Türk Edebiyatının Yenileşmesinde Çevirinin Rolü ve Recep Vahyî’nin Batı Dillerinden Yaptığı Çeviriler

Öz 18. yüzyılda belirmeye başlayan yenileşme hareketleri, 19. yüzyılın ilk yarısında daha açık bir görünüm alır. Tanzimat Fermanı’nın ilanıyla yenileşme, resmi mahiyet kazanır. Devletin çeşitli kurum ve kuruluşlarında, toplum yapısında olduğu gibi edebiyatta da yenileşme kendini gösterir. Bu yenileşme, önce yeni bir medeniyet dairesini tanıma ve her türlü karşı koymaya rağmen yeni medeniyet dairesine geçme çabasına dönüşür. Böylesine bir gelişmede edebiyat ve bu arada çeviri önemli rol üstlenir. Çeviri, yüzyıllardır kapalı bir dünyanın kapılarının aralanmasında ve tanınmasında yardımcı olur. Tanzimat yıllarında ve onu takip eden yıllarda Batı dillerinden ve edebiyatlarından çeviri yapan kişiler içerisinde çok sayıda dilden yaptığı çeviriyle Recep Vahyî’nin dikkate değer bir yeri vardır. Bu makalede onun Batı dillerinden yaptığı çeviriler konu edinilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Çeviri, Ara Nesil, Recep Vahyî

PDF

___

Akün, Ö. Faruk. (1976). ”Şinasî”. İslâm Ansiklopedisi, C. 11, MEB, Istanbul, s. 545-560. Enginün, İnci. (1979).
Tanzimat Devrinde Shakespeare Çevirileri ve Tesirleri, İstanbul: Dergâh Yayınları. Gariper, Cafer. (1997). Ara
Nesil Şairi Receb Vahyî (Hayatı ve Eserleri), (yayımlanmamış doktora tezi), İstanbul: İstanbul Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gariper, Cafer. (1999). “Rusça’dan Türkçe’ye Yapılan İlk Edebi Tercümeler
Üzerinde Bir Araştırma: Manzum Tercümeler,” İlmi Araştırmalar, nr. 7, İstanbul, s. 105-134. Kayaoğlu,
Taceddin. (1998), Türkiye’de Tercüme Müesseseleri, İstanbul: Kitabevi. Kerman, Zeynep. (1978). 1862-1910
Yılları Arasında Victor Hugo’dan Türkçe’ye Yapılan Çeviriler Üzerinde Bir Araştırma, İstanbul: İstanbul
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi. Koçer, Hasan Ali. (1991). Türkiye’de Modern Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi. 28
Türk Edebiyatının Yenileşmesinde Çevirinin Rolü ve Recep Vahyî’nin Batı Dillerinden Yaptığı Çeviriler
Okay, M. Orhan. (1988). “Edebiyatımızın Batılılaşması Yâhut Yenileşmesi”. Büyük Türk Klâsikleri, C. 8,
İstanbul: Ötüken Yayınları. Okay, M. Orhan. (1969). İlk Türk Pozitivist ve Natüralisti Beşir Fuad, İstanbul:
Dergâh Yayınları. Pınar, Nedret. (1984). 1900-1983 Yılları Arasında Türkçe’de Goethe ve Faust Çevirileri
Üzerinde Bir İnceleme, (yayımlanmamış doktora tezi), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü. Recaizâde Mahmut Ekrem. (1302). Naçiz, Mahmutbey Matbaası, Dersaadet. Tanpınar, Ahmet
Hamdi. (1982). XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Dergâh Yayınları. Tarakçı, Celâl. (1994). Muallim
Nâci Efendi -Hayatı ve Eserlerinin Tedkîki-, Samsun: Sönmez Matbaa. Ülken, Hilmi Ziya. (1997), Uyanış
Devirlerinde Tercümenin Rolü, İstanbul: Ülken Yayınları.