Türkiye’de Kırsal Meskenler ve Coğrafi Dağılışları

Öz İnsan topluluklarının doğal peyzaj üzerinde oluşturdukları en önemli unsurlardan biri olan meskenler (ev, konut), insan gibi kısa ömürlü olmalarına rağmen değişmeyen faktörlerin etki ve izlerini taşıyan, coğrafî çevrede değişmeyen bazı özelliklere göre yeni baştan ve süratle tanzim edilebilen beşerî tesislerdir. Sürekli bir değişim içinde olsalar da uzun bir geçmişin izlerini taşırlar ve kısmen de devamlılık gösterirler. Bu bakımdan kırsal konutları, yapı malzemesi, şekilleri ve değişik bölümlerinin tertip tarzı ile içinde bulunduğu coğrafî şartların etkisini taşıyan ve bu etkiyi aksettiren yapılar oldukları için, coğrafya ilminde üzerinde durulan konulardan birini oluşturmaktadır. Coğrafî çevre şartları özellikle de kırsal konutların yapılışında, şehir evlerine göre kendini daha fazla hissettirmektedir. Bunun da en önemli nedeni, inşa edildikleri dönemlerde dış dünya ile ilişkilerinin çok zayıf olması ve ekonomik yetersizliklerin yanı sıra ulaşım güçlüklerine bağlı olarak yakın çevreden temin edilen malzemenin özelliğine göre şekillenişleridir. Ülkemizde iklim, yeryüzü şekilleri, jeolojik durum, eğim ve drenaj şartları gibi doğal faktörler ile gelenek, görenek, alışkanlık gibi kültürel özellikler, sürdürülen ekonomik faaliyetlerin farklılık göstermesine bağlı olarak kır konutları, değişik şekiller kazanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kırsal mesken, coğrafi çevre, iklim, doğal faktör

PDF

___

Zaman, M. (2010). Yerleşme Coğrafyası. Ankara: Genel Beşeri ve Ekonomik Coğrafya, Gündüz Eğitim Yayıncılık.
Zaman, M. (2007). Doğu Karadeniz Kıyı Dağlarında Yaylalar Ve Yaylacılık. Erzurum: Atatürk Üniv. Yay. No: 960, Fen Edebiyat Fak. Yay No: 105, Araştırma Serisi No: 75.
Zaman, M. (2003). Vakfıkebir İlçesinin Coğrafyası. Erzurum: Atatürk Üniv. Yay. No: 937, Fen Edebiyat Fak. Yay No: 102, Araştırma Serisi No: 73.
Zaman, M. (1995). “Tonya (Trabzon) İlçe Merkezi'nde Mesken Tipleri”. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Doğu Coğrafya Dergisi, 1, 495–508.
Tümertekin, E., Özgüç, N., (2011). Beşerî Coğrafya, İnsan-Kültür-Mekan. İstanbul: Çantay Kitabevi.
Tunçdilek, N. (1971) Kır yerleşmeleri: Köy-Altı Şekilleri. Türkiye Coğrafi ve Sosyal Araştırmalar. İstanbul: İstanbul Üniv. Coğrafya Enst. Yay.
Tunçdilek, N. (1967). Türkiye İskan Coğrafyası, Kır İskanı (Köy Altı İskan Şekilleri). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 1283, Coğrafya Enstitüsü Yayınları No: 49.
Tolun- Denker, B. (1977). Yerleşme Coğrafyası-Kır Yerleşmeleri. İstanbul: İstanbul Üniv. Yay. No: 2275, Coğrafya Enst. Yay. No: 93.
Tanoğlu, A. (1969). Nüfus ve Yerleşme. İstanbul: İstanbul Üniv. Yay. No: 1183, Edebiyat Fak. Coğrafya Enst. Yay. No: 45.
Sergün, Ü. (1986). Kocaeli Yarımadasında Kırsal Yerleşme. İstanbul: İstanbul Üniv. Edebiyat Fak. Yay. No: 3370.
Köse, A. (1997). İvrindi ve Çevresinin Coğrafi Etüdü. Erzurum: Atatürk Üniv. Yay. No: 837, Kazım Karabekir Eğitim Fak. Yay No: 76, Araştırma Serisi: No: 17.
Kömürcüoğlu, E.A. (1962). Yapı Malzemesi Olarak Kerpiç İnşaat Sistemleri. İstanbul: İ.T.Ü. Mimarlık Fak. Yayını, İstanbul
Koday, S. (1995). “Dadaşköy Meskenlerinin Coğrafi Şartlarla İlişkisi”. Erzurum: Atatürk Üniv.Fen-Edebiyat Fak. Edebiyat Bilimleri Araştırma Dergisi, 21.
Kalelioğlu, E. (1977). “Gaziantep Yöresinde Yerleşme, Meskenler, Nüfus ve Ekonomik Faaliyetler”. Ankara: Ankara Üniv. D.T.C.F. Dergisi. XXVIII (3-4).
İzbırak, R. (1973). Türkiye: 2. Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Kültür Yayınları. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
İncekaş, L., Karaoğlu, A., (1964). Antalya Bölgesi Yapı Malzemesi Etüdü. Ankara: İmar ve İskân Bakanlığı Yay. No. 5-24.
Göney, S. (1976). “Mengen Havzasında Köy Meskenleri”. İstanbul: İstanbul Üniv. Coğrafya Enst. Dergisi. 8 (16).
Göney, S. (1976). Adana Ovaları. İstanbul: İstanbul Üniv. Yay. No. 2162, Coğrafya Enstitüsü Yay. No. 88.
Göney, S. (1975). Büyük Menderes Bölgesi. İstanbul: İstanbul Üniv. Yay. No. 1895, Coğrafya Enstitüsü Yay. No. 79.
Emiroğlu, M. (1981). Korunması Gereken Örnek Bir Kentimiz: Safranbolu. Ankara: Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Yay. No. 297.
Emiroğlu, M. (1970). Akçakoca’da Nüfus, Yerleşme ve Ekonomik Faaliyetler. Ankara: Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Yay. No. 192.
Doğanay, H. (2014). Türkiye Beşeri Coğrafyası (Genişletilmiş ve Güncellenmiş 4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları