Namık Kemal’de Doğu-Batı Sentezi ve Romantizme Evirilen Süreç

Bu makalede, on dokuzuncu asırdan evvel başlayan çöküş sürecini ertelemekten başka bir neticeye ulaşamayan Osmanlı İmparatorluğu’nun, zorunlu olarak Aydınlanma fikirlerinin tesirleri altında daha da güçlenen ve yükselen Avrupa medeniyeti ile siyasi ve sosyal sahada temasa geçmesi, muhtevası ile etkin olan Tanzimat Fermanı ve tesirleri çerçevesinde işlenmiştir. Osmanlının Batılı manada modernleşmesi bağlamında, Türk Edebiyatının ve dönemin önemli şahsiyetlerinden biri olan ve sentez önerisinde bulunan, bu önerisinde Batı’yı olduğu gibi taklit etmekten ziyade daha çok Batı’nın tekniğini almaktan yana görüş beyan eden Osmanlı aydını Namık Kemal’in Doğu-Batı sentezinde, Fransa’da gelişip tüm Avrupa’da ve Türk edebiyatında kısa sürede pek çok sanatçıyı etkisi altına alan Romantizme eviriliş süreci incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Namık Kemal, Aydınlanma, Doğu-Batı Sentezi, Romantizm, Modernleşme

Namik Kemal’s East-West Synthesis and Evolution into Romanticism

This paper discusses the obligatory contact of Ottoman Empire, which could only delay its inevitable collapse beginning even before the nineteenth century, with European civilization, which strengthened and rose even more under the influence of Enlightenment ideas, in the political and social field within the scope of the Gulhane Rescript of 1839 and its impacts, which became effective due to its content It also analyzes Namık Kemal’s East-West synthesis and the evolution into Romanticism that began in France and rapidly influenced many artists in both Europe and Turkey. Namık Kemal, an Ottoman intellectual, was one of the most important personages of his time and in Ottoman and Turkish literature’s modernization in parallel with the West. His synthesis proposed adopting the techniques of the West rather than simply copying them.

Keywords:

Namık Kemal, The Enlightenment, East-West Synthesis, Romanticism, Modernization,

PDF

___

Bon, G. L. (1976). Kitleler psikolojisi, İstanbul: Yağmur Yayınevi.

Berkes, N. (2003). Türkiye’de çağdaşlaşma, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Birand, K. (1955). Aydınlanma devri felsefesinin Tanzimat tesirleri, Ankara: Son Havadis Matbaası.

Curtius, E. R. (1953). Fransa üstüne deneme (Çev. Sabahattin Eyüpoğlu). İstanbul: Sanat Basımevi.

Dino, G. (1978). Türk romanının doğuşu, İstanbul: Cem Yayınevi.

Dino, G. (1951). Tanzimat’tan sonra gerçekliğe doğru, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fak. Dergisi, C.IX, sayı 3, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Emil, B. (1988). Ölümünün 100. yılında Namık Kemal, “Namık Kemal’in eserinde ve aksiyonunda üç temel kavram:

Erbay E. (1997). Eskiler ve yeniler (Tanzimat ve Servet-i Fünûn neslinin divan edebiyatına bakışı) Erzurum: Akademik Araştırmalar.

Filizok, R. (1988). Ölümünün 100. yılında Namık Kemal, İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.

İnalcık, H. ve Seyitdanlıoğlu, M. (2006). Tanzimat- değişim sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, içinde Mehmet, Yavuz Abadan, Tanzimat Fermanı’nın tahlili nedir? Ankara: Phoenix Yayınevi.

İnalcık, H. (2018). Şâir ve patron, Ankara: Doğu Batı Yayınları.

Kaplan, M. (1948). Namık Kemal-hayatı ve eserleri, (Doktora Tezi). İstanbul: İbrahim Horoz Yayınevi.

Kaplan, M., İ. Enginün, B. Emil (1978). Yeni Türk edebiyatı antolojisi-I (İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.

Kaplan, M., İ. Enginün, B. Emil (1988). Yeni Türk edebiyatı antolojisi-II İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.

Kaplan, M. (2014). Kültür ve dil, İstanbul: Dergâh Yayınları

Lewis B.(2014). Modern Türkiye’nin doğuşu, Ankara: Arkadaş Yayınevi

Staël, M. D. (1952). Edebiyata dair, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.

Mardin, Ş. (1991). Türk modernleşmesi, Makaleler IV, İstanbul: İletişim Yayınları.

Mardin, Ş. (1985). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye ansiklopedisi,1.Cilt “Tanzimat ve Aydınlar”, İstanbul: İletişim Yayınları.

Mardin, Ş. (2015). Yeni Osmanlı düşüncesinin doğuşu, İstanbul: İletişim Yay.

Oktay, C. (2017). Siyasi kültür okumaları, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Okay, M. O. (2014). Edebiyat ve edebî eser üzerine, İstanbul: Dergâh Yayınları.

Sayre M. Lövy R. (2016). İsyan ve melankoli-moderniteye karşı romantizm-İstanbul: Alfa/ İnceleme.

Sevük, İ. H. (1935). Edebî yeniliğimiz, İstanbul: Remzi Kitapevi.

Sungu, İ. (1999). Tanzimat-2 (İnceleme-Araştırma dizisi) “Tanzimat ve Yeni Osmanlılar” İstanbul: MEB Yayınları.

Şengül, A. (2016). Celâleddin Harzemşah- Namık Kemal (inceleme, mukaddime, metin) İstanbul: Kesit Yayınları

Öztürk, V. (2010). The romantic roots of Turkish poetry: romantic subjectivity in Abdülhak Hamid Tarhan’ s poetry, İstanbul: Boğaziçi University.

Parla, J. (1985). Efendilik, şarkiyatçılık, kölelik, İstanbul: İletişim Yayınları.

Paz, O. (1996). Çamurdan doğanlar, İstanbul: Can Yayınları.

Perin, C. (1946). Tanzimat edebiyatında Fransız tesiri, İstanbul: Pulhan Matbaası.

Tanpınar, A. H. (2013). On dokuzuncu asır Türk edebiyatı tarihi, İstanbul: Dergâh Yayınları.

Tanpınar, A. H. (1945). Namık Kemal antolojisi “Bahar-ı daniş mukaddimesi”, İstanbul: M.H. Kitapevi.

Tansel, F. A. (1949). Hususî mektuplarına göre Namık Kemal ve Abdülhak Hâmid, N. Kemal’in Ankara: Güneş Matbaası.

Ülken, H. Z. (1992). Çağdaş Türk düşünce tarihi, İstanbul: Ülken Yayınları.

Ülken, H. Z. (2008). Millet ve tarih şuuru, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Yavuz, H. (1996). Osmanlılık, kültür, kimlik, İstanbul: Boyut Kitapları.

Weber, M. (2012). Ekonomi toplum, 1. cilt, İstanbul: Yarın Yayınları.