TOPRAĞA KARIŞTIRILAN ORGANİK ARTIKLARIN TOPRAĞIN BAZI ÖZELLİKLERİ İLE STRÜKTÜREL DAYANIKLILIĞI VE EROZYONA DUYARLILIĞI ÜZERİNE ETKİLERİ

ÖZETBu denemenin amacı, Erzurum yöresinde yaygın olarak bulunan üçbüyük toprak grubunun (kahverengi, kestanerengi, kireçsiz kahverengi) sırüktüreldayanıklılığı ve dolayısıyla erozyona duyarlılığı üzerine, çöp komposıu, ahır gübresi,buğday samanı ve fiğ samanı gibi organik arlıkların karıştırılmasının etkilerinilaboratuvar koşullarında incelemektir.Denemede kulalnılan topraklar ince ve orta derecede ince tekstürlü, organikmadde içeriği düşük, kireç içeriği orıa ve düşük olan, alkalilik sorunu bulunmayantopraklardır. Strüktürel stabiliteleri düşük olan bu topraklar erozyona karşıduyarlıdırlar.Bu üç büyük toprak grubuna değişik düzeylerde karıştırılan deneme konusuorganik artıklar, toprakların :a) Suya dayanıklı agregatlar miktarını, strüktürel stabilitesi ölçütünü ve Boekeloranı değerlerim istatistiksel olarak önemli düzeyde artırmış,b) Dispersiyon oranı, erozyon oranı, geçirgenlik oram ve toprak aşınımfaktörü değerini istatistiksel olarak önemli düzeyde azaltmış,c) Doğrusal uzama katsayısı, yüzde büzülme ve kırılma değerini istatistikselolarak önemli düzeyde azaltmıştır.Topraklara karıştırılan organik artıkların etkinlikleri, kendi aralarında ve büyüktoprak gruplarına göre farklılık göstermiştir.EFFECTS OF ADMIXTURING ORGANTC RESIDUES ONSTRUCTURE STABILITY AND ERODIBILITY OF SOİLSSUMMARYThis investigation has been undertaketı in order to find outthe effect of incorporating various organic matter sources, such as manure, wheatstraw, dried-ground vetch and compost into soii, on the str uçtur al stability andtherefore on the erodibility of soils. The experimental work was fulfilled on threegreat soil groups which are highly wide spread in Erzurum and its vicinity.Representatİve surface soil samples (0-20 cm depth) used in the experimentalwork are takenfrom Pasinler and Daphan Plains and Aşkale district. Organic mattersources hava been obtainedfrom various farm and institutions.Some properties of the experimental soils can be summarized as fine tomedium-fıne in texture, low in organic matter content, low to medium in lime content,andfree of alkalinity problem. This kind of soils which are low in str uçtur al stabilityare quite sensitive to erosion.Experimental results can be summarized as :a) Organic sources used in the experiment increased the amount of waterresistant soil aggregates greater than 250 micron, structure stability index and Boekelsratio, significantly.b) The same soil treatments decreased dispersion, erosion, and permeabilityratios and soil erodibility factor values significantly.c) Organic matter treatments decreased thefollowing parameters significantly coeffıcient of linear extensibility, percent shrinkage and modül us ofrupture.Effecüveness of the organic residues varied depending on the type of theorganic matter used and the great soil groups invesügated.Effectiveness of the compost was considerably lower compared to the other organic materials used.
Anahtar Kelimeler:

-