TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Öz Teknolojinin gelişimi yaşamın her alanını etkileyen ve değişimleri de beraberinde getiren bir süreçtir. Bu sürece uyum sağlayan çağdaş bireylerin, farklı teknolojileri kullanarak doğru bilgiyi tespit etme, üretme ve paylaşma becerilerine sahip olmaları beklenmektedir. Bu beklentinin karşılanması ise bireylerin iyi bir dijital okuryazar olmasına bağlıdır. Dijital okuryazarlık becerilerini kazandırma süreci, nitelikli araçlar kullanılarak gerçekleştirilebilir. Bu kapsamda kullanılan temel araçlar olarak Türkçe Dersi Öğretim Programı’nın (2018) ve program çerçevesinde hazırlanan ders kitaplarının niteliklerinin dijital okuryazarlık becerileri çerçevesinde ortaya konulması gerekli görülmüştür. Türkçe Dersi Öğretim Programı’nı (2018) ve ortaokul Türkçe ders kitaplarını dijital okuryazarlık becerileri bağlamında incelemeyi amaçlayan bu çalışma betimleyici nitel bir çalışmadır. Araştırmada Türkçe Dersi Öğretim Programı (2018) ve bu program doğrultusunda hazırlanarak devlet okullarında okutulan 5, 6, 7 ve 8.sınıf Türkçe ders kitapları araştırma malzemesi olarak kullanılmıştır. Bu malzemelerden elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırmanın bulgularına bakıldığında Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda (2018) yer alan dijital okuryazarlık becerilerine yönelik kazanımların sınıf düzeylerine göre dengeli bir dağılım gösterdiği görülmektedir. Ayrıca sırasıyla en çok okuma, yazma ve dolaylı olarak konuşma becerilerine yönelik kazanımlar bulunurken dinleme/izleme becerisine ait bir kazanım bulunmadığı tespit edilmiştir. Ortaokul Türkçe ders kitapları incelendiğinde ise dijital okuryazarlık becerilerinin kazandırılmasına yönelik etkinliklere yer verildiği görülmektedir. 5, 6 ve 7.sınıflarda yer alan etkinlikler nicelik bakımından yeterli görülürken, 8.sınıf Türkçe ders kitabında bu açıdan bir eksiklik olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca ders kitaplarında, en fazla okuma becerisine yönelik etkinlik bulunmaktayken, sırasıyla yazma ve konuşma becerisine yönelik etkinlikler yer almaktadır. Konuşma becerisine yönelik bazı etkinlikler dijital okuryazarlık becerisiyle dolaylı olarak ilişkiliyken, dinleme/izleme becerisiyle ilişkili herhangi bir etkinlik yoktur. Ders kitaplarında yer alan etkinliklerin niteliği incelendiğinde, bazı etkinliklerde hitap ettiği sınıf düzeyinin üstünde veya altında bir sınıf düzeyine ait olan kazanımların aktarıldığı görülmüştür. Ayrıca etkinliklerin öğrencileri üretken olmaya sevk etmediği düşünülmektedir. Programda yer alan kazanımların dijital ortamları sadece anlama ve paylaşma için değil, bir üretim ortamı olarak sunması beklenmektedir. Ders kitaplarında dil becerileriyle bağlantılı dijital okuryazarlık becerilerine yönelik etkinliklerin sınıf seviyesine uygun ve daha sık verilmesi gerekmektedir. Bu gereklilik çerçevesinde etkinlikler, öğrencilere özellikle dijital ortamda üretkenlik kazandıracak nitelikte oluşturulmalıdır.

___