Serkan ÖZER, Oğuzhan DİKMEN

6440

Türk Kültürünün Kaybolan Değerlerinden Olan Su Yalaklarının Kullanım Durumlarına Göre İncelenmesi

Su bütün medeniyetler için önemli bir unsurdur. Çeşmeler suya verilen önem nedeniyle suyun akıtıldığı özel yapılardır. Çeşmelerden akan suyun çevreye sıçramasını ve akmasını önleyebilmek için musluk ya da çeşmenin altında yapılmış olan hazneli yapılara su yalağı denilmektedir. Özellikle kırsal alanlarda büyükbaş hayvanların su içmeleri için oluşturulan bu yapılar hayvancılık faaliyetlerinin artmasından dolayı tek başına önemli yapılar haline gelmiştir. Zamanla estetik görünümleri ikinci plana düşmüş ve daha çok fonksiyonel yönleri ön plana çıkmıştır. Su yalakları eski zamanlarda taş ve ahşaptan yapılırken daha sonradan farklı yapay malzemelerle yapılmıştır. Yapımı kolay ve ucuz olan metal, beton ve plastik malzemeler ile çok kademeli olarak yapılmıştır. Özellikle doğal alanda bu materyallerle yapılan yalaklar doğayla uyumsuz durmaktadır. Çalışmada, Dünya, Türkiye ve özellikle de Erzurum ilindeki su yalakları incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda son yıllarda su yalaklarının estetiklikten uzak yapay malzemeden yapıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca su yalakları malzeme cinsi, kademe sayısı, estetik özelliği ve şekillerine göre kategorilere ayrılmış ve bu yapıların korunması, geliştirilmesi konusunda bazı tavsiyelerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler:

Su Yalağı, Su Çanağı, Kategori, Yaban Hayatı, Hayvancılık

Investigation of Water Troughs, One of the Disappearing Values of Turkish Culture, According to Their Condition of Use

Water is an essential element for all civilizations. Fountains are special structures where water is flowed due to the importance given to water. In order to prevent the splashing and flowing of the water flowing from the fountains to the environment, the structures with reservoirs built under the faucet or fountain are called water troughs. These structures, which were created for cattle to drink water, especially in rural areas, have become important structures alone due to the increase in livestock activities. Over time, their aesthetic appearance has fallen into the background and their functional aspects have come to the fore. While water troughs were made of stone and wood in ancient times, they were later made with different artificial materials. It was made in many stages with metal, concrete and plastic materials, which are easy and cheap to make. Especially in the natural area, the troughs made with these materials seem incompatible with nature. In the study, water troughs in the World, Turkey, and especially Erzurum province were examined. As a result of this examination, it has been determined in recent years that water troughs are made of artificial materials that are far from aesthetics. In addition, water troughs are divided into categories according to material type, number of stages, aesthetic features and shapes, and some recommendations are made for the protection and development of these structures.
Keywords:

Water Trough, Water Bowl, Category, Wildlife, Livestock,

PDF

___

  • Akın, M., ve Akın, G., 2007. Suyun önemi, Türkiye'de su potansiyeli, su havzaları ve su kirliliği. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih - Coğrafya Dergisi, 49 (2): 105-118.
  • Çerkez, M., 2018. Uzunköprü çeşmeleri. Turkish Studies Social Sciences, 13 (26): 405-442.
  • Denktaş, M., 2000. Karaman Çeşmeleri. Kıvılcım Yayınları, Kayseri, 214 s.
  • Firidin, E., 2015. Su sorununun, su hakkı ve su etiği çerçevesinde değerlendirilmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7 (2): 43-55.
  • Güler, B.A., 1999, Su Hizmetleri Yönetimi. 1. Baskı, İstanbul: TODAİE, 245 s.
  • Özer, S., 2010. Geçmişten günümüze kent-çevre ilişkisi içinde çeşmeler. Sanat Dergisi, 0 (13): 129-134.
  • Özkan, H., 2018. Kitabeli Erzurum çeşmeleri. Dil ve Edebiyat Dergisi, 45: 345-370.
  • Özsoy, S., 2009. Su ve Yaşam: Suyun Toplumsal Önemi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 193 s.
  • Sağır, Y., 2016. Osmanlı su vakıfları. Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 15: 445-473.
  • Tay, L., 2011. Kırşehir çeşmeleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (6): 204-221.
  • Url-1, https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87e%C5%9Fme (Erişim Tarihi: 26 Nisan 2020).
  • Url-2,https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/vanda-kirsal-kalkinmaya-17-milyon-lira-harcandi/1052951(Erişim Tarihi: 26 Nisan 2020).
  • Url-3, https://mapio.net/pic/p-45017849/ (Accessed Date: 24 April 2020).
  • Url-4, http://www.dap.gov.tr/IMG_CATALOG/dosya/2015-yili-faaliyet-raporu.pdf (Erişim Tarihi: 15 Nisan 2020).
  • Url-5, http://www.dap.gov.tr/IMG_CATALOG/dosya/2016-yili-faaliyet-raporu-2.pdf (Erişim Tarihi: 15 Nisan 2020).
  • Url-6, http://www.dap.gov.tr/IMG_CATALOG/dosya/2017-yili-faaliyet-raporu.pdf (Erişim Tarihi: 15 Nisan 2020).
  • Url-7, http://www.sivasirade.com/haber/sivas-hayvanciligina-sivat-destegi--22124.html (Erişim Tarihi: 26 Nisan 2020).
  • Url-8, https://pxhere.com/pl/photo/1019140 (Accessed Date: 22 April 2020).
  • Url-9, https://tr.freeimages.com/photo/mountain-fountain-1340046 (Accessed Date: 22 April 2020).
  • Url-10, https://mapio.net/pic/p-12808460/ (Accessed Date: 28 April 2020).
  • Url-11, https://www.flickr.com/photos/71516973@N02/37204616281/ (Accessed Date: 26 April 2020).
  • Url-12, https://defineyolu.com/showthread.php?82594-Derin-Kuyu-ve-Yalaklar%C4%B1 (Erişim Tarihi: 26 Nisan 2020)
  • Url-13, https://www.shutterstock.com/video/clip-15214495-old-lonely-mountain-fountain (Accessed Date: 26 April 2020).
  • Url-14, https://tr.pinterest.com/pin/427560558376403064/ (Erişim Tarihi: 18 Nisan 2020).
  • Url-15, https://www.flickr.com/photos/95877659@N03/8756810171/ (Accessed Date: 18 April 2020).
  • Url-16, https://erzurum.tarimorman.gov.tr/Sayfalar/AlbumDetay.aspx?OgeId=1798 (Erişim Tarihi: 18 Nisan 2020).
  • Url-17, https://www.bratslav.com/ru/nasha-produkcija/poilka-gruppovaya-s-podogrevom (Accessed Date: 26 April 2020).
  • Url-18,https://www.soopush.com/home-design/43-stunning-aquarium-design-ideas-for-indoor-decorations/29/ (Accessed Date: 26 April 2020).
  • Url-19,https://french.alibaba.com/product-detail/plastic-water-trough-cattle-water-troughs-for-dairy-cows-60523885406.html (Accessed Date: 26 April 2020).
  • Url-20,http://www.milktechno.com/agrotekhnologii/165-vodopoenie-dlya-privyaznogo-i-bezprivyaznogo-soderzhaniya-krs.html (Accessed Date: 23 April 2020).
  • Url-21, http://www.nextechclassifieds.com/listings/636279/ (Accessed Date: 26 April 2020).
  • Url-22,http://www.deretepe.net/gezi-hikayeleri/yeniden-isik-dagi-karagol-bu-defa-motosikletlerimizle/#gallery-25 (Erişim Tarihi: 26 Nisan 2020).
  • Url-23,http://www.30nisan.com/haber/elmakaya-belediyesinden-hayvanlar-icin-yalak-24063.html (Erişim Tarihi: 21 Nisan 2020).
  • Url-24,https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2a/Font_Roja%2C_abeurador.JPG (Accessed Date: 27 April 2020).
  • Url-25,https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Ab-%C4%B1_Hayat_%C3%A7e%C5%9Fmesi.jpg (Accessed Date: 22 April 2020).
  • Url-26, http://www.rinsernaturstein.de/garten/brunnen-und-troge/ (Accessed Date: 26 April 2020).
  • Url-27, https://www.grafimx.com/photo/150266 (Accessed Date: 24 April 2020).
  • Url-28,https://es.wikiloc.com/rutas-senderismo/el-robledo-el-yelmo-29157319/photo-18655781 (Accessed Date: 26 April 2020).
  • Url-29, https://pxhere.com/tr/photo/625128 (Accessed Date: 23 April 2020).
  • Url-30,https://dekorrehberim.com/ornek/bahce-duzenlemesinde-kullanilan-bahce-cesme-ornekleri-oBv/sayfa10 (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020).
  • Url-31,https://pixabay.com/tr/photos/orman-%C3%A7e%C5%9Fme-do%C4%9Fa-musluk-3747108/ (Accessed Date: 20 April 2020).
  • Url-32,https://pixabay.com/tr/photos/sonbahar-orman-renkli-%C3%A7e%C5%9Fme-a%C4%9Fa%C3%A7lar-1007572/ (Accessed Date: 26 April 2020).
  • Url-33,https://pixabay.com/tr/photos/sonbahar-orman-renkli-%C3%A7e%C5%9Fme-a%C4%9Fa%C3%A7lar-1007572/ (Accessed Date: 16 April 2020).
  • Url-34, https://www.wikiloc.com/car-trails/sarkisla-hocabey-24104178/photo-15330717 (Accessed Date: 19 April 2020).
  • Url-35,https://dekorrehberim.com/ornek/bahce-duzenlemesinde-kullanilan-bahce-cesme-ornekleri-oBv/sayfa7 (Erişim Tarihi: 16 Nisan 2020).
  • Url-36,https://dekorrehberim.com/ornek/bahce-duzenlemesinde-kullanilan-bahce-cesme-ornekleri-oBv/sayfa6 (Erişim Tarihi: 16 Nisan 2020).
  • Url-37, https://tr.pinterest.com/pin/763219468089680062/ (Accessed Date: 23 April 2020).
  • Url-38, https://www.drovers.com/article/solar-pump-systems-watering-livestock (Accessed Date: 23 April 2020).
  • Url-39,https://www.mariannemajerus.com/stock-photo-rocket-and-chives-in-wooden-raised-bed-redcurrant-gooseberries-large-image00141639.html (Accessed Date: 29 April 2020).
  • Url-40, https://www.gartenbrunnen.net/de/granitbrunnen-pflanztrog-rund-45x40 (Accessed Date: 26 April 2020).
  • Url-41, https://tr.pinterest.com/pin/163748136426880443/ (Accessed Date: 29 April 2020).
  • Url-42, http://www.sagen.at/fotos/showphoto.php/photo/53 (Accessed Date: 26 April 2020).
  • Url-43, https://tr.pinterest.com/pin/427560558376403064/ (Accessed Date: 25 April 2020).
  • Url-44, https://www.grischott-holz.ch/gartenm%C3%B6bel/tr%C3%B6ge/brunnentrog-runca/ (Accessed Date: 29 April 2020).
  • Url-45, https://steiner-naturstein.de/pages/referenzen (Accessed Date: 25 April 2020).
  • Url-46,https://www.flickr.com/photos/paperspaints/5004133984/in/album-72157624987327366/ (Accessed Date: 17 April 2020).
  • Url-47, https://tr.pinterest.com/pin/639581584569882472/ (Accessed Date: 25 April 2020).
  • Url-48, https://mapio.net/pic/p-83423437/ (Accessed Date: 26 April 2020).
  • Url-49, https://fermanet.com/urun/hayvan-yalagi-termoplast/?v=29b90007cbf9 (Erişim Tarihi: 27 Nisan 2020).
Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-9036
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Yayıncı: AVES Yayıncılık
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Fonksiyonel Bir Gıda Katkısı Olarak Spirulina platensis

Çağrı GÜLER, Zehra TÜRKOĞLU, Mehmet Ali SALIK, Özgenur TÜRKMEN, Ayla ARSLANER

Koronavirüsü Salgınında Tüketicilerin Tıbbi ve Aromatik Bitkileri Tüketim Alışkanlıkları

Banu KADIOĞLU, Sibel KADIOĞLU

Türk Kültürünün Kaybolan Değerlerinden Olan Su Yalaklarının Kullanım Durumlarına Göre İncelenmesi

Serkan ÖZER, Oğuzhan DİKMEN

Erzurum Kentsel Açık Yeşil Alanlarında Meyve Ağaçlarının Kullanımı

Betül AYKUN DİKMEN, Hasan YILMAZ

Kavrulmuş Buğday ve Arpadan Elde Edilen Unların Keklerin Bazı Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi

Mehmet Murat KARAOĞLU, Sanaz MALEK, Yeşim BEDİR, Hüseyin BOZ

Aras Nehri’nden (Erzurum) Örneklenen Tatlı Su Midyesinde (Unio crassus) Deneysel Ortamda Kurşun II Asetat Birikim Düzeylerinin Araştırılması

Kübra KOBAZA, Veysel PARLAK, Muhammed ATAMANALP

Farklı Kurutma Tekniklerinin Smilax excelsa Genç Sürgünlerinin Antioksidan Aktivitesi ve Bazı Fizikokimyasal Özellikleri Üzerine Etkisi

Elif Feyza TOPDAS, Muhammet DEMİRBAŞ, Memnune ŞENGÜL, İhsan Güngör ŞAT

Silajlık Mısır Çeşitlerinin Ham Protein Verimi ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Abdulmuttalip MEŞE, Erdem GÜLÜMSER

Kırşehir İlindeki Bazı Seralarda Yetiştirilen Bitkilerin Beslenme Durumlarının Toprak ve Yaprak Analizleri ile Değerlendirilmesi

Sedat BOYACI, Ahu Alev ABACI-BAYAR, Ayşe BAŞPINAR, Derya DURAN GÖKALP

Bingöl İli Buğday Ekim Alanlarında Bulunan Yabancı Otlar, Yoğunlukları ve Rastlama Sıklıkları

Revda TOPCU ESİM, İrfan ÇORUH