Şükrü ADA, Durdağı AKAN, Ahmet AYIK, İsa YILDIRIM, Sinan YALÇIN

Öğretmenlerin Motivasyon Etkenleri

Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmenlerini motive eden ve onların motivasyonunu bozan iç ve dış motivasyon etkenlerini ortaya çıkarmaktır. Araştırmada çalışmanın doğasına uygun olarak nitel araştırma desenlerinden olgu bilim deseni kullanılmıştır. Toplanan veriler nitel veri analiz yaklaşımlarından içerik analizi ile çözümlenmiştir. İlkokullar da görev yapmakta olan 19 sınıf öğretmeni ile yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak görüşme yapılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin motivasyon etkenlerini ortaya çıkarmak için yapılan bu araştırmada, 63 dışsal motive edici etken, 19 içsel motive edici etken, 82 motivasyon bozucu dışsal etken, 9 motivasyonu bozucu içsel etken olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin motive olmaları ve buna bağlı olarak çalışmalarında başarılı olabilmeleri için güçlü ve güven telkin edici bir yönetici desteğine ihtiyaç duyulmaktadır. İfade edilen etkenlerin daha çok insan ilişkileri ve insan nitelikleriyle ilgili olduğu görülmektedir. Sosyoekonomik durumu düşük olan bölgelerde sınıf öğretmenlerinin motive olmak için güçlü ve güven telkin edici bir yönetici desteğine, doyum verici insan ilişkilerine ve başarılı olma duygunu yaşama gibi sosyal gereksinimlere ihtiyaçları olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Motivasyon, Öğretmen, İlkokul

The purpose of this study is to identify the intrinsic and extrinsic motivators that motivate or demotivate classroom teachers. In accordance with the nature of the study, it was based on the phenomenological design, a qualitative research design. The data were analyzed through content analysis, a qualitative approach to data analysis. Semi-structured interviews were conducted with a total of 19 classroom teachers working for primary schools. The analysis and interviews yielded 63 extrinsic motivators, 19 intrinsic motivators, 82 extrinsic demotivators and 9 intrinsic demotivators. Teachers needed to be supported by a strong and confidence-inspiring administrator so that they could be motivated and thus be successful in what they were supposed to do. The motivators and demotivators were mostly concerned with human relations and human qualities. The classroom teachers working in an area dominated by low socio-economic indicators were observed to need the support of a strong and confidence-inspiring administrator to be motivated. They also required such social experiences as satisfying human relations and a sense of achievement.

Keywords:

Motivation, Teacher, Primary School,

PDF

___

Ağırbaş, İ.; Çelik, Y. ve Büyükkayıkçı, H. (2005). “Motivasyon Araçları ve İş Tatmini”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt:8,Sayı:3.
Balcı, A. (2011). Etkili Okul, Okul Geliştirme, Kuram Uygulama ve Araştırma. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Barlı, Ö., Bilgili, B., Çelik, S. & Bayrakçeken, S. (2005). “İlköğretim okul öğretmenlerinin motivasyonları: Farklılıkların ve Sorunların Araştırılması.” Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (1), 391-417.
Bickel, W. E. (1990). “The Effective Schools Literature: Implication for Resarchand Practice” (The Handbook School Psyhology: (Ed:). Reynolds C., Gudkin, T.) New York: John Wıley.
Bishay, A. (1996). “Teacher Motivationan Job Satisfaction: A Study Employing The Experience Sampling Method”. Journal of Under Graduate Sciences, 3:147-154.
Bursalıoğlu, Z. (2011). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Büyükses, L. (2010). Öğretmenlerin İş Ortamındaki Motivasyonunu Etkileyen Etmenler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı.
Demir, H. B. (2007). “Sınıf Öğretmenlerinin Motivasyonunu Etkileyen Değişkenler” Sempozyum: XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Gazi Osmanpaşa Eğitim Bi- limleri Fakültesi, Tokat.
Eren, E. ( 2006). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi (9.Baskı).İstanbul. Beta Basım Yayım Dağıtım.
Good, T. L. and Brophy, J. E. (1986). School Effects. 3rd Ed. In M.C. Wittrock (Ed.). Handbook of Resarch on Teaching, New York: Macmillian.
Hoy,W.K and Miskel C. G. (2012). Eğitim Yönetimi, Teori, Araştırma ve Uygulama. (Çev. Ed . Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Jesus, S.N. and Lens W.(2005). “An İntegrated Model Forth Study of Teacher Motivation, Applied Psychology”. An İnter National Review, 54(1), 119-134.
Karakaya, A. ve Ay, F.A. (2007). “Çalışanların Motivasyonunu Etkileyen Faktörler: Sağlık Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma”. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Mayıs, Cilt:31, No:1 55-67.
Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Lezotte, L. W. (1989). “School Improvement Based on the Effective Schools Resarch”. International Journal of Educational Reasarch, Vol.13, pp.815-824.
Mackenzia, D.E. (1983). “Resarch of School Improvement: An Appraisal of Some Recent Trends”. Educational Resarcher, Vol.12, No:4, pp.5-16.
UNESCO (2006). “Teacher Motivation, Compensation And Working Conditions. Guidebook for Planning Education Emergencies and Reconstruction”. İnternational İnstute For Educational Plannig, Chapter 16, Paris.
Örücü, E. ve Kanbur, A. (2008). “Örgütsel-Yönetsel Motivasyon Faktörlerinin Çalışanların Performans ve Verimliliğine Etkilerini İncelemeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma: Hizmet Endüstrisi Örneği”. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Manisa, Yönetim ve Ekonomi, Cilt: 15, Sayı:1.
Özgan, H. ve Aslan N. (2008). “İlköğretim Okul Müdürlerinin Sözlü İletişim Biçiminin Öğretmenlerin Motivasyonuna Etkisinin İncelenmesi”. Gaziantep Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 190-206.
Öztürk Z., Dündar H.(2003). “Örgütsel Motivasyon ve Kamu Çalışanlarını Motive Eden Faktörler”. C.Ü. İkdisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 2.
Sabuncuoğlu, Z. (1987). Çalışma Psikolojisi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.
Şahin, M.(1999). “Milli Eğitim Bakanlığı Hizmet İçi Eğitim Faaliyetlerinin Geliştirilmesine Yönelik Öneriler”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, sayı: 18, ss.221-227.
Şişman, M. (2002). Eğitimde Mükemmellik Arayışı -Etkili Okullar. Ankara: Pegem Yayınları.
Toker, B.(2008). “Motivasyonda Kullanılan Özendirme Araçlarının İş Doyumuna Etkileri: Beş ve Dört Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama”. Ege Akademik Bakış, 8(1), 69-91.
Ud Din, M., Tufail, H., Shereen S., Nawaz, A., Shahbaz, A. (2012). “Factor Affecting Teacher Motivation at Secondary School Level in Kohat City”. İnter Disciplinary Journal of Contemporary Research in Business. Vol. 3. No: 10.
Yazıcı, H. (2009). “Öğretmenlik Mesleği, Motivasyon Kaynakları ve Temel Tutumlar: Kuramsal Bir Bakış”. Kastamonu Eğiti Dergisi, 17(1), 33-46.
Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, N. (2011). “Okul Müdürlerinin Motivasyonları Üzerinde Nitel Bir İnceleme”. AİBÜ, Eğitim Fakülteleri Dergisi, 11(1), 71-85.