak, Ç. Boyacı, A. İ. Akay Kocabaş, M. ve Özcan, B. (2016). Çok kriterli karar verme yöntemleri ve karayolları şantiye yeri seçimine ilişkin bir uygulama. Kastamonu Üniversitesi. İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 13. 106-121.
Karahan, Ç. ve Tüfekci, A. (2019). Blokzincir teknolojisinin iç denetim faaliyetlerine etkileri: fırsatlar ve tehditler. Denetişim. (19). 55-72.
Karakaşoğlu, N. (2008). Bulanık çok kriterli karar verme yöntemleri ve uygulama. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
Kaska, M. ve Tolga, A. C. (2020. July). Blockchain software selection for a maritime organization with MCDM method. In International Conference on Intelligent and Fuzzy Systems (Pp. 543-549). Springer. Cham.
Katrancı, A. ve Kundakcı, N. (2020). SWARA temelli bulanık COPRAS yöntemi ile soğuk hava deposu seçimi. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 7(1). 63-80.
Memiş, S. Demir, E. Karamaşa, Ç. ve Korucuk, S. (2020). Prioritization of road transportation risks: an application in Giresun province. Operational Research in Engineering Sciences: Theory and Applications. 3(2). 111-126.
Özdağoğlu, A. Keleş, M. K. ve Işıldak, B. (2021). Dünyanın en işlek havalimanlarının PIPRECIA-E, SMART ve MARCOS yöntemleri ile değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. (58). 333-352.
Popović, G. Đorđević, B. ve Milanović, D. (2019). Multiple criteria approach in the mining method selection. Industrija. 47(4). 47-62.
Shah, T. ve Jani, S. (2018). Applications of blockchain technology in banking & finance.
Shardeo, V. Patil, A. ve Madaan, J. (2020). Critical success factors for blockchain technology adoption in freight transportation using Fuzzy ANP–Modified TISM approach. International Journal of Information Technology & Decision Making (IJITDM). 19(06). 1549-1580.
Stanujkic, D. Zavadskas, E. K. Karabasevic, D. Smarandache, F. ve Turskis, Z. (2017). The use of the pivot pairwise relative criteria importance assessment method for determining the weights of criteria. Romanian Journal of Economic Forecasting. XX(4). 116-133.
Stević, Ž. Stjepanović. Ž, Božičković, Z. Das, D. K. ve Stanujkić, D. (2018). Assessment of conditions for implementing information technology in a warehouse system: A Novel Fuzzy PIPRECIA Method. Symmetry. 10(11). 586.
Vesković, S. Stević, Ž. Karabašević, D. Rajilić, S. Milinković, S. ve Stojić, G. (2020). A new integrated fuzzy approach to selecting the best solution for business balance of passenger rail operator: fuzzy PIPRECIA-fuzzy EDAS model. Symmetry. 12(5). 743.
Woodside, J. M. Augustine Jr, F. K. ve Giberson, W. (2017). Blockchain technology adoption status and strategies. Journal of International Technology and Information Management, 26(2), 65-93.
Yadav, S. ve Singh, S. P. (2020). Blockchain critical success factors for sustainable supply chain. resources. Conservation And Recycling. 152. 104505.
Yavuz, M. S. (2019). Ekonomide dijital dönüşüm: blockchain teknolojisi ve uygulama alanlari üzerine bir inceleme. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 4(1). 15-29.
Yıldızbaşı, A. ve Üstünyer, P. (2019). Tarımsal gıda tedarik zincirinde blokzincir tasarımı: Türkiye’de hal yasası örneği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi. 21(2). 458-465.
Zadeh, L. A. (1996). Fuzzy sets. In fuzzy sets, fuzzy logic, and fuzzy systems: selected papers by Lotfi A. Zadeh (pp. 394-432).
Zadeh, L. A. (1965). Fuzzy sets. Information and Control. 8:338-353.
Zadeh, L. A. (1975). The concept of a linguistic variable and its application to approximate reasoning—I. Information Sciences. 8(3). 199-249.
Zafar, S. Alamgir, Z. ve Rehman, M. H. (2021). An effective blockchain evaluation system based on Entropy-CRITIC weight method and MCDM techniques. Peer-To-Peer Networking and Applications, 1-14.