Deizm Kavramı ve Ortaya Çıkardığı Problemler

Öz Felsefe tarihinde Aydınlanma düşüncesinin tarihi kökleri milattan önceki 5. Yüzyıl Yunan düşüncesine kadar uzanır. Bu yüzyılda Sofistler, Aydınlanma kavramını kullanmamış olsalar da onlar, Aydınlanma hareketinin temsilcisi konumundadırlar. İlk Çağ Aydınlanmasının ana çizgileri gerek tarih dokusu, gerek düşünce yapısı bakımından 18. Yüzyıl aydınlanmasına yakın bir benzerlik gösterir. İlk Çağ Aydınlanmasında din tarafından belirlenmiş olan bir kültür yapısının dini değerler etkilerini kaybedince, yeni bir kültürün temelini insanın kendi aklı ile arayıp aydınlatmak istediğini görebiliriz.

Anahtar Kelimeler:

deizm

PDF

___

Wood, A. W. (1987). "Deism", The Encyclopedia of Religion, Ed. Mircea Eliade, Macmillan Publishing, Vol. 4, New York.
Willey, B. (1966). The Eighteenth Century Backround, Bason.
Willey, B. (1957). The Seventeeth Century Backround, London.
Weiss, P. A. (1965). "The Emergence of Scientific Thought in the Eighteenth Century", Introduction to Modernity, Ed. Robert Mollanauer, Austin.
Voltaire. (1989). Webster's Encyclopedic Unabridged Dictionary of the English Language, New York.
Voltaire. (1947). Feylesofça Konuşmalar ve Fıkralar, Çev. Fehmi Baldaş, Ankara.
Voltaire. (1998). Candide, Çev. Fehmi Baldaş, İstanbul.
Voltaire. (1963). Felsefe Sözlüğü, Çev. Lütfi Ay, İstanbul.
Voltaire. (1945). Philosophical Dictionary, Fransızca'dan Çev. Herman Irwell Woolf, London.
Timuçin, A. (1992). Düşünce Tarihi, İstanbul.
Timuçin, A. (2000). Aydınlanma Düşüncesi, Toplumbilim, Aydınlanma Özel Sayısı, İstanbul.
Thilly, F. (1995). Felsefe Tarihi, Çev. İbrahim Şener, C.1, İstanbul.
Scmidt, J. (1996). "What is Enlightenment? A Question, Its Context, and Some Consequences", Ed. James Scmidt, What is Enlightenment?, London.
Price, J. V. (1978). "Religion and Ideas", The Eighteenth Century, Ed. Pat Rogers, London.
Öner, N. (1982). İnsan Hürriyeti, İstanbul.
Mossner, E. C. (1967). "Deism", The Encyclopedia of Philosophy, Vol. 2, Ed. Paul Edwards, Macmillan Publishing Co, New York.
Mossner, E. C. (1965). "The Enlightenment of David Hume", Introduction to Modernity, Ed. Robert Mollenauer, Austin.
Mendelssohn, M. (1996). "On the Ouestion: What is Enlightenment?", İngilizce'ye Çev. James Schmidt, What is Enlightenment?, London.
Locke, J. (1963). The Reasonableness of Christianity, The Works of John Locke, Vol. VII, Ed. Thomas Tegg, Darmstadt.
Locke, J. (2000). İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir Deneme, Çev. Meral Delikara Topçu, Ankara.
Locke, J. (1998). Hoşgörü Üstüne Bir Mektup, Çev. Melih Yürüşen, Ankara.
Kant, I. (1996). "An Answer to the Ouestion: What is Enlightenment?", İngilizce'ye Çev: James Schmidt, Ed. James Schmidt, What is Enlightenment?, London.
İmamoğlu, T. (2002). "Jean Jacques Rousseau'nun Siyaset Felsefesi ve Din Kuramı", Tabula Rasa, Sayı: 4, Isparta.
Im Hof, U. (1995). Avrupa'da Aydınlanma, Çev. Şebnem Sunar, İstanbul.
Hume, D. (1983). Din Üstüne, Çev. Mete Tunçay, İstanbul.
Hick, John H. (1983). Philosophy of Religion, London.
Hanratty, G. (1995). Philosophers of The Enlightenment Locke, Hume, Berkeley Revisited, Dublin.
Hack, Roy Kennetch, B. Ltt. (1959). God in Greek Philosophy to The Time of Socrates, New Jersey.
Gökberk, M. (1974). Felsefe Tarihi, Ankara.
Goldman, L. (1999). Aydınlanma Felsefesi, Çev. Emre Arslan, Ankara.
Erdem, H. (1994). "Deizm", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 9, İstanbul.
Erdem, H. (2000). İlkçağ Felsefesi Tarihi, Konya.
Çetin, İ. (1995). John Lock'da Tanrı Anlayışı, Ankara.
Copleston, F. (1991). Felsefe Tarihi, C.5, İngiliz Görgücülüğü, Çev. Aziz Yardımlı, İstanbul.
Cevizci, A. (2002). Aydınlanma Felsefesi, Bursa.
Cassirer, E. (2000). Aydınlanma Çağının Düşünme Biçimi, Çev. Doğan Özlem, Toplumbilim, Aydınlanma Özel Sayısı, İstanbul.
Bittner, R. (1996). "What is Enlightenment?", What is Englightenment, Ed. James Schmidt, London.
Birand, K. (1964). İlkçağ Felsefesi Tarihi, Ankara.
Birand, K. (1998). Aydınlanma Devri Devlet Felsefesinin Tanzimata Tesirleri, Kâmıran Birand Külliyatı, Ankara.
Armstrong, K. (1998). Tanrı'nın Tarihi, Çev. Oktay Özel, Hamide Koyukan, Kudret Emiroğlu, Ankara.
Aristoteles. (1993). Metafizik, Çev. Ahmet Arslan, C.II, İzmir.