Yüzüklerin Efendisi’ndeki Karakterlerin Arketipsel Nitelikleri ve Kostüm Tasarımına Etkisi

Öz Öz Bilinçaltını, bastırılmış duyguları özgürleştirici ve bireyi iyileştirici işlevleriyle insanlığın tarihi boyunca var olan fantezi, hayal etme, olmayanı kurgulayabilme yetisine sahip insanın, kendisiyle ve yaşamıyla ilgili en temel soruların yanıtlarını ararken uydurduğu hikayelerdeki temel unsurlardan biridir. Ancak, insanın hayal ettikleri ve kurguladıkları ona atalarından miras kalan arkaik hafızasında zaten bulunmaktadır. Nesilden nesile aktarılmış olan bu bilgilerle insan, doğayla ve toplumla edindiği deneyimlerini büyük bir evrensellikle süregelen öykülerle anlatmış, fantastik de onun kullandığı en önemli ifade aracı olmuştur. Tarihin en çok okunan kitaplarından biri olan Tolkien’in Yüzüklerin Efendisi romanı da, fantastik unsuru kullanımıyla insanın hayal gücünün bir örneğidir.  Edebiyatı ve sanatın pek çok biçimini etkileyen Analitik Psikolojinin kurucusu Carl Gustav Jung’un arketip ve kolektif bilinçdışı kavramlarının izleri, kuşkusuz Yüzüklerin Efendisi romanında sürülebilir. Bu çalışmanın amacı arketip kavramını ve arketiplerin özelliklerini açıklamak, arketipsel yöntemi kullanarak Yüzüklerin Efendisi romanındaki başlıca karakterlerin arketipsel niteliklerini belirlemek ve bu niteliklerin izlerini üçlemenin film ve sahne uyarlamalarındaki kostüm tasarımında sürmektir.  Anahtar Kelimeler: Arketip, Kolektif Bilinçdışı, Yüzüklerin Efendisi, Carl Gustav Jung, Kostüm Tasarımı.    

___

Kaynakça Burns, M. (2007). “Old Norse Literature”, J. R. R. Tolkien Encyclopedia: Scholarship and Critical Assesment içinde, ed. Michael D. C. Drout, New York: Routledge, s. 473-478.

Fordham, F. (2015). Jung Psikolojisinin Ana Hatları, çev. Aslan Yalçıner, İstanbul: Say Yayınları.

Hançerlioğlu, O. (2011). Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi.

Jung, C. G. (2006). Analitik Psikoloji, çev. Ender Gürol, İstanbul: Payel Yayınları.

Jung, C. G. (2015). Dört Arketip, çev. Zehra Aksu Yılmazer, İstanbul: Metis Yayınları.

Nagy, G. (2007). “Gollum”, J. R. R. Tolkien Encyclopedia: Scholarship andCritical Assesment içinde, ed. Michael D. C. Drout, New York: Routledge s. 246-248.

Russell, G. (2002). The Lord of the Rings: The Art of Fellowship of the Rings, New York: Houghton Mifflin. Russell, G. (2003). The Lord of the Rings: The Art of the Two Towers, New York: Houghton Muffin.

Russell, G. (2004). The Lord of the Rings: The Art Of The Return Of The King, New York: Houghton Muffin. Russell, G. (2007). The Lord of the Rings : The Official Stage Companion, Londra: Harper Collins.

Tecimer, Ö. (2005). Sinema: Modern Mitoloji, İstanbul: Plan B.

Tolkien, J. R. R. (1999a). Peri Masalları Üzerine, çev. Serap Erincin, İstanbul: Altıkırkbeş Yayın. Tolkien, J. R. R. (1999b). Yüzüklerin Efendisi - İki Kule, çev. Çiğdem Erkal İpek, İstanbul: Metis Yayınları.

Tolkien, J. R. R. (2016). Silmarillion, çev. Berna Akkıyal, İstanbul: İthaki.

İnternet Kaynakları

Javanbakht, A. (2013). “Footsteps of the Archetypes in the Legend of the Lord of the Rings”, The Jung Page: Reflections on Psychology, Culture and Life, http://www.cgjungpage.org/learn/articles/analytical-psychology/200-arashjavanbakht- md-iran, Erişim Tarihi: 05.08. 2017.

“Arketip”,http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.59bb0bf7bf70a7.82361915, Erişim Tarihi: 09.09.2017.