Beyza ERKOÇ, Emel AVÇİN, Mehmet Zafer DANIŞ

Toplumsal Bakış Açısına Göre Bireylerin Madde Bağımlısı Olma Nedenleri: Nicel Bir Araştırma

Amaç: Bu çalışma ile toplumsal bakış açına göre bireylerin madde bağımlısı olma nedenlerinin tespit edilmesi ve sonuçların demografik özelliklere göre farklılık gösterip göstermediğinin ortaya konması amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma verileri 01.10.2020-30.11.2020 tarihleri arasında Yalova’da ikamet eden 18-65 yaş üzeri yaş üzeri 416 bireyden elde edilmiştir. Veriler araştırmacılar ve anketör desteği ile toplanmıştır. Bulgular: Analizler sonucunda toplumun madde bağımlılığına bakış açısını belirlemek için kullanılan anket formunun 3 boyutlu yapı geçerliliği sağlanmıştır. Bu boyutlar aile, sosyo-kültürel çevre ve yakın-uzak çevre olarak adlandırılmıştır. 18 sorudan oluşan nihai anket formu 0 ile 5 arasında puanlanmaktadır. Katılımcıların nihai anket formundan aldıkları puanlar; yakın çevre faktör (4 soru) puanı 13.63±4.77, aile faktörü (7 soru) puanı 24.58±7.21 ve sosyo-kültürel faktör (7 soru) puanı 24.57±6.66’dır. Sonuç: Nihai anket formunda geçen üç boyutun bireylerin madde bağımlısı olması bakımından önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Individuals' Reasons for Becoming Substance Addict According to Social Perspective: A Quantitative Study

Objective: This study aimed to determine the reasons for individuals to be addicted to substances based on the social perspective and to reveal whether the results vary according to demographic characteristics. Method: The study data were obtained from 416 individuals between 18 and 65 who lived in Yalova between 01.10.2020 and 30.11.2020. Data were collected with the support of researchers and pollsters. Results: The 3- dimensions construct validity of the questionnaire form used to determine the perspective of the society on substance addiction was achieved. These dimensions were named as family, socio-cultural environment, and near-distant environment. The final questionnaire form, consisting of 18 questions, is scored between 0 and 5. The scores of the participants from the final questionnaire form: the immediate environment factor (4 questions) score is 13.63±4.77, the family factor (7 questions) score is 24.58±7.21, and the socio-cultural factor (7 questions) score is 24.57±6.66. Conclusion: The three dimensions in the final questionnaire form are significant in terms of individuals being addicted to substances.

Keywords:

Substance addiction, addiction, reasons for substance addiction,

PDF

___

1. Turkish Language Association. Sozlük. https://sozluk.gov.tr/ (Accessed 15.05.2020).
2. Bowler JL, Bowler MC, James LR. The cognitive underpinnings of addiction. Subst Use Misuse 2011; 46(8): 1060-1071.
3. Durmuş A, Teber M, Akyılmaz D, Işılak Durmuş H, Çetin H, Yardım FK. Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı (Yetişkin). İstanbul: Türkiye Yeşilay Cemiyeti Yayınları, 2017.
4. Addiction Types. https://npistanbul.com/amatem/bagimlilik-turleri (Accessed 15.05.2020).
5. Yanardağ MZ, Bilge M, Yanardağ U. Davranış bağımlılığı ve sosyal hizmet uygulamaları üzerine bir inceleme. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2020; 7(4): 551-560.
6. Bektaş M. Davranışsal bağımlılık: tanımı, türleri ve sınıflandırılması. Ateş H, Koçak A (editors). Bir Kamu Politikası Olarak - Bağımlılıkla Mücadele. 1. Baskı, Ankara: Nobel Yayınevi, 2018: 147-161.
7. Doğan YB. Madde kullanımı ve bağımlılığı. Aile ve Toplum 2001; 4(4): 79-86.
8. Uğurlu TT, Şengül CB, Şengül C. Bağımlılık psikofarmakolojisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2012; 4(1): 37- 50.
9. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th edition Text Revision. Washington, DC: American Psychiatric Association, 2000.
10. Erginöz E. Adolesan, madde bağımlılığı ve halk sağlığı. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sempozyum Dizisi No:63 Adolesan Sağlığı 2008; 2, 61-64.
11. Kranzler HR, Li TK. What is addiction? Alcohol Res Health 2008; 31(2): 93-95.
12. Alikaşifoğlu M. Madde kullanımı risk faktörleri ve koruyucu faktörler. Adolesan Sağlığı Sempozyum Dizisi 2005; 43: 73-83.
13. Alikaşifoğlu M. Ergenlerde davranışsal sorunlar. Adolesan Sağlığı Sempozyum Dizisi 2008; 63: 55-59.
14. Öz B, Alkevli A. Öğrencilerin madde kullanımı ve bağımlılığında etkili olan faktörlere bakışının demografik özelliklere göre incelenmesi: Çukurova üniversitesi örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2018; (39): 29-43.
15. Polat H, Kök B. Toplumda madde bağımlılığı algısı: bir ölçek geliştirme çalışması. Bağımlılık Dergisi 2019; 20(3): 119-132.
16. Shaffer HJ. The most important unresolved issue in the addictions: conceptual chaos. Subst Use Misuse 1997; 32(11): 1573-1580.
17. Witkiewitz K, Bowen S, Harrop EN, Douglas H, Enkema M, Sedgwick C. Mindfulness-based treatment to prevent addictive behavior relapse: theoretical models and hypothesized mechanisms of change Subst Use Misuse 2014; 49(5): 513-524.
18. Gürol DT. Madde bağımlılığı açısından riskli adolesanlar. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, Adölesan Sağlığı II Sempozyum Dizisi 2008; 63: 65-68.
19. Tosun M. Madde bağımlılığına genel bakış. Türkiye’de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar, İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sempozyum Dizisi 2008; 62: 201-220.
20. West R. Theories of addiction. Addiction 2001; 96(1): 3-13.
21. West R, Brown J. Theory of Addiction. Second Edition. Hoboken, NJ: Wiley Blackwell, 2013: 95-111.
22. Coşkun R, Altunişik R, Yıldırım E. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (Genişletilmiş 10. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık, 2020: 226.
23. Koçak N. Madde bağımlılığına sosyal yaklaşımlar. Türkiye Uyuşturucu Bağımlılığı Merkezi 2007 Raporu. http://www.tubim.gov.tr/test/yayinlar/ (Accessed 15.05.2020).
24. Özmen F, Kubanç Y. Liselerde madde bağımlılığı-mevcut durum ve önerilere ilişkin okul müdürleri ve öğretmenlerin bakış açıları. Electronic Turkish Studies 2012; 8(3): 357-382.