GÜVENLIK KAVRAMININ DEĞIŞIMI VE TÜRKIYE’NIN BARIŞI KORUMA FAALIYETLERINE KATKISI

1989 sonrası uluslararası sistemde yaşanılan değişiklikler küreselleşmenin etkisiyle hızlanırken, uluslararası ilişkilerde güvenlik, tehdit, risk, ulusal çıkar, güç gibi kavramlar yeniden tanımlanmıştır. Soğuk Savaş Dönemi’nin iki kutuplu, tehdit ve risklerin nereden geldiğinin kesin olarak bilinen yapısından, farklı güç kutuplarının oluştuğu ve çok hızlı değişimlerin yaşandığı yirmi birinci yüzyıl uluslararası siyaset yapısına geçiş birtakım yeni unsurları da beraberinde getirmiştir. Yeni dünya siyaseti barışın sağlanması ve korunması konusunda daha fazla uluslararası ortak çabayı ve işbirliğini gerektirmektedir. Sıcak çatışma ve/veya savaşların yaşandığı bölgelerde bu çabalar büyük önem arz etmektedir. Birleşmiş Milletler (BM) Örgütü’nün dünya üzerinde tanımladığı çatışma alanlarının çoğuna komşu olan Türkiye’nin barışı korumaya yönelik girişimlerde yer alması hem bölge güvenliği hem de kendi güvenliği için bir anlam ifade etmektedir. Çalışmada Türkiye’nin uluslararası düzeyde barışı koruma çalışmalarına verdiği katkı realizm ve karşılıklı bağımlılık teorileri eşliğinde incelenecektir. Bu katkı kimi zaman sert güç araçlarıyla kimi zaman ise yumuşak güç araçlarıyla yapılmaktadır. Türkiye’nin çeşitli kuruluşlar nezdinde dâhil olduğu barışı koruma girişimlerinin muhteviyatının analiz edilmesi ve Soğuk Savaş sonrasında bu muhteviyatın değişip değişmediğinin anlaşılması çalışmanın araştırma sorusunu teşkil etmektedir.

THE CHANGING CONCEPT OF SECURITY AND TURKEY’S CONTRIBUTION TO PEACE KEEPING ACTIVITIES

While the changes experienced in the post1989 international system have been accelerated with effects of the globalization, concepts such as security, threat, risk, national interest and power were redefined in conducting international relations. The transition from the bi-polar, precisely foreseen structure of the threats and risks of the Cold War era, to the international structure of the twenty-first century, where different power actors have been formed, has brought about several new elements. The new world politics requires more international collaborative efforts and cooperation on securing and keeping the international peace. These efforts are of great importance in regions where there are still conflicts or wars. As an adjacent country to many of the conflict areas all over the world which are identified by the United Nations (UN), Turkey’s attempts to take part in the peacekeeping activities are of important for the regional security as well as his own security. In this study, the contributions of Turkey to the peacekeeping operations at the international level will be examined in light of the theories of realism and interdependence. Turkey applies the tools of both hard power and soft power in making his contribution to the operations. The research question of this study is to analysis of the peacekeeping operations that Turkey has been involved in various international and regional organizations and to elaborate whether the nature of these operations will be changed in the post-Cold War period.

PDF

___

Ali L. Karaosmanoğlu, NATO’nun Dönüşümü, Editör: Mustafa Aydın, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, Aralık 2012.
Annegret Bendiek, Europa verteidigen. Die Gemeinsame Aussen-und Sicherheitspolitik der Europaeischen Union, Kohlhammer, Stuttgart, 2018
Barry Buzan, “Barış, Güç ve Güvenlik: Uluslararası İlişkilerde Çatışan Kavramlar”, Uluslararası İlişkilerde Anahtar Metinler, Esra Diri (Yayına hazırlayan) Uluslararası İlişkiler Kütüphanesi, İstanbul, s.179.
Dirk Messner, “Global Governance: Globalisierung im 21. Jahrhundert gestalten”, Globalisierung als politische Herausforderung. Global Governance zwischen Utopie und Realitaet, Maria Behrens(Hrsg.), VS Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden, Februar 2005.
Eric Hobsbawm, Küreselleşme, Demokrasi ve Terörizm, Çev. Osman akınbay, Agora Kitaplığı, İstanbul, 2008, s.27.
Franco Algieri, Die Gemeinsame Aussen- und Sicherheitspolitik der EU, Facultas Verlag, Wien, 2010.
Graham E. Fuller, Türkiye ve Arap Baharı, Çev. Mustafa Acar, Eksi Kitaplar, Ankara, Haziran 2016, s.436.
Gregory L. Schulte, “Former Yugoslavia and the new NATO”, Survival, Vol.39, No:1(Spring 1997), pp.19-42.
Hans Günter Brauch, , “Güvenliğin Yeniden Kavramsallaştırılması: Barış, Güvenlik, Kalkınma ve Çevre Kavramsal Dörtlüsü”, Uluslararası İlişkilerde Çatışmadan Güvenliğe, Mustafa Aydın ve diğerleri (Ed.), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, Ekim 2012, 1. Baskı, s.168.
Heinz Gaertner, Internationale Sicherheit. Definitionen von A-Z. Nomos Verlag, Baden- Baden, 2008.
İnan Rüma, Uluslararası Örgütler, Küresel Siyasete Giriş. Uluslararası İlişkilerde Kavramlar, Teoriler, Süreçler, Evren Balta (Ed.), İletişim Yayınları, 3. Baskı, 2018, s.388.
Jochen Hippler, “Internationaler Terrorismus und seine Folgen für die internationalen Beziehungen”, Globale Trends 2007. Frieden, Entwicklung, Umwelt, Tobias Debel-Dirk MessnerFranz Nuscheler(Hrsg.), Fischer Verlag, Bonn, 2006, s.105.
Joseph S. Nye, Jr. Ve David A. Welch, Küresel Çatışmayı ve İşbirliğini Anlamak, Çev: Renan Akman, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, Eylül 2011.
Joseph Nye, Soft Power: The Means to Success in World Politics, Public Affairs, 2004.
Joseph Nye, Macht im 21. Jahrhundert. Politische Strategien für ein neues Zeitalter, Siedler, Germany, 2011.
Katharina Hozinger-Christoph Knill-Dirk Peters-Berthold Rittberger-Frank Schimmelfennig-Wolfgang Wagner, Die Europaeische Union. Theorien und Analysekonzepte, Ferdinand Schöningh Verlag, Paderborn. Ken Booth, Dünya Güvenliği Kuramı, Küre Yayınları, İstanbul, Ağustos 2012, s.122
Klaus Naumann, “Der Begriff der Sicherheit im Wandel, Europaeische Sicherheits-und Verteidigungspolitik(ESVP), Werner Hoyer/Gerd F. Kaldrack(Hrsg.9, Baden-Baden: Nomos Verlag, 2007.
Mustafa Aydın, Fulya Ereker, Türkiye’de Güvenlik. Algı, Politika, Yapı, ed. Mustafa Aydın, İstanbul Bilgi Üniversitesi yayınları, Kasım 2013, İstanbul.
Nurgül Bekar, Die Sicherheitspolitik der EU. Die ESVP nach dem Vertrag von Lissabon und die neue Situation der Türkei, SVH, Saarbrücken, 2015.
R. Douglas, From War to Cold War 1942-1948, St. Martin’s Press, New York, 1981.
Serhat Güvenç, NATO’da 60 Yıl. Türkiye’nin Transatlantik Güvenliğe Katkıları, Editör: Mustafa Aydın, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, Kasım 2013.
Tobias Ten Brink, Staatenkonflikte. Zur Analyse von Geopolitik und Imperialismus –ein Überblick, Lucius&Lucius, Stuttgart, 2008.
Tayyar Arı, Uluslararası İlişkiler Teorileri. Çatışma, Hegemonya, İşbirliği, ALFA,
stanbul, Kasım 2006, s.163.
Werner Weidenfeld, Die Europaeische Union, Wilhelm Fink Verlag, Paderborn, 2010.
W. Bruce Weinrod, “The Future of NATO”, Mediterranean Quarterly, Vol.23(2), Spring 2012, pp.1-13.
Zbigniew Brzezinski, “The Cold War Its Aftermath”, Foreign Affairs, Fall 1992, pp.31-47.
“Almanya’dan S-400 Çıkışı: Yaptırımlar ne Türkiye’nin ne de NATO’nun çıkarına olur”, http:// www.hurriyet.com.tr/avrupa/almanyadan-s-400-cikisi-yaptirimlar-ne-turkiyenin-ne-denatonun-cikarina-olur-41244214, 14.06.2019.
http://www.mfa.gov.tr/birlesmis-milletler-baris-operasyonlarina-yaklasimimiz-vekatkilarimiz.tr.mfa http://www.tsk.tr/UluslararasiIliskiler/BarisiDestekleme “Türkiye’nin Birleşmiş Milletler’e ve Barışı Koruma Faaliyetlerine Bakış Açısı”, http://www. tasam.org/tr-TR/Icerik/2320/turkiyenin_birlesmis_milletlere_ve_barisi_koruma_ faaliyetlerine_bakis_acisi, Yayın tarihi: 21.06.2011.
http://www.mfa.gov.tr/birlesmis-milletler-baris-operasyonlarina-yaklasimimiz-vekatkilarimiz.tr.mfa Onur Sazak and Nazlı Selin Özkan, Turkey’s Contributions to Security Sector Reform(SSR) in Conflict Affected Countries, İstanbul Policy Center, November 2016, http://ipc. sabanciuniv.edu/wp-content/uploads/2016/11/Sazak.Ozkan_IPC-report.pdf
Birleşmiş Milletler Teşkilatı ve Türkiye, http://www.mfa.gov.tr/birlesmis-milletler-teskilati-veturkiye.tr.mfa
http://tr.euronews.com/2017/02/16/turkiye-nato-ya-almanya-dan-daha-fazla-katkidabulundu.
http://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_56626.htm?selectedLocale=en#.
http://www.bpb.de/apuz/26873/funktionen-militaerischer-konfliktregelung-durch-dienato?p=all
http://www.nato.int/lisbon2010/strategic_concept_eng.pdf;22 Nisan2012,
“Türkiye’nin AGİT ile Barış İçin Ortaklık ve AAOK’ne Bakış Açısı”, Milli Savunma Bakanlığı Beyaz Kitap, Yayın tarihi: 21.06.2011, http://www.tasam.org/tr-TR/Icerik/2319/turkiyenin_ agit_ile_baris_icin_ortaklik_ve_aaokne_bakis_acisi,
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’na ait Bilgi Notu, 08.06.2017, http://agit.dt.mfa.gov.tr/ ShowInfoNotes.aspx?ID=170550
Türkiye ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, http://www.mfa.gov.tr/turkiye-ve-avrupaguvenli-ve-isbirligi-teskilati-_agit_.tr.mfa
https://www.racviac.org “S-400 ve F-35 krizi- ABD’li dört senatör New York Times’a yazdı: Türkiye, ABD ile Rusya arasında seçim yapmak zorunda”, https://www.bbc.com/turkce/ haberler-turkiye-47873172, 9 Nisan 2019.