Yalçın KARAGÖZ, Mehmet DEMİR, Yılmaz GÜNEL

ARAÇ KASKO SİGORTASI YAPTIRIRKEN ŞİRKET SEÇİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN TESPİTİNE YÖNELİK ÖLÇEK GELİŞTİRİLMESİ

ÖZ: Bu çalışmanın amacını, araç sahiplerinin kasko sigortası yaptırırken, şirket seçiminde etkisi olan faktörleri belirleyen bir ölçeğin geliştirilmesi oluşturmaktadır. 66 sorudan oluşan deneme ölçeği, uzman görüşleri alınarak önce 58'e indirilmiş ve ön uygulama sonucunda da 55 maddeden oluşan 5’li Likert tipindeki taslak ölçeğin ilk hali elde edilmiştir. Çalışma grubunu, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’nde görev yapan 350 personel oluşturmaktadır. Elde verilerin faktör analizine uygun olduğu Kaiser-Meyer-Olkin katsayısı ve Bartlett Küresellik Testi ile ortaya konulmuştur. Öncelikle 55 maddeye Açımlayıcı Faktör analizi uygulanmış, uygun olmayan maddeler çıkarılarak 23 maddeden oluşan beş faktörlü bir yapı ortaya çıkmıştır. Bu beş faktör sırasıyla “Şirket İmkânları”, “Güvence”, “Şirket Bilinirliği”, “Bölge” ve “Kasko Deneyimi” şeklinde adlandırılmıştır. Daha sonra yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda uyum indeksleri χ2/sd=1.904, GFI=0.905, AGFI=0.88, IFI=0.921, CFI=0.92, RMSEA=0.051, RMR=0,031 ve SRMR=0,049 olarak bulunmuştur. Bu bulgular neticesinde açımlayıcı faktör analiziyle belirlenen yapının geçerliği doğrulayıcı faktör analizi ile teyit edilmiştir. Ölçeğe ait genel güvenirlik katsayısı Cronbach α =0,87 şeklinde hesaplanmış ve güvenirlik düzeyinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu ortaya koymuştur.

Development of Scale for Determination of Factors Affecting Company Selection When Car Vehicle Insurance

The purpose of this study is to have a scale that determines the factors that affect the company's choice in the automobile insurance of car owners. The experimental scale, which consisted of 66 questions, was first reduced to 58 by taking expert opinions and as a result of the preliminary application, the first version of the 5 point Likert type scale consisting of 55 items was optained. The work group consists of 350 staff working in Sivas Cumhuriyet University. Kaiser-Meyer-Olkin coefficient and Bartlett's Sphericity Test were used to determine whether the data were suitable for factor analysis. First of all, 55-item exploratory factor analysis was applied, and non-conforming items were extracted and a five-factor structure consisting of 23 items emerged. These five factors are named as “Company Opportunities”, “Assurance”, Company Awareness”, “Region” and “Experience İnsurance”. Compliance indexes were determined as χ2/sd = 1.904, GFI = 0.905, AGFI = 0.88, IFI = 0.921, CFI = 0.92, RMSEA = 0.051, RMR=0,031, SRMR=0,049. As a result of these findings, validity of the structure determined by exploratory factor analysis was confirmed by confirmatory factor analysis. The general reliability coefficient of the scale was calculated as Cronbach α = 0,87 and the reliability level was found to be high. The results showed that the scale is a valid and reliable scale.

Keywords:

Insurance, Scale Development , Exploratory Factor Analysis, Confirmatory Factor Analysis,

PDF

___

Alma, D. ve Erol, E. D. (2016). Kasko Sigorta Tercihini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Celal Bayar Üniversitesi Personeline Uygulama. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(32), 148-167.
Bagozzi, R.P., Yi, Y. & Philips L.W. (1991). Assessing Construct Validity in Organizational Research. Administrative Science Quarterly, 36(3), 421-458.
Barrett, P. (2007). Structural Equation Modelling: Adjudging Model Fit. Personality And Individual Differences, 42(5), 815-824.
Bıkmaz, K. (1991). Akademik Sigortacılık. Doğruluk Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti., İzmir.
Bircan, H. ve Bardakçı, S. (2017). İlköğretim Öğrencilerine Yönelik Sınıf İçi Etkinlik Ölçeği: Güvenirlik ve Geçerlilik Çalışması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31(4), 939-956.
Blog.sigortacini (2019), Trafik Kazalarının Nedenleri Nelerdir? 30.03.2019 tarihinde http://blog.sigortacini.com.tr/trafik-kazalarinin-nedenleri- nelerdir/ adresinden erişildi.
Bölükbaşı, A. G. ve Pamukçu, E. B. (2009). Sigortanın Temel Prensipleri. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 32(3), 470-483.
Byrne, B. M. (2011). Structural Equation Modeling With AMOS Basic Concepts, Applications, And Programming (Multivariate Applications Series), Routledge, New York.
Capital (2019), Finans/ Sigorta. 12.04.2019 tarihinde https://www.capital.com. tr/finans/sigorta/cinsiyete-gore-police-olur-mu adresinden erişildi.
Ceyhan, E., & Namlu, A. G. (2000). Bilgisayar Kaygı Ölçeği (BKÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 77-93.
Churchill Jr, G. A. (1979). A Paradigm For Developing Better Measures Of Marketing Constructs. Journal Of Marketing Research, 64-73.
Cortina, J. M. (1993). What is Coefficient Alpha? An Examination Of Theory And Applications. Journal Of Applied Psychology, 78(1), 98.
Çapık, C. (2014). Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmalarında Doğrulayıcı Faktör Analizinin Kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3), 196-205.
Çipil, M. (2004). Dünyada Zorunlu Sigorta Uygulamaları ve Türkiye Örneklerinin İncelenmesi. İstanbul: Milli Reasürans T.A.Ş.
Dede, Y. ve Yaman, S. (2008). Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyon Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED, 2(1), 19-37.
Demir, M., Bardakçı, S. ve Günel,Y. (2018). Cumhuriyet Üniversitesi Personelinin Araç Kaskosu İçin Sigorta Şirketi Seçimini Etkileyen Faktörlerin Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 19(1)
Demireli, C. ve Timur, M. N. (2011). Kurumsal Müşterilerde Sigorta Şirketi Seçimi Üzerine Bir Uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30, 1-18.
Doğan, N, Soysal, S. ve Karaman, H. (2017). Aynı Örnekleme Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Uygulanabilir Mi? Küreselleşen Dünyada Eğitim. Ankara: Pegem.
Dorfman, M. (2002). Introductionto Risk Management and Insurance. (Seventh edition). New Jersey: Prentice Hall.
Durmuş, H. (2011). Türkiye’de Sigorta Sektörünün Tarihsel Gelişimi ve Kasko Sigorta Tercihi Üzerine Tokat İli Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
Eygü, H. ve Soğukpınar, F. (2012). Araç Sahiplerinin Kasko Sigorta Poliçesi Edinmesinde Etkili Olan Faktörlerin Araştırılması. İşletme Araştırmaları Dergisi (İAD), 4(3), 148-163.
Filiz, Z. ve Şengöz, M. (2010). Kasko Sigortası Tercihinin Konjoint Analizi ile İncelenmesi. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 12(1), 107-121.
Gözüngü, H. (2004). İstanbul Plakalı Hususi Otomobil Sahibi Bireylerin Kasko Poliçesi Satın Alma Kararlarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesine İlişkin Pilot Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Gümüş, U. T. ve Özdemir, S. (2018). Sigortacılıkta Risk ve Kasko Sigortası: Kasko Sigortasının Tercih Edilmesi Üzerine Aydın İlinde Bir Uygulama. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 28 (1), 1-29.
Günel, Y. (2017). Araç Kaskosu Yaptırma Düşüncesini ve Sigorta Şirketi Seçimini Etkileyen Faktörlerin Tespitine Yönelik Yapısal Eşitlik Modeli İle Ölçek Geliştirme: Cumhuriyet Üniversitesi’nde Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
Güvel, E. A. ve Güvel, A. Ö. (2002). Sigortacılık. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., & Black, W. C. (1995). Multivariate Data Analysis: With Readings. Prentice-Hall International Inc.
Hair, J. F., Black, W. C., Anderson, R. E., ve Babin, B. J. (2009). Multivariate Data Analysis. (Seventh Edition). New Jersey: Prentice Hall.
Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff Criteria For Fit İndexes İn Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
Ioncică, Maria; Petrescu, Eva-Cristina, Ioncică, Diana ve Constantinescu, Mihaela (2012). The Role Of Education On Consumer Behavior On The Insurance Market. Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol 46, 4154–4158.
Johnson, R. A., & Wichern, D. W. (2014). Applied Multivariate Statistical Analysis. (Vol. 4). New Jersey: Prentice-Hall.
Karagöz, Y. (2016), SPSS 23 ve Amos 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Karagöz, Y., Bardakçı, S., Demir, B., Arslan, R. ve Yemez, İ. (2016). İİBF Öğrencilerine Yönelik Matematik Tutum Ölçeği Geliştirilmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(2), 39-55
Kartal, M. ve Bardakçı, S. (2018). SPSS ve AMOS Uygulamalı Örneklerle Güvenirlik ve Geçerlilik Analizleri. Ankara: Akademisyen Kitabevi
Kırkbeşoğlu, E. (2014). Risk Yönetimi ve Sigortacılık. Ankara: Gazi Kitabevi.
Kline, P. (1994). An Easy Guide To Factor Analysis. London: Routledge.
Kline, RB. (2010). Principles And Practice of Structural Equation Modeling. (3rd). New York: Guilford Press.
Kuşcu, Sinan (1996). Sigorta Talep Teorisi ve Türkiye Uygulaması. Erzurum: Mega Ofset.
Nakip, M. (2006). Pazarlama Araştırmaları Teknikler ve (SPSS) Destekli Uygulamalar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Noyan, F. (2009). Çok Aşamalı Yapısal Eşitlik Modellerinin İş Tatmini İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki Üzerine Bir Uygulaması. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Özdamar, K. (2010). Paket Programları ile İstatiksel Veri Analizi 2. Ankara: Kaan Kitabevi.
Schumacker, R. E. (2006). Conducting Specification Searches With Amos. Structural Equation Modeling. A Multidisciplinary Journal, 13 (1), 118- 129.
Sigortam.net (2019), Trafik Sigortası. 15.04.2019 tarihinde https://www. sigortam.net/trafik-sigortasi/aracin-kayitli-oldugu-ilin-trafik- sigortasina-etkisi adresinden erişildi.
Taşyürek, H. (2001). Kasko Sigortası. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Tavşancıl, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Tavşancıl, E. (2010). Tutulumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. (4. Baskı). Ankara: Nobel Basım Yayın.
Tezbaşaran, A. A. (1996). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Ankara: Psikologlar Derneği Yayınları.
Tosun, C. (2013). Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Kimya Algı Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 7(1), 142-165.
Türk Dil Kurumu (2018), Risk. 17.09.2018 tarihinde http://tdk.gov.tr/ index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS. 5b9fa97a8f1589.18736051 adresinden erişildi.
Türkiye Sigorta Birliği (2018), Kara Araçları Kasko Genel Şartları. 17.09.2018 tarihinde http://www.tsb.org.tr/kara-araclari-kasko-genel şartlari. aspx?pageID=1077 adresinden erişildi.
Uralcan, Ş. (2004). Temel Sigorta Bilgileri ve Sigorta Sektörünün Yapısal Analizi. İstanbul: Hiperlink Yayınları.