Erzurum Şartlarında Bazı Yem Bezelyesi Hat ve Çeşitlerinin Tohum Verimleri ile Bazı Özelliklerinin Belirlenmesi

Araştırma Erzurum şartlarında bazı yem bezelyesi hat ve çeşitlerinin kışı geçirme oranı, tohum verimi ve ilgili özelliklerini belirlemek amacıyla planlanmıştır. 8 hat (Hat No: 5, 6, 8, 10, 13, 14, 15 ve 17) ve 5 çeşit (Töre, Özkaynak, Kirazlı, Taşkent ve Ürünlü) 2012-13 ve 2013-14 kışlık ürün yetiştirme sezonunda şansa bağlı tam bloklar deneme deseninde 3 tekrarlamalı olarak incelenmiştir. İki yıllık sonuçlara göre incelenen genotiplerin Erzurum şartlarındaki performanslarında önemli farklılıklar görülmüştür. 15 ve 10 numaralı hat ve Özkaynak çeşidi en yüksek tohum verimine sahip olmuşlardır. Bununla birlikte hasat indeksinde Taşkent, kışı geçirme oranında ise Özkaynak çeşidi ilk sırayı almıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yem bezelyesi, genotip, adaptasyon, tohum verimi

Determination of Seed Yield and Some Characteristics of Some Forage Pea Lines and Varieties in Erzurum Conditions

The research was planned to determine the winter survival rate, seed yield and related characteristics of some forage pea lines and varieties in Erzurum winter conditions. 8 lines (Line No. 5, 6, 8, 10, 13, 14, 15 and 17) and 5 varieties (Töre, Özkaynak, Kirazlı, Taşkent and Ürünlü) of forage pea were tested in randomized complete blocks design with 3 replications in the 2012-13 and 2013-14 crop seasons. There were significant differences in the performance of the genotypes examined according to the two year results in Erzurum conditions. Line-15, Line-10 and Özkaynak variety have higher seed yield than other genotypes. In addition, Taşkent has the highest harvest index and Özkaynak has the highest winter survival rate in the study.

Keywords:

Forage pea, genotypes, adaptation, seed yield,

PDF

___

Açıkgöz, E., Üstün, A., Gül, İ., Anlarsal, A. E., Tekeli, A. S., Nizam, İ., Avcıoğlu, R., Geren, H., Çakmakçı, S., Aydınoğlu, B., Yücel, C., Avcı, M., Acar, Z., Ayan, İ., Uzun, A., Bilgili, U., Sincik M., Yavuz, M., 2007. Yem bezelyesi (Pisum sativum L.)’nde genotip x çevre ilişkileri ve kuru madde ile tohum veriminde stabilite analizleri, Türkiye 7.Tarla Bitkileri Kong., Erzurum, s:79-82.Açıkgöz, E., 2001. Yem Bitkileri. Uludağ Üniv. Güçlendirme Vakfı Yay No: 182. Bursa.Alan, Ö., Geren, H., 2012. Bezelyede (Pisum sativum L.) farklı ekim zamanlarının tane verimi ve diğer bazı tarımsal özellikler üzerine etkisi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 49: 127-134. Annicchiarico, P., Iannucii, A., 2007. Winter survival of pea, faba bean and white lupin cultivars in contrasting Italian locations and sowing times, and implications for selection. Journal of Agricultural Science, 145: 611-622.Anonim, 2016. Yem Bezelyesi Tescil Raporu. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü, Ankara, 2016.Ayaşan, T., 2010. Ruminant ve Kanatlı Beslenmesinde Bezelye Kullanımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 5 (2):74-82. Bilgili, U., A. Uzun, M. Sincik, M. Yavuz, B. Aydınoğlu, S. Çakmakçı, H. Geren, R. Avcıoglu, İ. Nizam, A.S. Tekeli, İ. Gül, E. Anlarsal, C. Yücel, M. Avcı, Z. Acar, İ. Ayan, A. Üstün, E. Açıkgöz, 2010. Forage yield and lodging traits in peas (Pisum sativum L.) with different leaf types. Turkish Journal of Field Crops, 15(1): 50-53.Çil A., 2007. Harran ovası koşullarında bazı bezelye (Pisum sativum L.) hatlarının ot ve tane verimlerinin saptanması. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kong., 25-29 Haziran 2007, Erzurum. Geren, H., Alan Ö., 2012. Farklı ekim zamanlarının iki bezelye (Pisum sativum L.) çeşidinde ot verimi ve diğer bazı özellikler üzerine etkileri. Anadolu Derg., 22(2): 37-47.Kadıoğlu, S., 2011. Fosforlu Gübre ve Fosfor Çözücü Bakteri Uygulamasının İki Farklı Yem Bezelyesi Çeşidinde Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Atatürk Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Erzurum.Karaköy, T., Demirbaş, A., Yörük, V., Toklu, F., Bolach, F.S., Ton, A., Anlarsal, A.E., Özkan, H., 2016. Sivas ekolojik koşullarında soğuğa dayanıklı bezelye (Pisum sativum ssp. sativum L. ve ssp. arvense L.) genotiplerinin belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Derg., 25 (Özel sayı-1): 171-176.Kavut, Y.T., Çelen, A. E., Çıbık, Ş.E., Urtekin, M. A., 2016. Ege Bölgesi koşullarında farklı sıra arası mesafelerinde yetiştirilen bazı yem bezelyesi (Pisum arvense L.) çeşitlerinin verim ve diğer bazı özellikleri üzerine bir araştırma. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Derg., 25 (Özel sayı-2): 225-229.Kaya, İ., Yalçın, S., 1999. Baklagil tane yemleri ve ruminant rasyonlarında kullanımı. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Derg., 39 (1): 101-114.Masoero, F., Moschini M., Fusconi, G. and Piva, G. 2006. Raw, Extruded and Expanded Pea (Pisum sativum) in Dairy Cows Diets. Italian Journal of Animal Sci., 5 (3), 237–247.Murray, G.A., Eser, D., Gusta, L.V., Eteve, G., 1988. Winterhardiness in pea, lentil, faba bean and chickpea. Cool Season Food Legumes, 5: 831-843.Özköse, A., 2017. Farklı Ekim Derinliklerinin Yem Bezelyesinin Verim ve Bazı Verim Özellikleri Üzerine Etkileri. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Derg., 21(6): 1188-1200.Sayar, M.S., 2007. Diyarbakır Ekolojik Koşullarında Bazı Yem Bezelyesi (Pisum arvense L.) Hat ve Çeşitlerinin Verim ve Verim Öğelerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniv. Fen Bilimleri Enst., Adana.Sayar, M. S., Anlarsal, A.E., Başbağ, M., Gül, İ., Açıkgöz, E., 2009. Diyarbakır Koşullarında Bazı Yem Bezelyesi (Pisum arvense L.) Hatlarının Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi, Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kong., 19-22 Ekim 2009, Hatay.Sayar, M.S., Anlarsal, A.E., 2008. A research on determination of yield and some yield components of forage pea (Pisum arvense L.) cultivars and lines in Diyarbakır ecological conditions. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Derg., 17(4): 78-87. Singh, A., Singh, S., Prasad Babu, J.D., 2011. Heritability, character association and path analysis studies in early segregating population of field pea (Pisum sativum L. var. arvense) Int. J. Plant Breed. and Gen., 5: 86-92.Tan, M., 2018. Baklagil ve Buğdaygil Yem Bitkileri. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Ders Yayınları No: 190, Erzurum, 286 s.Tan, M., Koç, A., Elkoca, E., 2011. Doğu Anadolu’nun Bazı İllerinde Yetiştirilen Yem Bezelyesi Populasyonlarından Ot ve Tohum Tipi Hatların Geliştirilmesi. TÜBİTAK-TOVAG 107O134 Nolu Proje Sonuç Raporu. Tan, M., Koç, A., Dumlu Gul, Z., 2012. Morphological characteristics and seed yield of East Anatolian local forage pea (Pisum sativum ssp. arvense L.) ecotypes. Turkish Journal of Field Crops. 17(1): 24-30.Tan, M., Koç, A., Dumlu Gül, Z., Elkoca, E., Gül, I., 2013. Determination of dry matter yield and yield component of local forage pea (Pisum sativum ssp. arvense L.) ecotypes. Tarım Bilimleri Derg., 19: 289-296.Tekeli, A.S., Ateş, E., 2003. Yield and its components in field pea (Pisum arvense L.) lines. Journal of Central European Agriculture, 4(4): 312-318.Tamkoç, A., 2007. Kışlık olarak ekilen yem bezelyesi hatlarının verim ve bazı bitkisel özellikleri, Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27 Haziran, Cilt 2, s: 94-97, Erzurum, 2007. Timurağaoğlu K.A., Genç A., Altınok S., 2004. Ankara koşullarında yem bezelyesi hatlarında yem ve tane verimleri. Tarım Bilimleri Derg., 10(4): 457-461.Tosun, F., 1974. Baklagil ve Buğdaygil Yem Bitkileri Kültürü. Atatürk Üniv. Yayın No:242, Ziraat Fak. Yayın No: 123. Ders Kitapları Serisi No:8, Erzurum.TÜİK, 2017. www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: 28.02.2018).Uzun, A., 1997. Değişik Yaprak Formlarına Sahip Yem Bezelyesi Çeşitlerinde Ekim Zamanı ve Ekim Sıklığının Verim ve Verim Öğelerine Etkisi. Doktora Tezi, Uludağ Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa. Uzun A., Bilgili, U., Sincik, M., Filya I., Acikgoz, E., 2005. Yield and quality of forage type pea lines of contrasting leaf types. European Journal and Agronomy, 22: 85-94.Uzun, A., Gün, H., Açıkgöz, E., 2012. Farklı gelişme dönemlerinde biçilen bazı yem bezelyesi (Pisum sativum L.) çeşitlerinin ot, tohum ve ham protein verimlerinin belirlenmesi. Uludağ Üniv. Ziraat Fak. Derg., 26(1): 27-38.Volpelli, L.A., Comellini, M., Masoero, F., Moschini, M., Lo Fiego, D.P., Scipioni, R., 2009. Pea (Pisum sativum) in dairy cow diet: Effect on milk production and quality. Italian Journal of Animal Sci., 8 (2): 245-257.