ÜRETİM, DAĞITIM VE PERAKENDE SATIŞTA PASTORİZE İÇME SÜTÜNÜN KARTON VE CAM ŞİŞE AMBALAJLAMA MASRAFLARI

ÖZETAtılabilen karton ı'eya çok kere kullanılabilen çam şişelerde, i litrelik pastörizeiçme sütünün ambalajlanması bu iki alternatif ambalajlama için sistem karşılaştır-ması üretim, dağıtım (yükleme, taşıma, indirme, boş şişelerin gen' toplanması) veperakende satış çerçevesinde kalkülasyon modeli yardımıyla g6steriimiştir.Üretim kısmında senelik 12.87 milyon birim üretim ve cam şi'şelerin 20 dijageri döndüğünde cam şişelerin lehine birim başına 4.66 fenik masraf avantajı meydanagelmektedir. Karton ambalaj sisten:ule, birim başına i2.57 fenik masraf düşmektedir.Bununda %77 si ambalaj masrafldır. Cam şişe/erde buna karşılık birimbaşına masraf 7.91 Pf olarak görülmektedir. Bununda, nisbi Olarak; % 3i i işçilik,%31 i arnbalcri ve %25 ide hesaplanarakbulunan tesis masraflandır. Şayet camşişelein devir sayısı 10 dan 40 o ,'ıktığı takdirde şişe masrafl 2,38 pf den 0,64 pf edüşmektedir. Bu 1.74 pf masraffarkı üretim masrafları cinsinden olarak şişeteringeri dönüş sayısına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.Dağıtım sırasıdaki yükleme, taşıma, teslim ve boşlarm geri toplanmasıfonksiyonlançerçevesinde her iki ambalajlama sistemi için spesifik olarak, taze süt turumodelinde hesaplanmıştır. Bu safhada cam şişe kullanımı, tüm sistematik özel masrafçeşitleri dikkate alınarak birim başına 9.6 Pf ile yaklaşık kartonambalajlamayagöre 1.6 kere daha fazla masrafa sebep olmaktadır (Karton kutularda bu masraf 5.9 Pf/B).Günlük 200 ve 500 parça sürüm için gıda maddeleri perakende satıcılığındadolu ve boş kapların işçilik masrafları araştırılmıştır. Müşteri başınagünde ortalama(j şişenin geri getirilmesinde, dükkanın sürümüne bağlı olarak cam şişe sistemindebu meselede satış sırasında işçilik için şişe başına, 4.5-5.7 fenik daha fazla masrafmeydana gelmektedir. Böylece günde 200 şişe sürümle toplam masrqf8.9fenik, günde500 litre sürümle 6.8 fenikle, karton ambalajdan aşağı yukarı 3 kat daha fazla işçilikmasrqfı ortaya çıkmaktadır (3.2 PfIB).Gıda maddelerinin perakende satışınckı işçilik masraflarının dominant durumumasraf durumuna göre yaptlan bir tasn~fte; %84 karton kutularda, %79 cpmşişe/erde görülmektedir.Karton ambalaj sisteminde açıklanan şartlar çerçeevsinde tüm sistemin masraflarıdükkanın sürümüne göre 20.9-21.7 Pf dolayında bulunmaktadır. Cam şişedeise bu masraf şişelerin devir sayısına ve aynı şekilde müşteri tarafindan depozilekarşılığı alınan şişelerin geri getirilişine bağlı olarak karton kaplara gQre 2.7-7.1fenikı şişe daha fazla olmaktadır.Bir ve daha fazla kullanılan ambalailarda, masrqf yapısının genişölçüde gösterilmesi,pastörize içme sütlerinde her iki alternatif ambalaılamadan seçim için tek 'bir yol olarak görülmektedir. Bunun yanında genel bir değerlendirmede ise diğerseçim kriterleri, ôrneğin tüketeinin tercihi, enerji ve hammadde kaynaklarının kullanılması dikkate alınmalıdır.
Anahtar Kelimeler:

-