Edebi Gazetecilik Kavramı: ABD Örneğindeki Gelişimi, Yapısı ve İçeriği

Edebi gazetecilik kavramı en basit haliyle edebiyata ait yöntem ve biçimler aracılığıyla haber değeri taşıyan olgu ve olayların gerçeğe uygun olarak aktarılması olarak tanımlanabilir. Bu bağlamda, edebiyat ile gazeteciliğin kesiştiği noktadan hareket ederek, özellikle edebi kimlikleri ile gazeteci kimliklerin bir araya gelerek haber niteliğinde kurgu olmayan ve olguya dayalı kısa hikâye/röportaj/(kurgu ötesi-haber) roman şeklinde üretilmiş olan yazı ve söyleşileri edebi gazeteciliğin oluşturduğu metinler olarak değerlendirmek mümkündür. Edebi gazetecilik kavramı sadece gazeteciliği edebi bir dil ve yapıyla yapmak/sunmak değil, aynı zamanda edebi gazetecinin öznel olarak bizzat olayların içinde yaşayarak, deneyimleyerek öznesi haline gelmesini de içermektedir. Bu kavramın ilk defa ortaya çıkışı, uygulanışı ve zengin gelişimi ağırlıklı olarak ABD’de gerçekleşmiştir. 19.yüzyılın ilk döneminde ortaya çıkmaya başlayan kitle gazetelerinde edebi türde üretilmiş haber ve anlatılar yer almaya başlamıştır. 19.yüzyılın son çeyreği ve 20.yüzyılın başlarında ise, ki bu dönem aynı zamanda Amerikan edebiyatında “Gerçekçilik” akımının baskın olduğu bir süreçtir, edebiyat ile gazetecilik birleşerek edebi gazetecilik alanında başarılı ürünler ortaya çıkmıştır. Bu dönemin edebi temsilcileri olan Mark Twain, Stephen Crane, William Dean Howells, Upton Sinclair ve Ernest Hemingway meslek olarak muhabirlik ve gazetecilik yapmışlar ve eserlerini klasik roman ya da edebiyat ötesinde, edebi gazetecilik formuna yakın bir yapıyı tercih etmişlerdir. 20.yüzyılın özellikle ikinci yarısında edebi gazetecilik kavramı doğrudan kullanılarak edebiyat, gazetecilik ve akademik çevrelerin gündemine girmiştir. Truman Capote, Norman Mailer, John Hersey ve Gay Talese gibi yazarlar eserlerinde edebiyat ve gazeteciliği harmanlayarak başarılı çalışmalar yapmışlardır. Bu makalede ülkemizde henüz yeni bir kavram olan edebi gazeteciliğin tanımı, kapsamı ve ABD’deki örnekleri incelenerek, edebi gazetecilik ile klasik gazeteciliğin farklarının ortaya koymayı amaçlamaktadır. Aynı zamanda, edebi gazeteciliğin güncel/küresel bağlamda gazeteciliğin/iletişimin içindeki yeri ve potansiyel geleceği tartışılması hedeflenmektedir.

The Concept of Literary Journalism: The Development, Form and Content in USA samples

The term of literary journalism in its basic definition can be described as a narrative method reflecting the facts and factual events by employing the literary form and techniques. Hence, starting from the point of intersection between journalism and literature it is possible to interpret short stories/reportage/novels that are particularly combining literary and journalist identities thus creating a nonfiction and fact based texts that can be considered as works of literary journalism. The term of literary journalism means not only presenting journalism through the literary language and structure but also covering the participation of a literary journalist into the facts and events as a practitioner and expressing the experience in a subjective way. The first appearance, application and its rich development of the term happens mainly in the USA. As mass journalism started to spread during the first half of the 19th century, news and narratives of literary character began to appear in these kinds of newspapers. During the late 19th century and early 20th century, the time when American literature was largely dominated by the movement of Realism, the coalition of literature and journalism produced successful works in the field of literary journalism. Literary representatives of this period like Mark Twain, Stephen Crane, William Dean Howells, Upton Sinclair and Ernest Hemingway were also professional reporters and journalists thus preferred the form close to literary journalism rather than classical novel or other literary genre. During the 20th century, particularly the second half of it, the term of literary journalism became directly/openly used in the literary, journalist and academic circles thus entered their agenda. Writers like Truman Capote, Norman Mailer, John Hersey and Gay Talese combined literature and journalism and created successful works. The target of this article is to describe literary journalism that is still a new term in our country and to evaluate its range, American examples, and the difference between literary journalism and classical journalism. Finally, the article aims to place literary journalism within the actual/global concept in the sphere of journalism and communication as well as to discuss its potential future.

Keywords:

Literary Journalism, Literary Narrative, Journalism, Non-fiction Novel American Literature,

PDF

___

Applegate, E. (1996). Literary Journalism: A Biographical Dictionary of Writers and Editors. Westport: Greenwood Press.
Bastian, F. (1965). "Defoe's Journal of the Plague Year Reconsidered". The Review of English Studies,Vol. 16, No. 62 , 151-173
Canada, M. (2011). Literature and Journalism in Antebellum America. New York: Plagrave Macmillan, 2011.
Capote, T. (2008). Soğukkanlılıkla. (Çev.Ayşe Ece). İstanbul: Sel Yayıncılık. (1966).
Fishken, Shelley F. (1985). From Fact to Fiction: Journalism & Imaginative Writing in America Oxford: Oxford University Press.
Hartsock, J. (2000). A History of American Literary Journalism: The Emergence of a Modern Narrative Form. Amherst: University of Massachusetts Press.
Hartsock, J. (2009). "Note from the Editor" Literary Journalism Studies, Sayı 1, 5.
Hellmann, J. (1981). Fables of Fact: The New Journalism as New Fiction Urbana: University of Illinois Press.
Hersey, J. (1986). "The Art of Fiction" The Paris Review Sayı:100. Erişim 19 Eylül 2015 http://www.theparisreview.org/interviews/2756/the-art-of-fiction-no-92- john-hersey
Hollowell, J. (1977). Fact & Fiction: The New Journalism and the Nonfiction Novel. Chapel Hill: Univ of North Carolina Press.
Kramer, M. "Breakable Rules for Literary Journalists" Erişim Tarihi: 2 Ağustos 2015, http://nieman.harvard.edu/stories/breakable-rules-for-literary-journalists/
Lounsberry, B. (1990). The Art of Fact: Contemporary Artists of Nonfiction New York: Greenwood Press.
Mailer, N. (1994). The Armies of the Night: History as a Novel, the Novel as History. 1968. New York: Plume.
McKay, J. (2007). "Defoe's The Storm as a mondel for contemporary reporting" The Journalistic Imagination (Richard Keeble ve Sharon Wheeler ed.). New York: Routledge. ss.15-28.
Nuttall, N. (2007). "Cold-blooded Journalism Truman Capote and the Non-fiction Novel" The Journalistic Imagination (Keeble R. ve Wheeler S. ed.). New York: Routledge. 130-144.
Özer, Ö. (2013). Haber Roman:George Orwell ve Yaşar Kemal'den Örneklerle Edebi Gazetecilik / Röportaj. Konya: Literatürk Academia.
Roggenkamp, K. (2007). Narrating the News: New Journalism and Literary Genre in Late Nineteenth-Century American Newspapers and Fiction. Kent: Kent State University Press .
Schulte, B. (2014). "Analysing Literary Journalism: Twentieth Century Stories: Objectivity and Authority in Wilkerson and Hersey" CURRENT NARATIVES:Literary Journalism Special Issue, Vol.1:4. Erişim 12 Eylül 2015, http://ro.uow.edu. au/cgi/viewcontent.cgi?article=1037&context=currentnarratives
Sims, N. (1984). The Literary Journalists. New York: Ballantine.
Sims, N. (2007). True Stories: A Century of Literary Journalism. Illionis: Northwestern University Press.
Sims, N. ve Kramer, M. (1995). Literary journalism: A New Collection of the Best American Nonfiction. New York: Ballantine Books Inc..
Tanrısal, M. (1988). "New Journalism and the NonFiction Novel: Creating Art Through Facts" (Yayımlanmamış Doktora tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Underwood, D. (2008). Journalism and the novel: Truth and fiction, 1700-2000 Cambridge: Cambridge University Press.
Underwood, D. (2013). The Undeclared War Between Journalism and Fiction. New York: Plagrave Macmillan.
Vanouse, D. (1994). "Stephen Crane 1871-1900" The Heath Anthology of American Literature Vol.2 (ed. Paul Lauter et.al.). Lexington: D.C. Heath and Company.
Wolfe, T. ve Johnson E.W. (1975). The New Journalism. New York: Harper and Row.