FÂRÂBÎ’DE İNSAN - DEVLET İLİŞKİSİ

Öz Farabi’ye göre siyaset; bilimdir, sanattır ve bilgeliktir. İnsan siyasi bir varlıktır. Tek başına yaşayamaz. İnsan, en üst siyasi teşkilat olan devleti kurabilecek kabiliyettedir. O, siyaset bilimini, bilgeliğini ve sanatını hem insanın tabii/doğal hayatı ve hem de toplumsal hayatıyla ilgili doğuştan gelen yetenekleri, kazanımları ve birikimleri üzerine kurar. Onun siyaset anlayışı insan merkezlidir. İnsan toplulukları, devlet kuracak siyasi kurum ve kuruluşları tamamlayamazsa bu topluluk eksik topluluk olarak kalır. Tam topluluk olunca medine/il/devlet kurulur. Devletlerin yapısı ve amacı farklılık arz etmektedir. Siyasi düzen kainat düzeninin bir benzerliğini gösterir. Devlet kuruluş amacıyla erdemli ya da erdemsiz olur. Devletin amacını belirleyen o devleti kuran devlet başkanını görüş ve düşüncesidir. Siyasetin temel amacı, insanın kalıcı en yüce mutluluğu temel almalıdır. Devleti ilk kuran kişi Reisü’l evvel / İlk Başkan’dır. Erdemlilik amacı üzerine kurulan devlet, El- Medinetü’l Fazıla/ Erdemli devlettir ve bu devletin kurucusu da er- Reisü’l Fazıla/Erdemle Başkan adını alır. Bu devletin kuruluşuna ve kurumsallaşmasına katkıda bulunan birey, aile, köy, kent erdemlilik sıfatını alır. Erdemsiz devletler de kendi arasında çok çeşitli adlarla adlandırılmaktadır.