AMICITIA ROMANA: CICERO’NUN LAELIUS DE AMICITIA’SINDA BELİREN ROMALI DOSTLUK ANLAYIŞI

Öz Cicero dostu Atticus’a ithaf ettiği Laelius De Amicitia, yani Dostluk Üzerine adlı yapıtında dostluk kavramını hem felsefi açıdan hem de siyasal ve bireysel ilişkiler bağlamında ele alır. Bizlere çok katmanlı bir metin sunan Cicero için dostluk, her ne kadar hayatın her alanında pratik edilse de, en kıymetli olanı devletin esenliği göz önüne alınarak kurulan dostluktur. Bunun yanı sıra Cicero, Yunan öğretisinde işlenen dostluğu farklı açılardan da ele alarak kavramın anlam evrenini genişletir. Onun bozulabilir doğası üzerinde durup bizlere ne yapmamız gerektiği konusunda verdiği tavsiyelerle de Yunan filozoflarının çizgisinin dışına çıkar. Makalemizde bu çok katmanlı metni daha iyi kavrayabilmemiz için kavramı beş ana başlık altında inceleyeceğiz. Bu başlıklar altında kavramın Cicero tarafından nasıl ele alındığını, Yunan öncellerinden hangi noktalarda ayrıldığını, hangi unsurları ekleyerek kavramın anlam evrenini genişlettiğini ve siyasal dostluğu nasıl ön plana çıkardığını ele alacağız.

Anahtar Kelimeler:

Cicero, Laelius De Amictia, Philia, Philos, Laelius, Scipio

PDF

___

Agamben, Giorgio. Dispozitif nedir?/ Dost. çev. E. Dedeoğlu, İstanbul: MonoKL Yayınları, 2012.

Aristoteles. Eudemos’a Etik, çev. Saffet Babür, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 1999.

Aristoteles. Nikomakhos’a Etik, çev. Saffet Babür, Ankara: BilgeSu Yayıncılık, 2007.

Cicero. Dostluk Üzerine, çev. Çiğdem Dürüşken, İstanbul: Alfa Yayıncılık, 1994.

Cicero. Ödevler I. Kitap, çev. Ayşe Sarıgöllü, Meliha Kuloğlu, Filiz Öktem, Candan Şentuna, Ankara: A. Ü. Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi yayınları, 1978.

Platon. Yasalar Cilt I, çev. Candan Şentuna, Saffet Babür, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, (1998)

Platon. Dostluk Üzerine, çev. Saffet Babür, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1972.,

Keyinci, Ceyda, “Aristoteles’in Philia Kavrayışı ve Modern Felsefi Tartışmalar”, Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları 34 (2017): 517-534.

Kılıç, Savaş, “Arkadaş Kimdir? Dost Kime Denir?”, Cogito 68-69 (2011/2012): 150-155.

Koenraad Verboven. “Friendship”, Michael Peachin (ed.), The Oxford Handbook of Social Relations, (New York: Oxford University Press, 2011.

Konstan, David. “Are Fellow Citizens Friends? Aristotle versus Cicero on Philia, Amicita and Social Solidarity” Valuing Others In Classical Antiquity (Eds. R. M. Rosen & I. Slutier) Leiden-Boston: Brill, 2010.

Lockwood, Thornton. “Defining Friendship in Cicero’s De Amicitia” https://www.academia.edu/37606544/Defining_friendship_in_Ciceros_de_amicitia, 2018.

Mackendrick, Paul. The Philosophical Books of Cicero. London: Gerald Duckworth, 1989.

Mallory, J. P. ve Adams, D. Q., The Oxford Introduction To Proto-Indo-European And The Proto-Indo-European World. New York: Oxford, 2006.

Nicgorski, Walter. “Cicero's distinctive voice on friendship: De amicitia and de re publica.” Friendship and Politics: Essays in Political Thought. (Ed. J. Von Heyking&R. Avramenko) Indiana: University of Notre Dame Press, 2008, 84-111.

Rollinger, Christian. “Beyond Laelius. The Orthopraxy Of Friendship In The Late Roman Republic” Ciceroniana On Line,1/2 (2017): 343-367.

Sönmez, Ayşe. “ Platon’da Dostluk Kavramı ve Bu Kavramla İlgili Sorunlara Aristoteles’in Getirdiği Çözümlemeler” Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), 2012.

Üstünel Keyinci, Ceyda. “Marcus Tullius Cicero’nun Felsefe Tutkusu” B. Cennet (Ed.) Navisalvia: Sina Kabaağaç’ı Anma Toplantısı 2011, Passio (29-46). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2011.