EDEBÎ BİR TÜR OLARAK KLÂSİK EDEBİYATIMIZDA SEFÂRETNÂMELER

Öz Osmanlı İmparatorluğu, ilişkiler kurduğu İran, Rusya, Avusturya, Lehistan, Fransa, İngiltere, İtalya, Fas, Özbekistan, Hindistan, İspanya, Prusya ve İsveç gibi ülkelere toplam kırka yakın elçi göndermiştir. Osmanlı İmparatorluğu için, dış ülkelerde görev yapan bu sefirlerin (elçilerin) veya yardımcılarının o ülkede yaşadıkları olayları, diplomatik görüşmeleri, o ülkenin özelliklerini padişah veya sadrazama bildirmek amacıyla yazdıkları yazılara sefâretnâmeler denir. Kültürlü, zeki ve anlayışlı kimseler olan sefâretnâme yazarlarının eserlerinde vermiş oldukları bilgilere ve yabancı ülkelerde devlete kazandırdıkları siyasî itibara bakılacak olursa, bu eserlerin siyasî tarihimiz için ne derece büyük bir öneme sahip oldukları daha iyi anlaşılır. Bu makalede sefâretnâmeler farklı yönleriyle ortaya konmaya çalışılmıştır.

___

ARSLAN, Tekin, Edebiyatımızda İsimler ve Terimler, Ötüken Yayınları, İstanbul, 1995.

BANARLI, Nihat Sami, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, c.II, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1987.

Başlangıçtan Günümüze Kadar Büyük Türk Klasikleri, Ötüken- Söğüt Yayınları, c.V, İstanbul, 1987.

Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, Milliyet Yayınları, c.XX, s. 10299, İstanbul, 1986.

DEVELLİOĞLU, Ferit, Osmanlıca- Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitabevi, Ankara, 1990.

Meydan Larousse, Meydan Yayınevi, c.XI, s.120, İstanbul, 1973.

PALA, İskender, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, c.I-II, Akçağ Yayınları, Ankara, 1989.

PALA, İskender, Divan Edebiyatı, Ötüken Yayınları, İstanbul, 1997.

Thema Larousse, Tematik Ansiklopedi, c.VI, s. 151, Milliyet Yayınları, İstanbul, 1993.

Türk Ansiklopedisi, c.XXVIII, s. 266, MEB Basımevi, Ankara, 1980.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, c.VII, s. 483, Dergah Yayınları, İstanbul, 1990.

Türkçe Sözlük, c.II, TDK Yayınları, Ankara, 1988.

UNAT, Faik Reşit, Osmanlı Sefirleri ve Sefâretnâmeleri, Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1968.