Ofansif Mizah, Toplumsal Eşitsizlikler ve Politik Doğruculuk Stand-Up Komedileri Üzerine Eleştirel Bir Analiz
Ofansif mizah, uzlaşılmış sosyal kabullerin sınırlarında bulunan, toplumsal eşitsizlikleri yeniden üreten yada onları yıkmayı hedefleyen bir türdür. Bu mizah türü, yirminci yüzyılın ortalarında mizah yapma biçimiolarak yaygınlaşan stand-up gösterilerinde de sıklıkla kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı; çoğu zamanbelirli bir derecede ideolojik yönü olan ofansif mizahın, stereotipleri ve toplumsal eşitsizlikleri nasıl yenidenürettiğini ya da onları nasıl yıktığını ortaya koymak ve ofansif mizah ile politik doğruculuk arasındaki ilişkiyitartışmaktır. Bu amaç doğrultusunda, üç stand-up gösterisi oluşturulan tematik kodlarla ve eleştirel söylem analizi aracılığıyla incelenmiştir. Toplumsal eşitsizliklerin üretiminde ya da yıkımında, esprinin hedef aldığı kişi/grupların toplumsal konumunun ve ofansif mizah yapmaya yönelik motivasyonların önemli rolleriolduğu vurgulanmıştır. Ayrıca politik doğruculuğun ofansif mizaha karşı tutumunun, iletişim olanaklarınıkısıtladığına vurgu yapılarak bir eleştiri de getirilmiştir.
Offensive Humor, Social Inequalities, and Political Correctness A Critical Analysis of Stand-Up Comedies
Offensive humor is a type of humor that is located on the boundaries of conventional social norms and aims to reproduce or destroy social inequalities. This type of humor is frequently used in stand-up shows, which became a popular form of comedy in the mid-twentieth century. The aim of this study is to demonstrate how offensive humor, which generally has ideological undertones, reproduces or destroys stereotypes and social inequalities, and to discuss the relationship between offensive humor and political correctness. To this end, the study examines three stand-up shows through generated thematic codes and critical discourse analysis. It underlines the important role of the social position of the people or groups targeted in stand-up jokes and of the motivations for offensive humor in the production or destruction of social inequalities. It also offers a criticism of how the attitude that political correctness adopts toward offensive humor restricts opportunities for communication.
___
- Annual Meeting of Stockholders of Netflix Inc. 2018. “Annual Reports and Proxies”. Erişim tarihi 15 Nisan 2019, https://www.netflixinvestor.com/financials/annual-reports-andproxies/default.aspx
- Bal, Hüseyin. 2016. Nitel Araştırma Yöntem ve Teknikleri (Uygulamalı-Örnekli). İstanbul: Sentez Yayıncılık.
- Bauman, Zygmunt. 2018. Parçalanmış Hayat: Postmodern Ahlak Denemeleri. Çeviren İsmail Türkmen. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Brodie, Ian. 2014. A Vulgar Art: a New Approach to Stand-up Comedy. Mississippi: University Press of Mississippi.
- Büyükkantarcıoğlu, S. Nalan. 2012. “Söylem İncelemelerinde Eleştirel Dilbilimsel Boyut: Eleştirel Söylem Çözümlemesi ve Ötesi.” Haberi Eleştirmek: Araştırma Alanlarına Göre Eleştirel Haber Çalışmaları içinde, editör Ömer Özer, 161-98. Konya: Literatürk.
- C.K. Louis. (Komedyen). 2010. Hilarious. [Stand-up Gösterisi]. USA: Circus King Productions, Art & Industry.
- Çabuklu, Yaşar. 2008. Toplumsal Performanslar. İstanbul: Ayraç.
- Daniel Sloss. t.y.“About.” Erişim tarihi 7 Nisan 2019. https://danielsloss.com/about/
- Daniel Sloss Resmi Twitter Hesabı. Erişim tarihi 7 Nisan 2019. https://twitter.com/Daniel_Sloss
- Douglas, Mary. 1968. “The Social Control of Cognition: Some Factors in Joke Perception.” Man, 3(3): 361-76.
- Elias, Norbert. 2004. Uygarlık Süreci: Batılı Dünyevi Üst Tabakaların Davranışlarındaki Değişmeler (Cilt 1). Çeviren Ender Ateşman. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Fairclough, Norman. 2015. “Söylemin Diyalektiği.” Söylem ve İdeoloji içinde, editör Barış Çoban 137-146. İstanbul: Su Yayınevi.
- Giddens, Anthony. 2010. Modernite ve Bireysel Kimlik: Geç Modern Çağda Benlik ve Toplum. Çeviren Ümit Tatlıcan. İstanbul: Say Yayınları.
- Günay, Doğan. 2018. Söylem Çözümlemesi. İstanbul: Papatya Yayıncılık Eğitim.
- IMDB. t.y. “Daniel Sloss.” Erişim tarihi 7 Nisan 2019, https://www.imdb.com/title/tt8858472/
- IMDB, t.y. “Louis C.K.” Erişim tarihi 7 Nisan 2019, https://www.imdb.com/name/ nm0127373/bio?ref_ =nm_ql_1
- Karaduman, Sibel. 2017. “Eleştirel Söylem Çözümlemesinin Eleştirel Haber Araştırmalarına Katkısı ve Sunduğu Perspektif.” Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi 4 (2): 31-46.
- Kuipers, Giselinde. 2006. Good Humor, Bad Taste: A Sociology of the Joke. New York: Mouton De Gruyter.
- Kuipers, Giselinde. 2016. “Mizahın Sosyolojisi.” Medya ve Mizah içinde, editörler Huriye
- Kuruoğlu ve Mikail Boz, 47-78. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Krefting, Rebecca. 2014. All Joking Aside: American Humor and Its Discontents. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
- Limon, John. 2000. Stand-up Comedy in Theory, or, Abjection in America. Durham: Duke University Press.
- Lockyer, Sharon ve Michael Pickering. 2008. “You Must Be Joking: the Sociological Critique of Humour and Comic Media.” Sociology Compass 2 (3): 808-820.
- Morreal, John. 1997. Gülmeyi Ciddiye Almak. Çevirenler Şenay Soyer ve Kubilay Aysevener. İstanbul: İris.
- Neuman, W. Lawrence. 2006. Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar 2. Cilt. Çeviren Sedef Özge. Ankara: Yayınodası.
- Oakley, Nicola. 2018. “How one man has broken up 4,000 relationships and caused 17 divorces - in just 10 days.” Daily Mirror. Erişim tarihi 17 Nisan 2019. https://www.mirror.co.uk/ news/weird-news/how-one-man-broken-up-13284474
- Özer, Ömer. 2012. “Haberin İdeolojik Duruşu: Eğitim-Sen Eyleminin Türk Basınında Temsili.” Haberi Eleştirmek: Araştırma Alanlarına Göre Eleştirel Haber Çalışmaları içinde, editör Ömer
- Özer, 121-160. Konya: Literatürk.
- Özer, Ömer. 2018. Gökyüzüne Çığlık (Öncülerden Eleştirel Söylem Yaklaşımları ve Özgün Çözümlemeler). Konya: Literatürk.
- Ryzik, Melena, Cara Buckley ve Jodi Kantor. 2017. “Louis C.K. is Accused by 5 Women of Sexual Misconduct.” New York Times. Erişim tarihi 31 Mayıs 2019. https://www.nytimes. com/2017/11/09/arts/television/louis-ck-sexual-misconduct.html
- Sloss, Daniel. (Komedyen). 2018. Live Shows. [Stand-up Gösterisi]. USA: Netflix.
- Sputnik Türkiye. 2019. “Netflix Türkiye İletişim Müdürü Savaş, ‘Türkiye’de en çok hangi yapımlar izleniyor?’ sorusunu yanıtladı.” Erişim tarihi 26 Nisan 2019. https:// tr.sputniknews.com/kultur/ 201903291038487796-netflix-turkiye-iletisim-mudurusavas-turkiye-en-cok-hangi-yapimlar-izleniyor-sorusunu-yanitladi/
- T24 Gazetesi. 2019. “Netflix Türkiye İletişim Müdürü yanıtladı; yapımlar neye göre seçiliyor, Türkiye’de en çok hangi diziler izleniyor?” Erişim tarihi 26 Nisan 2019. https://t24. com.tr/haber/netflix-turkiye-iletisim-muduru-yanitladi-yapimlar-neye-gore-seciliyorturkiye-de-en-cok-hangi-diziler-izleniyor,814516
- van Dijk, Teun. 2015. “Söylem ve İdeoloji: Çokalanlı Bir Yaklaşım”. Söylem ve İdeoloji içinde, Editör Barış Çoban,15-100. İstanbul: Su Yayınları.
- Wikipedia. t.y. “Louis C.K.” Erişim tarihi 7 Nisan 2019, https://en.wikipedia.org/wiki/ Louis_C.K
- Žižek, Slavoj. 2017. “Politik Doğruculuk Bir Çözüm Mü? Yoksa Çaresiz Bir Örtbas Mı?” Teori ve Politika. Çeviren Eyüp Eser. Erişim 28 Nisan 2019. http://www.teorivepolitika.net/ index.php/arsiv/item/ 615-politik-dogruculuk-bir-cozum-mu-yoksa-caresiz-bir-ortbasmi
- ISSN: 2148-7219
- Yayın Aralığı: 2
- Başlangıç: 2014
- Yayıncı: Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Amerikan Protestan Misyonerlerin Osmanlı Coğrafyasına Yönelik İlk Matbaası Malta (1822-1833)
Türkiye’de Sinematograf: Kâzım Nami Duru’nun Türkiye’de Sinema Tarihyazımına Katkısı
Tunç YILDIRIM, Fehime Elem YILDIRIM
Yıllık Raporlarda Kurumsal Anlatı Kurum Yöneticilerinin Mektuplarına Yönelik Bir Söylem Analizi
19. ve 20. Yüzyıl İstanbulunda Fincancılar Yokuşu, Amerikan Hanı ve Matbaacılık Faaliyetleri