Denize dökülen ve batık çalışan akarsu kesitlerinde HEC-RAS ile hesaplanan taşkın su yüzü profilinin Işıklar Deresi örneği ile incelenmesi

Aşırı yağış veya kar erimesi neticesinde oluşan büyük hacimli akımların akarsu yatağına sığmaması olayı taşkın olarak adlandırılmaktadır. Türkiye, bulunduğu coğrafi konumu nedeniyle, özellikle Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde denizlerin etkisiyle yağışların sıkça görüldüğü ve buna bağlı olarak can ve mal kayıplarının meydana geldiği bir ülkedir. Yaşanan taşkın olaylarında yerleşim yerlerine yakın kesimlerde ana sebebin çoğunlukla akarsu yataklarına yapılan uygunsuz ve yetersiz müdahaleler ile yanlış imar uygulamaları olduğu görülmektedir. Akarsuların deniz ile buluştuğu kumluk alanlarda ve devamındaki alüvyon düzlüklerde, taşkın sınırı gözetilmeden yapılan imar uygulamaları, birçok mühendislik problemine yol açmaktadır. Bu çalışmada, Tekirdağ ili, Kumbağ ilçesi sahil hattında, yerleşim bölgelerinin arasından geçerek denize ulaşan Işıklar deresinde, denize dökülme etkisi ve batık çalışan hidrolik kesitin su yüzü profili HEC-RAS (Hydrologic Engineering Center-River Analisis System) analiz programı yardımıyla modellenmiş ve sonuçlar batık olmayan hidrolik kesitteki su yüzü profili ile karşılaştırılmıştır. Batık çalışan hidrolik kesit ve suyun denize dökülme etkisiyle su yüzü profilinin denize yakın kesimlerde önemli ölçüde düştüğü ve bu düşüş eğiliminin iç kesimlere kadar etkili olduğu görülmüştür.

Investigation of flood water surface profile calculated with hec-ras ın sunken river sections pouring ınto the sea by the example of ışıklar river

The phenomenon of large volumes of currents resulting from excessive precipitation or snowmelt not fit in the river bed is called a flooding. Turkey, because of its geographical location, especially because of the impact of the Black Sea, Marmara, Aegean and Mediterranean sea is frequently observed rainfall, and the consequent loss of life and property is a country where occurs. In the flooding incidents experienced, it is seen that the major reason in the areas close to the settlements is mostly inappropriate and inadequate interventions to the river beds and wrong reconstruction practices. Zoning applications on the sandy areas where the rivers meet the sea and on the alluvial flats without considering the flood boundary cause many engineering problems. In this study, the effect of pouring into the sea was investigated in the Işıklar river, which is located in the coastal line of the Kumbağ district of Tekirdağ province and reaches the sea passing through the residential areas, and the water surface profile of the sunken hydraulic section was modeled with the help of the HEC-RAS (Hydrologic Engineering Center-River Analisis System) analysis program and the results were compared with the profile of the water face in the non-submerged hydraulic section. With the effect of submerged hydraulic section and water pouring into the sea, it was observed that the water surface profile decreased significantly in the sections close to the sea and it was also observed that this downward trend was effective until the inner parts.

Keywords:

Submerged hydraulic section, Işıklar River Spilling effect to the sea, HEC-RAS,

PDF

___

[1] Kirkgoz, M.S., Aköz, M.S.,Öner, A.A, Experimental and theoretical analysis of two-dimensional flows upstream of broad-crested weirs, Canadian Journal of Civil Engineering, 35, 9, 975-986, (2008).
[2] Elizabeth, S. Garcia and Hugo A. Loáiciga, Sea-level rise and flooding in coastal riverine flood plains, Hydrological Sciences Journal, Journal des Sciences Hydrologiques, 59,1, (2014).
[3] Evan, C., Deal, A., Comparison studg of one – and two dimensional hydraulic models for river environments, Yüksek Lisans Tezi, University of Kansas, Kansas, (2015).
[4] Szydłowski, M. Hydraulıc analysıs of causes of washout of gdynıa-orłowo seashore durıng the flood In the kacza rıver estuary, Polish Maritime Research, 101,26,174-182, (2019).
[5] Parhi, P., Sankhua, R. and Roy, G., Calibration of channel roughness for Mahanadi River, (India) using HEC-RAS model, Journal of Water Resource and Protection, 4, 10, 847-850, (2012).
[6] Timbadiya, P., Patel, P. and Porey, P., Calibration of HEC-RAS Model on prediction of flood for lower Tapi River, India, Journal of Water Resource and Protection, 3, 11, 805-811, (2011).
[7] Dursun, Ö. F., Gül, E., İki boyutlu baraj yıkılma modellemesi; sürgü barajı örneği, Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 30, 3, 97-104, (2018).
[8] Burgan, H.İ., Kırca, V.Ş.Ö., Aksoy, H., Deniz su seviyesinin taşkın alanlarına etkisi, 4. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 749-755, Rize, (2016).
[9] Stoleriu, C.C., Urzica, A., Mihu-Pintilie, A., Improving flood risk map accuracy using high-density LiDAR data and the HEC-RAS river analysis system: A case study from north-eastern Romania, Journaş of Flood Risk Management, 13, S1, (2019).
[10] Hidayat, B., Istijono, B., Irwan, Ophiyandri, T. and Junaidi, A., The effects of Batang Kandis River flood control in Padang city-Palapa metropolitan urban area, International Journal of GEOMATE, 19, 71, 9-14, (2020).
[11] HEC-RAS River Analysis System, User’s Manual for version 5.0, CPD-68 (downloadable from https://www.hec.usace.army.mil/software/hecras/documentation/HEC-RAS%205.0%20Users%20Manual.pdf ) (2016).
[12] HEC-RAS River Analysis System, Hydraulic Reference Manual 5.0, CPD-68 (downloadable from https://www.hec.usace.army.mil/software/hecras/documentation/HEC-RAS%205.0%20Reference%20Manual.pdf ) (2016).
[13] Naip barajı mansap şartı tedbirleri yapım işi ışıklar deresi plan profil ve tip kesiti, hidrolik değerler tablosu, DSİ 11. Bölge Müdürlüğü, Edirne, (2015).
[14] DSİ, Dere yatakları için pürüzlülük katsayısı belirleme kılavuzu, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara, (2016).
[15] Kutupluoğlu V., Akpınar A., Bingölbali B., Çakmak R.E. Marmara Denizi üzerinde maksimum belirgin dalga yüksekliklerinin alansal dağılımları. 9. Kıyı Mühendisliği Sempozyumu, 617-628, Adana, (2018).