JEOLOJİK VE HIZLANDIRILMIŞ EROZYON SÜREÇLERİ

ÖZET.Ülkemizde çözümlenmesi gerekli önemli sorunlardım biri de toprakerozyonudur. Bu olay doğada sinsi bir şekilde meydana geldiği için korkunçbir afettir.Ulusal ekonomisinin temelleri tarıma dayalı olan ülkemizde şimdiyedek erezyonun anlam ve önemi tam olarak anlaşılamamıştır.Bu olay tarım, orman ve otlak sahalarında zararlı olmakla kalmamış;öte yandan barajlar gibi büyük yatırımlara malolan sanat yapılarını daişe yaramaz hale getirmiştir.Ekonomik yönden yarı gelmişmiş ülkeler arasında yer alan Türkiye'de mevcut tarımsal üretim şimdiki nüfusu beslemekten uzaktır. Çünkiher yıl % 3 oranında artan niifusumuza karşı üretim ancak %2,5 dolayındabir artış göstermektedir ki, bu durum, ülkemiz için üzerindeehemmiyetle durulacak bir sorundur. Aradaki farkın kapatılamaması,ülkemizde yakın bir gelecekte açlıkla ilgili bir sürü sorunların meydanagelmesine sebep olacaktır. Şu halde, Türkiye'nin ekonomik gelişimiancakve ancak tarımsal üretimin nüfusdan daha hızlı bir şekilde çoğalmasınabağlıdır.Bugiin için erozyon çalışmalarında başta gelen A.B.Devletlerindeher yıl tarla ve çayır arazi/erinden üç milyar ton toprak erozyon olaytile okyanuslara taşınmaktadır. 'ülkemizde her yıl erozyon olayı iledenizlere taşınan toprak miktarı 440 milyon ton dolayındadır. Bu miktartoprak 20 cm kalınlığında bir tabaka halinde yüzeye serilmiş olsa,her yıl Kıbrıs ad~ı büyükıüğünde bir saha kaybediyoruz,. demektir.A.B.Devl'etleri bundan aşağı yukarı elli yıl önce erozyonu ulusalbir sorun olaruk ele aldığı halde, ülkemizde bu konu ancak 1956 yılındaönem kazanmaya başlamıştır.Ülkemizde erozyon zararlarına ait sayısız iimekler verilebilir, ziraTürkiye bir erozyon koleksiyonu giirÜnümündedir. Anadolu üzerindenuçakh' geçenler her tarafta bunun .zararlarını kolayca izleyebilirler.Yer yüzünde erozyonun zararını giirmemiş v~ acısını çekmemişmilletpek azdır. Bir vakitler büyük imparatorluklar kurmuş olan Türk'lerbu sinsi ve amansız düşmanla başa çıkamaz hale gelmiş/er ve bilindiğigibi Türk'ler dünyanın dört bir yanına göç etmek zorunda kalmışlardır.Olkemizde son zamanlarda gtirülen feyezan olayları da erozyonunaktif sonuçlarıdır. Örneğin, 1967 yılında Ankara'da 169 vatandpşımızınkaybı ve 21,5 milyon liralık zararla sonuçlanan taşkın ile 1958 yılındaÇaııkm' da 17 vatandllŞımızın kaybına malolan ve 6 milyon liradan fazlazarar meydana getiren taşkınlar çok iinemlidir.Kurak iklim koşullarında da rüzgar erozyonu zararlı olmaktadır.Örneğin, 1956 yılında bu yolla 500 bin ton tahıl zarar giirmüştür. Aynışekilde, 1962 de Karapınar'da 4D0 bin dekar arazi rüzgar erozyonunakonu olmuştur. Öte yan~ı, ülkemizin göz bebeği olan Haliç, vapurlarınhareketini güçleştirecek şekilde millenmeye başlamıştır.Bu broşürde, toprak erozyonunun tanımı ve tasnifi hakkında genişbilgi verilmiş ve bunun jeolojik erozyondan farkı belirtilmiştir. Ayrıca,toprtık ve su muhafazasının tanımı ve önemine de değinilmiştir. Bu yazınınhazırlanmasında kaynak listesi geniş tutulmuştur. Büyük bir emekürünü olan b6yle bir eserin, bu sahada çalışaıı meslektaşlarıma ve öğren'cilerime yararlı olmasını temenni ederim.
Anahtar Kelimeler:

-