Eski Ahit’te Zaman

Öz Yahudilik Antik Yunan felsefesindeki zamanın ezeliliği anlayışına oldukça yabancıdır. Burada ana düşünce zamanın evrenin yaratılmasından sonra ortaya çıktığıdır. Yani evren zaman içinde değil; zaman evren içinde yaratılmıştır. Yahudilikte zaman hiç şüphesiz yapılandırılmış bir zamandır ve mesela yaratılış haftası, dinlenme günü ve yıldızların Tanrının isteğine göre hareket ettikleriyle ilgili farklı yapılandırmalar söz konusudur. Eski Ahit’te Şabat ve bayram zamanlarında zamanın hâkimiyetinden çıkarak -en azından bunu başarmaya çalışarak- Tanrı’nın dinginliğine katılmak ve o dinginlikten pay almak oldukça önemlidir. İnsanın, zamanın sonunu düşünerek zamansallıktan kurtulup; sonsuz hayat için huzura kavuşması oldukça önemli inanç esaslarından biridir. Eski İsrail geleneğinde geçmiş ve gelecek zamanın önceliği bağlamında öncelik geleceğe değil, geçmişe verilmektedir. Sonluluk-sonsuzluk ilişkisi açısından sonluluk tabiata ve bütün bir varlık âlemine has bir özellik iken; sonsuzluk ve bu anlamda başlangıçsızlık Tanrı’ya ait bir özellik olarak karşımıza çıkmaktadır. “Apokalipsi”, zaman kavramı bağlamında Eski Ahit’te karşımıza çıkan temel bir kavramdır. Bu kavram kâinatın sonunu, yani sonlu zamanın nihayete ermesini ifade eder.

Anahtar Kelimeler:

Tanrı, Zaman, İnsan, Evren, Kıyamet, Sonsuzluk, Yaratma, Varlık, Şabat

PDF

___

Augustinus (2006). Confessionen. Köln: Brill Verlag.

Brünnig, C.(1992). Mitten im Leben vom Tod umfangen, Psalm 102 als Verganglichkeitsklage und Vertrauenslied. Frankfurt: Anton Main.

Bliscke, M.V. (2007). Die Eschalotogie in der Sapientia Salamonis. FAT II/26, Tübingen: Mohr-Siebeck Verlag.

Bückers, H (1934). Die Unsterblichkeitslehre des Weisheitbuches. ATA, 13-14, Berlin: De Gruyter.

Delitzsch, F (1894). Die Psalmen. Leipzig:Dörffling & Francke.

Das Alte Testament (2006). hrsg. Christopf Levin. 3. Auflage, München: C.H. Beck

Eliade, M.(2003). Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi. I, III, (Çev: Ali Berktay), İstanbul: Kabalcı yayınevi.

Jenni, .E.(1952). “Das Wort Ewigkeit in alten Testament”. ZAW 64, 197-248, München: H.C.Beck.

Jacob, B.(1943). Das erste Buch der Tora.Genesis. Berlin: De Gruyter.

Kitab-ı Mukaddes (1993). Yayınlayan: Birleşmiş Kitabı Mukaddes Cemiyetleri, İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi.

Rogers Payne, E. (1938). Sapentia Salamonis. Yale: Yale Univ. Press.

Stern, D. (2003). Time and Process in Ancien Judaism. Oxford: Oxford Ünv.Press.

Urbach, E. E. (1975). The Sages. Their Concepts and Bliefs. Hebrew: Magnes.

Topakkaya, A. (2008). “Geçmiş Zaman Gerçekten Geçmiş midir?”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, I (4), ss.566-573.

Wollf, H.W. (1973). Antropologie des Alten Testaments. Halle: Chr. Kaiser-Verlag.