Öz Araştırma konusu olan Faneromeni Kilisesi; Ege Bölgesi’nde, Balıkesir ili,Ayvalık İlçesi tarihi dokusu içinde yer almaktadır. Yapı; içinde varolduğu söylenen kutsal sudan dolayı; Ayazma olarak da tanınmaktadır. Ayvalık tarihi dokusu içinde yer alan diğer kiliseler kadar yüksek olmayan yapının; kent tacı niteliği olmayıp, çevresinde yer alan yapılar arasında sıkıştığı, mevcut doku siluetinde etkin rol oynamadığı, ancak çevresindeki yapılaşmayı yönlendirerek kentin tarihi dokusunun oluşmasında etkin rol oynayan bir öge niteliğinde olduğu görülür. Bu çalışmanın amacı, 1925 yılında yapılan mübadeleden sonra çok zarar gören ve işlevi değiştirilen, kendi çabasıyla ayakta kalarak günümüze kadar gelebilen, ulusal kültür mirasımız içinde ve Ayvalık tarihi dokusunda önemli yeri olan bu yapının tarihsel dönüşümünü ve yapılan onarım önerilerini tartışmaktır. Bu doğrultuda, 1/50 ölçekli rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri hazırlanan yapının, mevcut durumu fotoğraflarla belgelenerek, elde edilen verilerle restorasyon kriterleri belirlenmiş, restorasyona yönelik olarak kültür mirasımıza uygun bir işlev önerilerek, yapının çağdaş yaşamımızla bütünleştirilmesi ve yapının gelecek kuşaklara aktarılması görevinin yerine getirilmesi hedeflenmiştir.