Pedagojik Bakımdan Arapça Okuma Dil Becerisinde Materyal Tasarımı

Materyal tasarımı, yabancı dil öğretiminde başarı durumuna etki eden bir konudur. Ülkemiz dâhilinde dizayn edilen materyal oranı son yıllarda geçmişe nazaran ciddi bir artış göstermiştir. Özellikle okuma dil becerisine hitaben oluşturulan bu materyaller, pedagojik bakımdan farklı sorunsalları içlerinde barındırmaktadırlar. Zira yabancı dil öğretimi gayesiyle tasarlanan eserlerin ortak paydada buluşabildikleri kurallar manzumesi mevcut değildir. Bu sebeple eğitimciler, bireysel birikimlerinden hareketle dil öğretim materyalleri tasarlamaktadırlar. Tasarım, eserlerin yalnızca görsele hitap eden yönü değil, aynı zamanda hedef kitleye ulaştırılmak istenen bilgi içeriğinin en iyi şekilde uyarlanması anlamını da ifade etmektedir. Bu bağlamda araştırmamızın konusu, Arapça okuma dil becerisine yönelik materyal tasarımında dikkat edilmesi gereken temel ilkelerin belirlenmesi olacaktır. Dil öğrenmede yaşanan sorunların belli bir kısmının materyal dizaynından kaynaklandığı, bu durumun nasıl aşılabileceği incelenecektir. Tasarıma ek olarak materyallerin kullanımı ile ilgili gerekli bazı konulara da değinilecektir.

Evaluating Material Design in Arabic Reading Skills from Pedagogical Perspective

Material design is an issue having an impact on the success in teaching second language. In recent years, the proportion of material designed in Turkey has significantly increased compared to the past. These materials, specifically designed for text comprehension, have different pedagogical problems. One of them is that the materials provided for teaching second language are not designed according to draft joint regulations. Design aims not only to distribute the visual aspect of the material used for language acquisition, but also to convey to the target the content in the reading material at highest level. In this context, the subject of our research will be the determination of basic principles to be considered in the design of materials for reading Arabic. It will be examined how material design causes problems in language acquisition and how this problem can be solved. In addition to the design, some other points related to the use of the materials will be mentioned.

___

  • Adalar, Derya. “Anadili Olarak Arapça ve Türkçenin Öğretimde Kullanılan Metinlerin Karşılaştırılması: Bir Eşdizimsel Örüntüleme Çözümlemesi Örneği”. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2004.
  • Allen, Virginia French. Techniques in Teaching Vocabulary. Oxford: Oxford University Press, 1983.
  • Anderson, Richard C. ve Hiebert, Elfrieda H. ve Scott, Judith A. ve Wilkinson Ian A.G. Becoming a Nation of Readers: The Report of the Commission on Reading. Washington: National Academy of Education, 1985.
  • Aydın, Mehmet Zeki. “Arapçayı Nasıl Öğretelim?”. Din Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar, Der. Mualla Selçuk, 3-38. İstanbul: Mili Eğitim Bakanlığı, 2000.
  • Babayev, Mesud. “Azerbaycan’da Okutulan Arapça Ders Kitaplarının Dört Temel Dil Becerisi Açısından Değerlendirilmesi”. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniv. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2001.
  • Barın, Erol. “Yabancılara Türkçenin Öğretilmesinde Bir Metod Denemesi”. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1992.
  • Başoğlu, Emrah Baki. “Cep Telefonu ve Sözcük Kartı Kullanan Öğrencilerin İngilizce Sözcük Öğrenme Düzeylerinin Karşılaştırması”. Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak 2010.
  • Bloom, Benjamin S. Taxonomy of Educational Objectives: The Classification of Educational Goals: Handbook 1 Cognitive Domain. USA: Longmans, 1956.
  • Bloor, Mariel ve Bloor, Thomas. Language for Specific Purposes: Practiice and Theory. CLCS Occasional Paper No. 19. Trinity Coll. Dublin: Centre for Language and Communication Studies, 1986.
  • Bostancı, Ahmet. “Ürdün Üniversitelerinde Yabancılara Arapça Öğretimi”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5/8 (2003): 53-98.
  • Carver, David. “Some Propositions About ESP”. The ESP Journal, 2/2 (1983): 131-137.
  • Ceyhan, Erdal ve Yiğit, Birol. Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi. Ankara: Anı Yayıncılık, 2003.
  • Cook, Vivian. Second Language Learning and Language Teaching. 4. bs., London: Hoder Education an Hachette UK Company, 2008.
  • Coşkun, Eyyup. “İlköğretim Öğrencilerinin Öyküleyici Anlatımlarında Bağdaşıklık, Tutarlılık ve Metin Elementleri”. Doktora Tezi, Gazi Üniv. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2005.
  • Çakmak, Melek. “Yabancı Dil Öğretimi”. Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu, der. Ayşegül Ataman, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2001.
  • Çırpıcı Çiğdemi, Elif. “Yabancı Bir Dil Olarak Arapça Nasıl Öğretilir”. Haziran 2015 Arapça ve Mesleki Arapça Mesleki Çalışma Tebliğleri, 13-29.
  • Day, Richard R. “Selecting a Passage for the EFL Reading Class”. ELT FORUM, 32/1 (1994): 20.
  • Demirbaş, Şakir. “Türkiye’de İmam-Hatip Ortaokullarında Okutulmakta Olan Arapça Ders Kitabı Serisi İle İlgili Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri”. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniv. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2016. Demirel, Özcan. Yabancı Dil Öğretimi; İlkeler, Yöntemler, Teknikler. 2. bs., Ankara: Usem Yayınları, 1990.
  • Dilidüzgün, Şükran. “Türkçe Öğretiminde Metindilbilimsel Bağlamda Uygulamalı Bir Yaklaşım”. Doktora Tezi, İstanbul Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2008.
  • Dohmen, Gunther. “Yetişkinlerin Eğitimi İçin Yeni Bulgular”. çev. İlhan Tomanbay, Eğitim ve Bilim, 2/12: 22-26.
  • Dougles, D. Assessing Language for Specific Purposes. b.y.: Cambridge Universty Press, 2000.
  • Dörnyei, Zoltan. Motivational Strategies in the Language Classroom: Cambridge Language Teaching Library. Cambridge: Cambridge University Press, 2001.
  • Duman, Nesibe ve Çifci Tekinarslan, İlknur. “Hikâye Haritası Yönteminin Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Becerileri Üzerindeki Etkisi”. Özel Eğitim Dergisi, 8/1 (2007): 33-55.
  • Er, Abdullah. “Yabancı Dil Öğretiminde ‘Okuma’”. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12/ (2005): 208-218.
  • Erkman, Akerson Fatma. Türkçe Örneklerle Dile Genel Bir Bakış. 2. bs., İstanbul: Multilingual, 2008. Ertürk, Nazan. “Türkiye’de Arapça Öğretimi Açısından ‘İmam Hatip Liseleri Yeni Programa Uygun Arapça’ Adlı Ders Kitabı Serisinin Değerlendirilmesi”. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniv. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2004.
  • Flowerdew, John ve Peacock, Matthew. 1. bs., Research Perspectives on English for Academic Purposes. Cambridge: Cambridge Universty Press, 2001.
  • Gevrekçi, Münire. “Biçim ve Tasarım”, Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu. ed. Ayşegül Ataman, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2001.
  • Güneş, Firdevs. “Türkçe Öğretiminde Günümüz Gelişmeleri ve Yapılandırıcı Yaklaşım”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6/11 (2009): 1-21.
  • Helvacı, Onur. “Okuma Ediniminde Bağlam İpuçlarının Sözcük Edinimine Etkisi”. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2004.
  • Howard, Ron ve Brown, Gillian. Teacher Education for Languages for Specific Purposes. Clevedon: Multilingual Matters, 1997.
  • Hulstijn, Jan H. “Intentional and İncidental Second Language Vocabulary learning: A Reappraisal of Elaboration, Rehearsal and Automaticity”. Congnition and Second Language İnstruction, ed. Peter Robinson, 258-286. Cambridge: Cambridge University Press, 2001.
  • Hulme-Kukulska, Agnes ve Shield, Lesley. “An Overview of Mobile Assisted Language Learning: From Content Delivery to Supported Collaboration and İnteraction”. European Association for Computer Assisted Language Learning, 20/3 (2008): 271-289.
  • Hulme-Kukulska, Agnes. “Will mobile learning change language learning?”. European Association for Computer Assisted Language Learning, 21/2 (2009): 157-165.
  • Howard, Jocelyn ve Major, Jae. “Guidelines for Designing Effective English Language Teaching Materials”. The Tesolanz Journal,12/1 (trsz.): 101-109.
  • Javad, Gholami ve Azarmi, Ghader. “An İntroduction to Mobile Assisted Language Learning”. International Journal of Management in Education, 2/8 (2012): 1-9.
  • Kalkan, Ekrem. “Avrupa Dilleri Ortak Çerçeve Programı Kapsamında Türkiye’de Yabancı Dil Öğretmeni Yetiştirme Politikaları”. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniv. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul 2017.
  • Kaman, Şafak. “Akıcı okuma Stratejilerini Kullanmanın İlköğretim Üçüncü Sınıf Öğrencilerinde Okuma Becerisini Geliştirmeye Etkisi”. Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir 2012.
  • Karatay, Halit. Okuma Eğitimi: Kuram ve Uygulama. 2. bs., Ankara: Pegem Akademi, 2014.
  • Kaya, Zeki. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. 3. bs., Ankara: Pegem Yayıncılık, 2006.
  • Kekevi, İbrahim. “Erenlerin Bağından Adlı Şiir Metni Üzerine Metindilbilimsel İnceleme”. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli 2015.
  • Kılıç,Abdurrahman; Seven, Serdal. Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi. 7. bs., Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2008.
  • Koç, Sabri ve Müftüoğlu, Güneş. “Dinleme ve Okuma Öğretimi”. Türkçe Öğretimi, der. Seyhun Topbaş, 53-70. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları: Açıköğretim Fakültesi Yayınları, 1998.
  • Korkmaz, Hünkar. “Çoklu Zeka Kuramı Tabanlı Etkin Öğrenme Yaklaşımının Öğrenci Başarısına ve Tutumuna Etkisi”. Eğitim ve Bilim, 26/119 (2001): 71-78.
  • Laufer, Batia. “What percentage of text-lexis is essential for comprehension?”, Special Language: From Humans Thinking to Thinking Machines. ed. Christer Lauren, Marianne Nordman, 316-323. USA: Multilingual Matters, 1989.
  • Master, Peter. “ESP Teacher Education in the USA”, Teacher Education for Languages for Specific Purposes. ed. Ron Howard, Gillian Brown, 22-40. Clevedon: Multilingual Matters, 1997.
  • Naismith, Laura ve Lonsdle, Peter ve Vavoula, Giasemi ve Sharples, Mike. Literature Review in Mobile Technologies and Learning. Birmingham: Futurelab Series, 2004.
  • en-Neccar, Muhammed Ṭayyibi. el-Lugatü’l-ʿArabiyyetü’l-muʿâsıra. b.y: y.y., trsz.
  • Ömer, Temmam Hassan. el-Lugatu'l-ʿArabiyye maʿnâhê ve mebnâhê, 5. b.s., b.y.: ‘Âlemu’l-Kutub, 2006.
  • Prensky, Marc. “What Can You Learn from a Cell Phone? Almost Anything!”, Harnessing the Potential of ICT for Education: A Multistakeholder Approach, United Nations ICT Task Force. ed. Bonnie Bracey, Terry Culver, 271-279. New York: y.y., 2005.
  • Pwint, Hnin. “Learning on the Move: The Use of Mobile Technologies for Language Skill Development”. Executive Journal, 34/1 (2014): 98-107.
  • Saragi. T. ve Nation, I. S. P. ve Meister, G. F., “Vocabulary Learning and Reading”. System, 6/2 (1978): 72-78.
  • Saran, Murat ve Çağıltay, Kürşat ve Seferoğlu, Gölge. “Use of Mobile Phones in Language Learning: Developing Effective Instructional Materials”. Fifth IEEE International Conference on Wireless, Mobile and Ubiquitous Technologies in Education – WMUTE, 23-26 Mart 2008 Beijing, (Beijing: 2008), 39-43.
  • Sarrab, Mohamed ve Elgamel, Laila ve Aldabbas, Hamza. “Mobile Learning (MLearning) And Educational Environments”. International Journal of Distributed and Parallel Systems (IJDPS), 3/4 (2012): 31-38.
  • Senemoğlu, Nuray. Gelişim Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya. 7. bs., Ankara: Gazi Kitabevi, 2005.
  • Seyfulislam, Muḥammed. “Taʿlîmu'l-lugati'l-Arabiyye beyne'r-ruʾye'l-fenniyye ve'nnazariyyâti'l-ʿilmiyye”. Âfâku’s-Sekâfe ve’t-Turâs, (2013): 6-33.
  • Sheldon, Leslie E. ELT Textbooks and Materials: Problems in Evaluation and Development. y.y.: Modern English Publications, 1987.
  • Sönmez, Veysel. Öğretim İlke ve Yöntemleri. 2. bs., Ankara: Anı Yayınları, 2008.
  • Stockwell, Glenn. “Vocabulary on the Move: İnvestigating an İntelligent Mobile Phone-Based Vocabulary Tutor”. Computer Assisted Language Learning, 20/4 (2007): 365-383.
  • Şahin, Ayten. “Avrupa Dil Gelişim Dosyası Bağlamında Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Okuma Becerisini Geliştirmeye Yönelik Malzeme Oluşturma”. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniv. Eğitim Bilimleri Fakültesi, İzmir 2010.
  • Taha-Thomure, Hanada, “The Status of Arabic Language Teaching Today”. Education, Business and Society: Contemporary Middle Eastern Issues, 1/3 (2008): 186-192.
  • Tanın, Reyhan. “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Sözcük Bilgisi ve Öğretimi”. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2004.
  • Tay, Bayram. ‘‘Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Öğrenme Stratejileri’’. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6/1 (2005): 209-225.
  • Tomlinson, Brian. Materials Development in Language Teaching. 2. bs., Cambridge: Cambridge University Press, 2011.
  • Tarakçıoğlu, Aslı Özlem ve Tunçarslan, Hatice Kübra. “The Effect of Short Stories on Teaching Vocabulary to Very Young learners (Aged 3-4-year): A Suggested Common Syllabus”. Journal of Language and Linguistic Studies, 10/2 (2014): 67-84.
  • Tuʿayme, Rüşdi Ahmed ve en-Nâka, Mahmud Kamil. el-Kitâbu'l-esâsî li-taʿlîmi'llugati'l-ʿArabiyye li'n-nâtıkîne bi-lugâtin uhrâ. 1. bs., Mekke: y.y., 1983.
  • Uçkun, Berrin ve Onat, Zişan. “Yabancı Dil Kitaplarında Özgün Metin ve Özgün Görev Kullanımının Önemi: Bir Kitap İncelemesi”. Gaziantep Üniv. Sosyal Bilimler Dergisi, 7/1 (2008): 149-164.
  • Yaran, Rahmi. Arapçada İ’rab. 4. bs., İstanbul: Rağbet Yayınları, 2016.
  • Yeo, Serena. “The ESP Coursebook: Effects on an in-Service Training Programme in Slovakia”. Teacher Education for Languages for Specific Purposes, ed. Ron Howard and Gillian Brown, y.y.: Multilingual Matters, 1997.
  • Waring, Rob ve Takaki, Misako. “At What Rate Do Learners Learn and Retain New Vocabulary From Reading a Graded Reader?”. Reading in a Foreign Language, 15/2 (2003): 130-163.
  • Waring, Rob ve Nation, Paul. “Second Language Reading and Incidental Vocabulary Learning”. Museum Tusculanum Press: The University of Copenhagen, 4/1 (2004): 11-23.
  • West, Michael. A General Service List of English Words. London: Longman, 1953. Nagy, William E., ve A. Herman, Patricia ve Anderson, Richard C. “Learning Words from Context”. Reading Research Quarterly, 20/2 (1985): 223-253.
  • Yıldız, Nur. “Arapça Sözcük Öğretiminde Yapılan Uygulamalar: İlahiyat Fakültesi Örneği”. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2009.
  • Young, Dolly J. “Language Anxiety from the Foreign Language Specialist's Perspective: Interviews with Krashen, Omaggio Hadley, Terrell and Rardin”. Paper presented at the Annual Meeting of the Central States Conference on the Teaching of Foreign Languages, (Indianapolis: 1991), 5-28.