Giresun Müzesi’nde Bulunan Pişmiş Toprak Kandiller
Öz
Bu çalışmada Giresun Müzesi
envanterinde bulunan müsadere (el koyma) veya devir yoluyla müzeye
kazandırılmış 14 adet pişmiş toprak kandil değerlendirmeye alınmıştır.
Hellenistik ve Roma dönemleri olmak üzere iki gruba ayrılan kandiller, kendi
içinde de ayrı tipler altında gruplandırılmıştır. Bu kapsamda Hellenistik
döneme tarihlenenler altı tipe ayrılırken, Roma dönemine tarihlenenler dört tip
altında incelenmiştir. Buluntu yerleri belli olmayan kandiller lokalize
edilemediği için bulunduğu tabakaya göre değil, mevcut kandil kataloglarında
bulunan benzerleriyle karşılaştırma yoluyla tarihlendirilmeye çalışılmıştır.
Çalışma soncunda kandillerin 7’si Hellenistik döneme, 7si’de Roma dönemine
tarihlenmiştir. Elde edilen bu veriler benzer kandillerin form, hamur ve astar
özelliklerinin karşılaştırılması sonucu elde edilmiştir. Bölgede Giresun
Adası’nda yürütülen kazılar dışında herhangi bir kazı yürütülmemiştir. Günümüze
ulaşan kalıntıların Ortaçağ’a tarihlendiği Giresun Adası’nda yürüttüğümüz
kazılarda ise, herhangi bir kandil buluntusuna rastlanmamıştır. İlerleyen
dönemlerde bölgede gerçekleştirilecek yeni kazılar ve elde edilecek bulgular,
şüphesiz bölgenin arkeolojisine ışık tutacağı gibi, kandil atölyelerinin tespit
edilmesi ve çevre kültürlerle olan etkileşiminin ortaya konulmasına imkan
sağlayacaktır.
___
- Bailey, M. D. (1975). A Cataloque of the Lamps in the British Museum I, Greek,
Hellenistic and Early Roman Pottery Lamps, London.
- Bailey D. M., (1980). A Catalogue of the Lamps in the British Museum II. Roman Lamps
Made in Italya, London.
- Barın, G. (1995). Aydın ve Milet Müzesi’ndeki Üzeri Kabartmalı Hellenistik-Roma
Dönemi Kandiller, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İzmir: Ege Üniversitesi, Sosyal
Bilimler Enstitüsü.
- Broneer, O. (2017). Corinth, Vol. IV.2, Terracotta Lamps, Cambridge.
- Bussiere, J.- W., B. Lindros, (2017). Ancient Lamps in The J. Paul Getty Museum, Los
Angeles.
- Civelek, A. (2001). Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma
Dönemi Seramiği (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü.
- Civelek, A. (2008) “Phokaia’da Bir Volütlü Kandil Atölyesi”, CollAn VII, 2008, ss. 115-
135.
- Fırat, M. (2015). “Isparta Müzesi Volütlü Kandilleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar
Dergisi, 36, ss. 536-551.
- Fitch, C. R. & Goldman N. W. (1994), Cosa: The Lamps, Ann Arbor.
- Gürler, B. (2003). “Ephesos-Lampen im Museum von Tire” JDI, 72, ss. 123-131
- Hayes, W. J. (1980). Ancient Lamps Royal Ontario Museum I: Greek and Roman Clay
Clay Lamps, Toronto.
- Howland, H, R. (1958) The Athenian Agora IV, Greek Lamps and Their Survivals,
Princeton.
- Loeschcke, S. (1919) Lampen aus Vindonissa. Ein Beitrag zur Geschichte von
Vindonissa und des Antiken Beleuchtungswesens, Zürich.
- Menzel, H. (1969). Antike Lampen, im Römisch- Germanischen Zentralmuseum zu
Mainz, Mainz.
- Metin, H. (2012). Kibyra Kandilleri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Erzurum: Atatürk
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Öztürk, N. (2003). Kyzikos Kandilleri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Erzurum:
Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Perlzweig, J. (1961). The Athenian Agora VII, Lamps of The Roman Period First to
Seventh Century After Christ, Princeton.
- Szentleleky, T. (1969). Ancient Lamps Monumenta Antiquitatis Huncarica I, Budapest.
- Walters, H. (1914). Catalogue of the Greek and Roman Lamps in the British Museum,
Printed By Order of The Trustees, London.