Tarımsal İşletmelerde Stratejik Analiz: Erzurum İli Örneği

Bu çalışmanın amacı tarımsal işletmelerin stratejik analizlerinin yapılarak ilgili literatüre katkı sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda Erzurum ilinde 10 tarımsal işletme üzerinde araştırma yapılmıştır. Tarımsal işletmelerin güçlü ve zayıf yönleri ile fırsat ve tehditlerini belirlemek için SWOT analizi tekniği kullanılmıştır. SWOT analizi verileri kullanılarak 4 strateji geliştirilmiştir. Geliştirilen stratejilerin ve SWOT analizi faktörlerinin derecelendirilmesinde 63 uzmanın görüşüne başvurulmuştur. Yapılan analizler sonucunda tarımsal işletmeler için en uygun stratejilerin “(1) Tarım arazilerinin verimliliğinin arttırılmasına yönelik tarımsal girişimcilere eğitim verilmesi” ve “(2) Sermayedarların organik tarım işletmesi kurma ya da destek verme girişiminde bulunmaları için yönlendirilmeleri” olduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda bilinçsiz tarımı engelleme yönelik eğitimlerin verilmesi ve organik tarımı yaygınlaştırmaya yönelik birtakım teşviklerin sunulması gerektiği önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Stratejik analiz, SWOT analizi, Tarımsal işletmeler

Strategic Analysis in Agricultural Enterprises: The Case of Erzurum Province

The aim of this study is to contribute to the related literature by making strategic analysis of agricultural enterprises. For this purpose, research has been done on 10 agricultural enterprises in the province of Erzurum. SWOT analysis technique was used to identify the strengths and weaknesses, opportunities and threats of agricultural enterprises. 4 strategies have been developed using SWOT analysis data. Opinions of 63 experts were consulted in grading the developed strategies and SWOT analysis factors. As a result of the analysis, it has been determined that the most appropriate strategies for agricultural enterprises are “(1) training of agricultural entrepreneurs to increase the productivity of agricultural lands” and “(2) orientation of the capitalists to establish or support organic farming enterprises”. In this context, it is suggested that trainings aimed at preventing unconscious agriculture and some incentives to expand organic agriculture should be offered.

Keywords:

Strategic analysis , SWOT analysis, Agricultural enterprises,

PDF

___

Ağızan, K., Bayramoğlu, Z., Ağızan, S., 2018. Tarımda Stratejik Yönetimin Gerekliliği Ve Stratejik Yönetim Yaklaşımı Olan Denge Puan Kartı (DPK) Kullanımı. X. IBANESS Congress Series, 27-28 Ekim 2018, Ohrid/Macedonia, s: 440-450.
Akar, O., 2016. İlimizin Arazi Varlığı ve Kullanım Şekli. Erzurum İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü. http://www.erzurumtb.org.tr/eskiSite/site/dosyalar/taril_il_mud.pptx#:~:text=%C3%87KS%20kay% C4%B1tl%C4%B1%20yakla%C5%9F%C4%B1k%2035%20bin,92%20bin%20tar%C4%B1msal%20i%C5%9 Fletme%20mevcuttur. (Erişim Tarihi: 3 Mart 2021).
Aktan, C.C., 2008. Stratejik Yönetim ve Stratejik Planlama. Çimento İşveren Derg., 22 (4): 4-21.
Aygün, G., Akbulak, C., 2017. Ardahan İli Organik Hayvancılık Potansiyelinin Değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniv. Sosyal Bil. Derg., (53): 144-161.
Ataseven, Y., 2010. Tarımsal Faaliyetlerin İçme Suyu Havzalarındaki Etkilerinin Araştırılması: Ankara İli Örneği. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara, 231 s.
Bozkıran, S., 2018. İşletmelerde Stratejik Analiz. Econominal, Agricultural Economics-Rural Development-Environment: https://econominal.org/isletmelerde-stratejik-analiz/ (Erişim Tarihi: 2 Mayıs 2020).
Çakal, M.A., 2013. TRA1 Organik Tarım Stratejisi. KUDAKA Araştırma ve Planlama Birimi. http://www.erzurumtb.org.tr/dosyalar/rapor-tarim.pdf (Erişim Tarhi: 30 Mayıs 2020).
Çelik, Y., 2016. Hadim İlçesi Tarım sektörünün SWOT Analizi. Uluslararası Sempozyum: Geçmişten Günümüze Bozkır, 06-08 Mayıs 2016, Konya, s: 1459-1468.
Demiryürek, K., 2011. Organik Tarım Kavramı ve Organik Tarımın Dünya ve Türkiye’deki Durumu. Gaziosmanpaşa Üniv. Ziraat Fak. Derg., 28 (1): 27-36.
Doğan, N. Ö., Ersoy, Y., 2017. Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinde SWOT Analizi: Uşak İli Örneği. 3. Sektör Sosyal Ekonomi Derg., 52 (Özel Sayı): 952-969.
Downey, J., 2007. Strategic Analysis Tools-Topic Gateway Series.The Chartered Institute of Management Accountants. https://www.cimaglobal.com/Documents/ImportedDocuments/cid_tg_strategic_analysis_tools_nov07.pdf.pdf (Accessed Date: 3 May 2020).
Erzurum Büyükşehir Belediyesi, 2015. T.C. Erzurum Büyükşehir Belediyesi 2015-2019 Stratejik Plan.https://erzurum.bel.tr/DOSYA/Stratejik_plan_2015_2019.pdf (Erişim Tarihi: 30 Mayıs 2020).
Esmer, Y., 2020. Financial Strategic Analysis in SMEs: The Case of Amasya Province. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Derg. 5 (1): 82-88.
Esmer, Y., Gıdık, B., 2020. Organik Tarım Öğrencilerinin Tarımsal Girişimcilik Eğilimlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Tarım Ekonomisi Derg., 26 (2): 147-156.
Garanti Bankası, 2012. Sektörün İtici Gücü: Tarımsal İşletmeler. İstanbul: Garanti KOBİ. https://www.msmeturkey.com/fileadmin/msme/upload/pdf/Panel_3/Agricultural_enterprises_as_a_driving_force_in_the_sector.pdf (Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2020).
Gökçe, O., 2010. Tarımsal Girşişimcilik ve Geliştirilmesi. http://osmangokce.net/wp/2010/05/16/tarimsal-grmclk-ve-geltrlmes/ (Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2020).
Günlü, A., Atasever, M., Karakaya, Y., 2006. Erzurum İli Hayvancılığının Yapısal Özellikleri ve Yakın Gelecekteki Durumu Üzerine Genel Değerlendirme. Atatürk Üniv. Vet. Bil. Derg., 1 (3): 55-68.
Gürel, E., Tat, M., 2017. SWOT Analysis: A Theoretical Review. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Derg., 10 (51): 994-1006.
İkikat Tümer, E., Birinci, A., Aksoy, A., 2010. Tarımsal Üretimi Etkileyen Risk Faktörleri Ve Stratejilerinin Belirlenmesi: Erzurum İli Örneği. Türkiye IX. Tarım Ekonomisi Kongresi, 22-24 Eylül 2010, Şanlıurfa, s: 191-198.
Kamilçelebi, H., 2012. Türkiye’de Sigorta Sektörünün SWOT Analizi ve Bir Araştırma. Ekonomi Bil. Derg., 4 (1): 45-54.
Kansız, N., Akın Acuner, Ş., Yavuz, M.A., 2008. Çay Sektörü SWOT Analizi (Güçlü / Zayıf Yönler, Fırsatlar/Tehditler). Rize: Milli Prodüktivite Merkezi. http://rizetso.org.tr/wp-content/uploads/2014/09/cay-sektoru-swot-analizi.pdf (Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2020).
KUDAKA, 2015. TRA1 Düzey 2 Bölgesi Tarım Sektörü Raporları. Erzurum: T.C. Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA). https://kudaka.org.tr/apb/tarim_sektoru_raporlari.pdf (Erişim Tarihi: 30 Mayıs 2020).
Merdan, K., 2018. Türkiye’de Organik Tarımın Mevcut Durumu ve Gelişme Potansiyelinin SWOT Analiz Yardımıyla Değerlendirilmesi. Social Sciences Studies Journal, 4 (14): 523-536.
Porter, M.E., 1996. What is Strategy?, Harvard Business Review, Novembe-December: 1-20.
Seki, İ., Biler, T., 2016. Büyük Baş Hayvan İşletmelerine Yönelik SWOT Analizi: Biga Örneği. ÇOMÜ Ziraat Fak. Derg., 4 (1): 51-59.
Taş, B., 2011. Tarım Alanlarının Planlaması Sürecinde SWOT Analizi Kullanımına Bir Örnek: Sandıklı İlçesi. Coğrafi Bil. Derg., 9 (2): 189-207.
Toksoy, D., Yenigün, M., Şen, G., 2009. Orman Köylerindeki Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinin SWOT Analizi ile Değerlendirilmesi (Maçka İlçesi Örneği). Kastamonu Üniv. Orman Fak. Derg., 9 (1): 12-18.
Topçu, Y., 2008. Çiftçilerin Tarımsal Destekleme Politikalarından Faydalanma İstekliliğinde Etkili Faktörlerin Analizi: Erzurum İli Örneği. Akdeniz Üniv. Ziraat Fak. Derg., 21 (2): 205-212.
Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş., 2017. Erzurum İli Uygun Tarım Alanları Araştırması. Ankara: Teknoloji, Araştırma ve İş Geliştirme Daire Başkanlığı. https://www.kudaka.org.tr/ekler/2e8bb-Erzurum_ili_uygun_yatirim_alanlari.pdf (Erişim Tarihi: 30 Mayıs 2020).
Vinnichenko, N., Semenets, I., 2017. Strategic Analysis of Agricultural Enterprises. International Scientific Journal “Internauka”, 1 (23): 35-38.
Yakubiv, V., Boryshkevych, I., Piatnychuk, I., 2018. Strategic Analysis of Development of Agricultural Enterprises of Ivano-Frankivsk Region. The Actual Problems of Regional Economy Development, 2 (14): 16-24.