Tuz Stresinin Nohut (Cicer arietinum L.) ve Bezelyede (Pisum sativum L.) Tohum Çimlenmesi Üzerine Etkileri

Tuz stresi tarımsal ürünlerde üretimi sınırlandıran en şiddetli çevresel faktörlerden biridir. Bu çalışma, nohut (Cicer arietinum L.) ve bezelyede (Pisum sativum L.) tohum çimlenmesi üzerine tuz stresinin etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada 4 farklı bezelye (Utrillo, Serge, Jof ve Bolero) ve 4 farklı nohut (Kanada, İnci, Azkan ve Çağatay) çeşidi kullanılmıştır. Çeşitlerin tuzluluğa toleranslarını belirlemek amacıyla kontrole göre 4 farklı tuz konsantrasyonu (50, 100, 150 ve 200 mM NaCl) kullanılmış ve tohum çimlenmesi üzerine olan etkileri (çimlenme oranı, çimlenme hızı, ortalama çimlenme zamanı, ortalama günlük çimlenme, pik değeri ve çimlenme değeri) incelenmiştir. Çalışmada artan tuz seviyesi ile birlikte her iki türde de çimlenme özelliklerinde önemli düşüşler görülmüştür. Bezelye çeşitlerinde 150 mM (Jof hariç) ve 200 mM tuz stresinde çimlenme olmazken, nohut çeşitlerinde 200 mM (Çağatay hariç) tuz stresinde çimlenme meydana gelmemiştir. Genel olarak değerlendirildiğinde, her iki tür içinde çimlenme için kritik sınır tuz seviyesinin 100 mM olduğu söylenebilir. Bezelyeye ait çeşitlerden Jof 100 mM’da en yüksek (%46) çimlenme oranı gösteren çeşit olmuştur. Nohutta ise Çağatay çeşidinde 100 mM (%63) ve 150 mM konsantrasyonunda en yüksek (%20) çimlenme oranı belirlenmiştir. Bulgularımız farklı türler veya aynı türe ait çeşitler arasında tuz stresine tolerans bakımından farklılıklar olduğunu desteklemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Tuz stresi, Çimlenme, Nohut, Bezelye

Effects of Salt Stress on Seed Germination of Chickpea (Cicer arietinum L.) and Pea (Pisum sativum L.)

Salinity is one of the most severe environmental factors limiting the productivity of agricultural crops. This study was conducted to determine the effect of salt stress on seed germination in chickpea (Cicer arietinum L.) and pea (Pisum sativum L.). For this purpose, 4 different pea (Utrillo, Serge, Jof and Bolero) and 4 different chickpea (Kanada, İnci, Azkan and Çağatay) cultivars were used. Four different salt concentrations (50, 100, 150 and 200 mM NaCl) were applied to determine and the effects on seed germination (germination percentage, germination speed, mean daily germination, peak value and germination value) were investigated. In the study, there was a significant decrease in germination parameters in both species with increasing salt level. Seed germination of pea cultivars did not occur on 150 (except Jof) and 200 mM salt stress, while chickpea cultivars didn't germinate on 200 mM (except Çağatay) salt stress. In general, it can be said the critical limit for germination in both species to be 100 mM. Jof cultivar have the highest (46%) germination percentage in 100 mM. In chickpea, the maximum germination percentage at 100 mM (63%) and 150 mM (20%) NaCl was determined in Çağatay. Our findings support that there are differences in tolerance to salt stress between different species or varieties of the same species.

Keywords:

Salt stress, Germination, Chickpea, Pea,

PDF

___

ReferencesAkçin, A., 1988. Yemeklik Dane Baklagiller. S.Ü. Yayınları: 43, Ziraat Fakültesi Yayınları, 8:377, Konya.Al-Karaki, G.N., 2001. Germination, sodium and potassium concentrations of barley seeds as influenced by salinity. Journal of Plant Nutrition, 24:511-512.Anaya, F., Fghire, R., Wahbi, S., Loutfi, K., 2018. Influence of salicylic acid on seed germination of Vicia faba L. under salt stress. Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences, 17(1): 1-8.Anonim, 2005. Çölleşme ile mücadele Türkiye ulusal eylem programı. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Yayınları No: 250, Ankara, ISBN 975-7347-51-5.Anonim, 2014. TÜİK, Bitkisel Üretim İstatistikleri, http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul.(25.02.2015).Athar, H. R., Ashraf, M. 2009. Strategies for crop improvement against salinity and drought stress: An Overview. In: “Salinity and Water Stress: Improving Crop Efficiency”, (Eds.): Ashraf, M., Ozturk, M. and Athar, H. R. Springer, Heidelberg, Germany, PP. 1-16. Benidire, L., Lahrouni, M., Khalloufi, F. El., Göttfert, M., Oufdou, K., 2017. Effects of Rhizobium leguminosarum inoculation on growth, Nitrogen uptake and mineral assimilation in Vicia faba plants under salinity stress. J. Agr. Sci. Tech., 19: 889-901.Czabator, F. J., 1962. Germination value: An index combining speed and completeness of pine seed germination. Forest Science, 8: 386 – 395.Çavuşoğlu, K., Kabar, K., 2008. Bazı bitki büyüme düzenleyicilerinin tuzlu koşullar altındaki arpa tohumlarının çimlenmesi üzerindeki etkilerinin karşılaştırılması. FÜ Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 20(1): 43-55.Dadasoglu, E., Ekinci, M., 2013. Farklı sıcaklık dereceleri, tuz ve salisilik Asit uygulamalarının fasulye (Phaseolus vulgaris L.) tohumlarında çimlenme üzerine etkisi. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 44(2): 145-150.Dajic, Z., 2006. Salt Stress, Physiology and Molecular Biology of Stress Tolerance in Plants, ISBN-13 978-1-4020-4224-9, Dordrecht, The Netherlands, 345p.Ellis, R.H., Roberts, E.T., 1981. The quantification of ageing and survival in orthodox seeds. Seed Science Technology, 9: 373-409.Farooq, M., Hussain, M., Wakeel, A., Siddique, K.H.M., 2015. Salt stress in maize effects resistance mechanisms and management: a review. Agron. Sustain. Dev., 35: 461-481. Farooq, M., Gogoi, N., Hussain, M., Barthakur, S., Paul, S., Bharadwaj, N,, Migdadi, H. M., Alghamdi, S. S., Siddique, K.H.M., 2017, Effects, tolerance mechanisms and management of salt stress in grain legumes. Plant Physiology and Biochemistry, 118: 199-217.Flowers, T., 2004. Improving Crop Salt Tolerance. J. Exp. Bot., 55: 307-319. Flowers, T. J., Gaur, P. M., Gowda, C. L., Krishnamurthy, L., Samineni, S., Siddique, K. H., Turner, N.C., Vadez, V., Varshney, R.K., Colmer, T. D., 2010. Salt sensitivity in chickpea. Plant, Cell and Environment, 33(4): 490-509.Gairola, K.C., Nautiyal, A.R., Dwivedi, A.K., 2011. Effect of temperatures and germination media on seed germination of Jatropha curcas Linn. Advances in Bioresearch, 2(2): 66-71.Ghoulam, C., Fores, K., 2001. Effect of salinity on seed germination and early seedling growth of sugar beet (Beta vulgaris L.). Seed Science and Technology, 29:357-364.Hussein, M., Embiale, A., Husen, A., Ibrahim, M.A., Iqbal, M., 2017. Salinity-induced modulation of plant growth and photosynthetic parameters in faba bean (Vicia Faba) cultivars. Pak. J. Bot., 49(3): 867-877.Ibrahim, E.A., 2016. Seed priming to alleviate salinity stress in germinating seeds. Journal of Plant Physiology, 192: 38-46.ISTA, 1996. International rules for seed testing. Seed Science and Technology, 24, ISSN: 0251-0952.Kumari, P. V., Mesfin, Y., 2015. Testing salt tolerance to boost on chickpea (Cicer arietinum L. Mill Sp) biomass/cultivation. Global J. Res. Med. Plant. Indigen. Med., 4: 79-87.Noreen, Z., Ashraf, M., 2007. Inter-accessional variation for salt tolerance in pea (Pisum sativum L.) at germination and screening stage. Pakistan Journal of Botany (Pakistan). http://agris.fao.org/agris-search/search.do?recordID=PK2008000937Okcu, G., Kaya, M.D., Atak, M., 2005. Effects of salt and drought stresses on germination and seedling growth of pea (Pisum sativum L.). Turk. J. Agric. For., 29, 237-242.Petrović, G., Jovičić, D., Nikolić, Z., Tamindžić, G., Ignjatov, M., Milošević, D., Milošević, B., 2016. Comparative study of drought and salt stress effects on germination and seedling growth of pea. Genetika, 48(1): 373-381.Sepetoğlu, H., 2002, Yemeklik Dane Baklagiller, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları Ders Notları: 24/4, İzmir.SPSS Inc. 2010. SPSS® 18.0 Base User’s Guide. Prentice Hall.,Şehirali, S., 1988. Yemeklik Dane Baklagiller, A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, 1089, Ders Kitabı, 314.Vibhuti, C.S., Bargali, K., Bargali, S.S., 2015. Seed germination and seedling growth parameters of rice (Oryza sativa L.) varieties as affected by salt and water stress. Indian Journal of Agricultural Sciences, 85(1): 102-108.