Türkiye ve Doğu Anadolu Bölgesi Çayır-Mer’a Alanları, Hayvan Varlığı ve Yem Bitkileri Tarımının Mevcut Durumu

Günümüzde sağlıklı ve dengeli beslenme için hayvansal ürünler hayati bir öneme sahiptir. Hayvansal ürünlerin elde edilmesinde özellikle çiftlik hayvanlarının fonksiyonlarının ve ihtiyaçlarının iyi belirlenip, yüksek miktarda ve kaliteli ürün vermeleri için yeterli ve dengeli beslenme koşullarının sağlanması gerekmektedir. Ülkemiz çayır-mera varlığı 14.6 milyon ha’dır. Doğu Anadolu Bölgesi ise 5.5milyon ha ile ülkemiz çayır-mera alanlarının %37.53’nü oluşturmaktadır. Ülkemiz 14.9 milyon Hayvan Birimi (HB)’ne karşılık büyükbaş (%74.19), 5.1 milyon HB’ye karşılık küçükbaş (%25.31), 98.733 HB’ye karşılık tek tırnaklılar (%0.50) olmak üzere toplamda 20.1 milyon HB değeri hayvan potansiyeline sahiptir. Bitkisel üretim içerisinde yem bitkileri üretiminden yaklaşık 13.1 milyon ton ve çayır-mera alanlarından ise 10.3 milyon ton, toplamda ise üretilen kaliteli kuru ot miktarı ise yılda 23.4 milyon ton’dur. Elde edilen kuru ot miktarı ve hayvan varlığımız değerlendirildiğinde ortaya çıkan kaba yem açığı 68.4 ton şeklindedir. Bu açığın kapatılmasında besleme değeri düşük yemlerin değerlendirilmesi yeterli gelmemektedir. Ülkemizde kaliteli kaba yem açığını kapatabilmek için planlı ve programlı çalışmalar yapılmalı, her bölgeye uygun yem bitkisi tür ve çeşitler üzerine araştırmaların teşviki ve yem bitkilerine uygulanan desteklerin artarak devamının sağlanması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Çayır-mera alanları, Doğu Anadolu Bölgesi, Hayvan besleme, Kaba yem, Yem bitkileri

Turkey and Eastern Anatolia Region Meadow-Ranglands Areas, Animal Existence and Current Situation of Forage Crops Agriculture

Today, animal products are vital for a healthy and balanced nutrition. In order to obtain animal products, adequate and nutritious nutritional conditions should be provided in order to determine the functions and needs of farm animals well and to produce high quality products. Turkey's meadow-pasture assets are 14.6 million ha. Eastern Anatolia Region constitutes 37.53% of our country's meadow and pasture areas with 5.5 million ha. Our country has 14.9 million Animal Existance (AE) bovine (%74.19), 5.1 million (AE) ovine (25.31%), 98.733 (AE) versus single hoofs (0.50%) have a total animal value of 20.1 million. In plant production, 13.1 million tons have been supplied from fodder crops production and 10.3 million tons from meadow-pasture areas, and the total amount of quality hay produced is 23.4 million tons per year. When the amount of forage produced and our animal existence are evaluated, the rough feed deficit is 68.4 million tons. In order to fill the deficiency, it will not be sufficient to evaluate the feeds with low feed value. In our country, planned and programmed studies should be carried out to cover the quality forage deficit, and it is necessary to encourage researches on forage crop species and varieties suitable for each region and to continue increasing the support applied to forage plants.

Keywords:

Meadow-Rangeland areas, Eastern Anatolia Region, Animal feeding, Fodder, Forage crops,

PDF

___

Acar, Z., Sabancı, C.O., Tan, M., Sancak, C., Kızılşimşek, M., Bilgili, U., Ayan, İ., Karagöz, A., Mut, H., Önal Aşçı, Ö., Başaran, U., Kır, B., Temel, S., Yavuzer, G.B., Kırbaş, R., Pelen, M.A., 2015. Yem Bitkileri Üretiminde Değişimler ve Yeni Arayışlar. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi, 12–16 Ocak 2015, Ankara, Bildiriler Kitabı, Cilt:1, 508–547.
Açıkgöz, E.,2001. Yembitkileri. 3. Baskı, Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No:182. Vip A.Ş. Yayın No:58, 584s, Bursa.
Açıkgöz, E., Hatipoğlu, R., Altınok, S., Sancak, C., Tan, A., Uraz, D., 2005. Yem bitkileri üretimi ve sorunları. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, 3–7 Ocak 2005, Ankara.
Alçiçek, A., Kılıç, A., Ayhan, V., Özdoğan, M., 2010. Türkiye’de Kaba Yem Üretimi ve Sorunları. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) 11-15 Ocak, Cilt:2, Ankara, s. 1071-1080.
Altın, M., Gökkuş, A., Koç, A.,2011. Çayır ve Mera Yönetimi. 1. Cilt (Genel İlkeler). T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, TÜGEM,376s
Anonim, 2001. Genel Tarım Sayımı. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü.
Anonim, 2002. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü Resmi İnternet Sitesi Verileri.
Anonim, 2012. Ulusal Mera Kullanımı ve Yönetimi Sonuç Raporu. TAGEM, TÜBİTAK Proje No.: 106G017, 483s
Anonim, 2018. Bitkisel ve Hayvansal Üretim İstatistikleri. T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu.
Anonim, 2019. Bitkisel ve Hayvansal Üretim İstatistikleri. T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu.
Budak, F., 2013. Iğdır ili çayır-mera ve yem bitkilerinin durumu, hayvan beslenmesinde önemi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 6(2): 49-55.
Cevheri, A.C., Polat, T., 2009. Şanlıurfa’da yem bitkileri tarımının dünü, bugünü ve yarını. HR.Ü.Z.F. Dergisi. 13(1): 63–67.
Gökkuş A, Koç, A., Çomaklı, B., 1995. Çayır–Mer’a Uygulama Kılavuzu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fak. Yayınları No: 142, 49–50.
Gökkuş, A., 2018. Meralarımız İle İlgili Bir Değerlendirme. TÜRKTOB Dergisi. Sayı:25, Sayfa:6-8.
İptaş, S. ve Y. Karadağ, 2010. Kıraç Alanlarda Mera Islahı ve İdaresi. İklim Değişikliğinin Tarıma Etkileri ve Alınabilecek Önlemler. T.C. Kayseri Valiliği, İl Tarım Müdürlüğü Yayın No:2, Kayseri, 149-176.
Kara, A., Kadıoğlu, S., Çakal, Ş., Aygün, C., Şeker, H., Taş, N., 2009. Kuzeydoğu Anadolu’da Baklagil Yem Bitkileri Tarımı ve Sorunları. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 16(1): 19-32.
Karadağ, Y., Çınar, S., Taşyürek., T., Gökalp, S., Özkurt, M., 2016. Tokat–Kazova Ekolojik Koşullarında Bazı Çok yıllık Yem Bitkilerinin Verim ve Kalitelerinin Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 25 (Özel Sayı–2): 206–21.
Kuşvuran, A., Nazlı, R.İ., Tansı, V., 2011. Türkiye’de ve Batı Karadeniz Bölgesi’nde Çayır–Mera Alanları, Hayvan Varlığı ve Yem Bitkileri Tarımının Bugünkü Durumu. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi. 28(2): 21–32.
Mut, H., Geze, M., Gülümser, E., Başaran, U., Çopur Doğrusöz, M., Ayan, İ., 2016. Yozgat’ta Yem Bitkileri Tarımının Genel Durumu. I. Uluslararası Bozok Sempozyumu, 5–7 Mayıs 2016, Yozgat, Bildiri Kitabı Cilt:4, 133–139.
Sağlamtimur, T., Tansı, V., Baytekin, H., 1998. Yem Bitkileri Yetiştirme. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No: C–74. 3. Baskı, 238s., Adana.
Sayar, M.S., Anlarsal, A.E, Başbağ, M., 2010. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Yem Bitkileri Tarımının Mevcut Durumu Sorunları ve Çözüm Önerileri. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(2): 59-67.
Temel, S., Şahin, K., 2011. Iğdır İlinde Yem Bitkilerinin Mevcut Durumu, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 21(1): 64-72.
Yolcu, H., Tan, M., 2008. Ülkemiz Yem Bitkileri Tarımına Genel Bir Bakış. Tarım Bilimleri Dergisi, 14(3): 303-312.
Yulafçı, A., Pul, M., 2005. Samsun İlinde Kaba Yem Üretimini Sınırlayan Problemlerin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1): 73-80.