Fotoğraftaki Gerçeklik Olgusu Ve Ölüm-Ölümsüzlük Karşıtlığı

Öz ÖZ Bu makale fotoğrafın gerçeklik konusunda ölüm ve ölümsüzlük anlayışının birbiri ile iç içe oluşunun analizini incelemektedir. Yaratıcılık eylemiyle başlayan fotoğrafın insanın kendini anlatmada bir araç olarak kullanması, değer verdiği şeyleri yitirme kaygısının önüne geçebilme çabasıdır. Anı durdurarak yaşamın kendisinden alınan belge artık gerçeği yansıttığı için ölümsüz olma niteliğine kavuşmuştur. Tüm fotoğraflar zamanın kendisinden alınan bir belge niteliğindedirler. Fotoğraf, yaşanılan anı ölümsüzleştirmek ve gerçeği göstermedeki farklılığıyla hem ölüm hem de ölümsüzlüğü bir arada sunmaktadır. Fotoğrafın bize ölümü hatırlatması farklı şekillerde yorumlanabilir; Barthes’a göre, “Bu olacak ile bu vardı” ölümün açıklamasıdır. Aynı şekilde Susan Sontag için “memento mori” kavramı ölüm olgusuna karşılık gelmektedir. Fotoğrafı ölüme karşı bir varlık gösterme, bir karşı çıkma olarak nitelendirebiliriz. Fotoğraf burada bize hem ölümü hem de ölümsüzlüğü sunar. Konu ne olursa olsun fotoğrafı çekilen nesne artık geçmişte kalmıştır –ölmüştür- diğer yandan fotoğrafı çeken kişi tarafından ölümsüz bir belge haline gelmiştir. Anahtar Kelimeler: Fotoğraf, gerçeklik, ölüm, ölümsüzlük.

___

  • Barthes, R., (2000). CameraLucida, Altıkırbeş Yayınları.
  • Berger, J., (1986). O Ana Adanmış, Metis Yayınları.
  • Bresson, H. C., (2006). Karar Anı, YGS Yayınları.
  • Ergüven, M., (1998). Görmece, Metis Yayınları.
  • Erinç, S., (1998). Sanat Psikolojisine Giriş, Ayraç Yayınevi.
  • Freund, G., (2006). Fotoğraf ve Toplum, Sel Yayıncılık.
  • Karadağ, Ç., (2004). Görme Kültürü (Fotoğrafın Derin Anlamı), Doruk Yayıncılık.
  • Karadağ, Ç., (2004). Görme Kültürü (Görüntüler Evreni), Doruk Yayıncılık.
  • İnceoğlu, M., (2000). Tutum, Algı, İletişim, İmaj Yayıncılık.
  • Sontag, S., (1999). Fotoğraf Üzerine, (çev.) Akçakaya Reha, Altıkırkbeş Yayınları.
  • Sontag, S., (2004). Başkalarının Acısına Bakmak, (çev.) Akınhay Osman, Agora.
  • Arıcan, M. Z., (2004). Haber Fotoğraflarını Oluşturan Öğeler ve Türkiye Ulusal Basınında Gazete Haber Fotoğraflarının Seçim Ölçütlerinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesine Yönelik Bir Uygulama, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No:1545.
  • Geniş Açı,(2005). Fotoğraf Sanat Dergisi, Mart-Nisan. S. 40.
  • Toplumbilim, (2006). Fotoğraf Özel Sayısı, Mart, S. 19.