Minyatür Sanatı Bağlamında Minyatür ve Nakış Kelimelerinin Anlamına İlişkin Bilgiler

13-19. yüzyıllar arasında İslam dünyasının resim sanatını temsil eden örnekler, yayınlarda tanıtılırken batıdaki benzerlerinden hareketle minyatür olarak isimlendirilmektedir. Söz konusu resimlerin Osmanlıdaki isminin ise nakış olduğu söylenmektedir. Minyatür ve nakış kelimelerinin birbirinin karşılığı olarak ele alındığı yayınlarda, tanımlara bu kelimelerin etimolojisi ile başlanmış; çoğu tanımda her ne kadar bu iki kelimenin ifade ettiği kapsam birbiri ile örtüşmese de içerikteki tutarsızlık da dikkate alınmamıştır. Bu çalışmada, yayınlarda yer aldığı şekliyle minyatürün tanımı ve bu tanımlarda kullanılan kelimelerin anlamlarına ilişkin bilgiler karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Minyatür ve nakış kelimeleri ile dışa vurulan anlamların ne ölçüde birbiri ile örtüştüğü tartışılmıştır. Çalışma kapsamında incelenen tanımlarda, nakış ve minyatür kelimelerinin birbirinin anlam aralığını karşılayamadıkları anlaşılmıştır. Diğer taraftan, nakış kelimesinin söz konusu dönemin resim sanatının adlandırılması aşamasında, kapsayıcı fakat direkt anlamı karşılama açısından yetersiz kalan bir isim olarak karşımıza çıktığı; nakkaş kelimesinin de bu tarz resimleri yapan sanatçıların adlandırılması hususunda kapsayıcı fakat direkt anlamın vurgulanması açısından yetersiz olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Minyatür, Sanat, Portre, Tasvir, Nakış, Nakkaş

While introduced in the publications, Turkish and Islamic painting art is entitled as miniature on the basis of its counterparts in the West. However, the name of the paintings is said to be mural in the Ottoman period. In the publications where miniature and mural words are handled as each other’s equivalent, definitions start with the etymology of these words and in most definitions; even though the extent that these two words refer not to correspond to each other, incoherency in the content is not taken into consideration. In this study, definition of miniature as it is seen in the publications and information about the meanings of the words used in these definitions are discussed comparatively. To what extent the words miniature and mural and the meanings are embodied in correspondent to each other are discussed and the content of the goal to use mural and muralist to entitle the paintings and the painters are talked about is examined. In the study, it was understood that the words miniature and mural don’t meet each other’s meanings. On the other hand; it was understood that the word mural appears as a name which is inclusive while entitling traditional Turkish and Islamic painting art but insufficient to meet the exact meaning and also the word muralist is in the context of entitling the painters painting Western kind of paintings

Keywords:

Miniature, Art, Portrait, Portrayal, Mural, Muralists,

PDF

___

And, M. (2004). Osmanlı Tasvir Sanatları: 1 Minyatür. İstanbul: İş Bankası Yayınları

Arseven C. E. (T.y.). Türk Sanatı Tarihi C. III. I. Fasikül, İstanbul: Maarif Basımevi

Bağcı, S. Çağman, F. Renda, G. Tanındı, Z. (2006). Osmanlı Resim Sanatı. İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları

Başoğlu. T. (2007). “Resim” maddesi. TDV. İslam Ansiklopedisi. C. 34. s.579-582. http:// www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=340579&idno2=c34 0409#2 et. 27. 10. 2014

Binark, İ.(1975). Eski Kitapçılık Sanatlarımız. Ankara: Ayyıldız Matbaası A.Ş.

Bozkurt, N. (2006). “Nakkaş” maddesi. TDV. İslam Ansiklopedisi. cilt. 32. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. s. 326-328. http://www.tdvislamansiklopedisi.org/ dia/ayrmetin.php?idno=320327, et. 27.10.2014

Çoruhlu, Y. (2000). Türk İslam Sanatının ABC’si, İstanbul: Kabalcı Yayınevi

Develioğlu, F. (1996). Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları

Durusoy, A. (1999). “Hüve Hüve” maddesi, TDV. İslam Ansiklopedisi, cilt: 19. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. s. 67 http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ ayrmetin.php?idno=190067, et. 27.10.2014

Eroğlu, Ö. (2006). Resim Sanatı Sözlüğü, İstanbul: Nelli Sanatevi Yayınları

Ersoy, S. A. (2006). Osmanlı Minyatür Tekniği, Ankara Doğanay, A. (2012). “Tezyinat” maddesi, TDV. İslam Ansiklopedisi. cilt: 41. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. s. 79-83

Gürçağlar, A. (1996). “Nakkaşhane ve Nakkaş Kavramı”. Sanatsal Mozaik. S. 8, 14-22

Keskiner, İ. C. (1985). “Minyatür”. Sanat Çevresi. S. 84. s. 24-26.

Koç, Ö. (1994). “Tarihsel Gelişimi İçinde Türk Minyatür Sanatı ve Günümüzde Görülen Bazı Uygulamalar”. Kamu ve Özel Kuruluşlarla Orta Öğretimde, Üniversitelerde El Sanatlarına Yaklaşım ve Sorunları Sempozyumu Bildirileri,18-20

Kasım 1992, İzmir. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi Mahir, B. “Minyatür” maddesi. TDV. İslam Ansiklopedisi, yıl: 2005, cilt: 30. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. s. 118-123 http://www.tdvislamansiklopedisi. org/dia/ayrmetin.php?idno=300123

Mahir, B. (2005). Osmanlı Minyatür Sanatı, İstanbul: Kabalcı Yayınevi

Nemlioğlu, C. (2010).” Selçuklu ve Osmanlı Bezeme Sanatının Anlatımında Kullanılan Terim Karmaşası”. Orhon Yazıtlarının Bulunuşundan 120 Yıl Sonra Türklük Bilimi ve 21. Yüzyıl konulu 3. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu (26-29 Mayıs 2010), Bildiriler Kitabı, Cilt: 2. s.575-578

Osmanlıca Türkçe Sözlük http://www.osmanlicaturkce.com/?k =nigar &t=@: Erişim tarihi; 07.07.2024, 23:13

Özen, M. E. (1985). Yazma Kitap Sanatları Sözlüğü. İstanbul: İ.Ü. Fen Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Prof. Dr. Nazım Terzioğlu Basım Atölyesi Pakalın, M. Z. (1993) Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C. III. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları s.419.

Renda, G. (1997). “Minyatür” maddesi, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, C. II. İstanbul: Yem Yayın. s.1262-1271

Sarac, Y. S. (2011). “İslam Halklarının Sanatsal Anlatım Yöntemleri; Minyatür”. İslami Araştırmalar Dergisi. S.1. s. 174, 175.

Şerefoğlu. Ö. F. (2002). “Hayal Olmayacak Kadar Gerçek”. Milliyet Sanat. s. 38, 39.

Tahir, H. Behzad Z. (1953) “Minyatürün Tekniği”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. S. 1. s.160-161.

Türker, K. (2010). “İslamiyet’te Tasvir Sanatları”. Kümbet. S. 10. s. 30.

Yılmaz, A. (2004). Türk Kitap Sanatları Tabir ve Islahatları, İstanbul: Damla Yayınevi