BİR ROMAN KAHRAMANI OLARAK AHMET MİTHAT EFENDİ

Ahmet Mithat, devrinin birçok özelliğini eserlerine taşıdığı gibi, kendi kişiliğini, hayat hikâyesini de eserlerinde sergiler, kimi zaman da bizzat romanın kahramanı olarak metnin içerisinde yerini alır. “Müşahedat” romanında Ahmet Mithat Efendi, sadece romanın yazarı olarak değil aynı zamanda romanın da kahramanıdır. Kendi yazılma hikâyesini anlatan bu roman, postmodern bir roman olarak da değerlendirmiştir.1 Hikmet-i Peder ise pedagojik bir eser olarak bilinse de, Fazıl Gökçek’in, eserle ilgili yaptığı değerlendirme Hikmet-i Peder’in roman olduğunu ortaya koymaktadır.Bu makalede de, biyografi ve kurgu bağlamında yukarıda söz edilen iki romandan hareketle Ahmet Mithat Efendi’nin biyografisiyle roman kahramanı olan Ahmet Mithat Efendi’nin birbirine benzediği noktalar ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Ahmet Mithat Efendi, Müşahedat, Hikmet-i Peder, Biyografi, Roman Kahramanı

As a Novel Hero Ahmet Mithat Efendi

Ahmet Mithat, as it carries many features of the transfer of the works, his personality, his life story also exhibits the works; sometimes it takes place within the text itself as the hero of the novel. “Müşahedat” novel by Ahmet Mithat Efendi, not only as the author of the novel is also the novel’s hero. This novel tells the story of his own writing has been evaluated as a postmodern novel. Hikmet-i Peder is a pedagogical novel.In this article, biography and fiction, the protagonist in the context of moving from two novels by Ahmet Mithat Efendi aforementioned biography Ahmet Mithat Efendi, which will be put forward very similar points

Keywords:

Ahmet Mithat Efendi, Müşahedat, Hikmet-i Peder, Biography, Novel Hero,

PDF

___

Ahmet Mithat Efendi Bütün Eserleri, Romanlar XIII, Müşahedat, (hzl.) Necat Birinci, 2000.
Ahmet Mithat Efendi, Sevda-yı Say u Amel, İstanbul, Kırkanbar Matbaası, 1296.
Ahmet Mithat Efendi, Teşrik-i Mesai, Taksim-i Mesai, İstanbul, Kırkanbar Mat- baası, 1296.
Ahmet Mithat Efendi, Menfa, (Haz. Handan İnci), Kapı Yayınları, İstanbul: 2013.
Ahmet Mithat Efendi, Hikmet-i Peder, (hzl) Gizem Akyol, Dergâh Yayınları, İs- tanbul: 2014
Bir Jübilenin İntiba'ları Ahmet Mithat'ı Anıyoruz, (Hzl) Hakkı Tarık Us, Vakit Ga- zetesi Kütüphanesi, İstanbul: 1955
Çapanoğlu, Münir Süleyman (1964), İdeal Gazeteci Efendi Babamız Ahmet Mithat, İstanbul: Ticaret Postası Matbaası.
Çelikkol, Zeki(1985), Rodos'taki Türk Eserleri ve Tarihçe, Ankara: Türk Tarih Ku- rumu Basımevi
Demir, Yavuz (2002), Zaman Zaman İçinde Roman Roman İçinde: Müşahedat, Dergâh Yayınları: İstanbul.
Ecevit, Yıldız (2009), "Ben Buradayım", Oğuz Atay'ın Biyografik ve Kurmaca Dün- yası, İstanbul: İletişim Yayınları.
Erbay Erdoğan-Ali Utku (2005). İktisat Metinleri, Konya: Çizgi Yayınevi.
Esen, Nüket (2006), "Ahmet Mithat: Hayat, Külliyat", Modern Türk Edebiyatı Üze- rine Okumalar, İletişim Yayınları: İstanbul.
Gökçek, Fazıl(2014), "Ahmet Mithat Efendi'nin Bilinmeyen Bir Romanı", Yeni Türk Edebiyatı, s. 9, ss. 7-16.
Gökçek, Fazıl (2012), Küllerinden Doğan Anka Ahmet Mithat Efendi Üzerine Yazı- lar, İstanbul: Dergâh Yayınları.
Tunç, Gökhan(2008), "Müşahedat Postmodern Bir Roman mı?", TUBAR, 2008, Güz, s.239-250.
Okay, Orhan (1989), Batı Medeniyeti Karşısında Ahmet Mithat Efendi, Ankara: Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları.
Okay, Orhan (1989). "Ahmet Mithat Efendi" Maddesi, Türkiye Diyanet Vakfı İs- lam Ansiklopedisi, İstanbul.
Oral, Mustafa (2008), "Sultan II. Abdülhamit Döneminde "Bir Çerkez Tarihi" Yazılması Girişimi", ÇTTAD, VII/16-17 (2008 Bahar/Güz), ss.71-88.
Parla, Jale(2002), Don Kişot'tan Bugüne Roman,4 Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
Parla, Jale (1993), Babalar ve Oğullar Tanzimat Romanının Epistemolojik Temelleri, İstanbul: İletişim Yayınları.
Tanpınar, Ahmet Hamdi (1988), 19 uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
Uğurcan, Sema (1986), "Ahmet Mithat Efendi'nin Hatıratı İle Romanları Ara- sındaki Münasebet", Türklük Araştırmaları Dergisi, 2, İstanbul.
Ülgen, Erol (1994), Ahmet Mithat Efendi'de Çalışma Fikri, İstanbul: Ahilik Araş- tırma ve Kültür Vakfı Yayınları.
Yazgıç, Kamil (1940), Ahmet Mithat Efendi Hayatı ve Hatıraları, İstanbul: Tan Matbaası.
Yunus Nadi, Kısm-ı İctimai "Ticaret-i Bahriye Hakkında, -Hatırat ve Mülaha- zat-", Donanma Mecmuası, 3. sene, sayı: 33, Teşrinisani, 1328, s.418-423.