Avrupa Birliği, uluslararası politikanın diğer birçok aktörü gibi dış ilişkilerinde bazı ilkelerle hareket etmektedir. Normatif bir güç olarak tanımlanan Avrupa Birliği için dış politikada en önemli ilkelerden biri de insan haklarıdır. Avrupa Birliği-Rusya ilişkilerinde de insan hakları konusu belli noktalarda gündeme gelmektedir. Bu çerçevede çalışmada öncelikle Avrupa Birliği-Rusya ilişkilerindeki insan haklarının önemi aktarılmıştır. Sonraki bölümde ise, insan hakları alanındaki sorunlar ve bu alandaki muhtemel fırsatlar incelenmiştir. Avrupa Birliği ve Rusya kıyaslandığında, Avrupa Birliği-Rusya ilişkilerinde insan hakları konusunu çeşitli girişimlerle gündeme getiren tarafın Avrupa Birliği olduğu görülmektedir. Rusya ise daha ziyade tepkisiz kalarak insan haklarının ilişkide önemli bir rol oynamasına izin vermemektedir. Sonuç olarak, Avrupa Birliği’nin Rusya bağlamında insan hakları alanında geliştirdiği kurumsal mekanizmaların ve maddi yardımların çoğu zaman başarısızlıkla sonuçlandığı görülmüştür.